Hoge prijzen en de groeiende consumptie van blauwe bessen hebben er de afgelopen jaren voor gezorgd dat de volumes van blauwe bessen en het aantal teeltlanden de laatste tijd is gestegen. Vooral in Zuid-Amerika is er een strijd om de toppositie tussen zittend kampioen Chili en de uitdager Peru. Momenteel lijken de volumes sterker te groeien dan dat de consument aan blauwe bessen achter zijn kiezen krijgt en dat drukt de prijzen op de wereldmarkt.
Zuid-Afrika: Voorlopige cijfers laten een groei zien van 4.000 ton, verdere groei verwacht
Het huidige exportseizoen is voorbij in Zuid-Afrika. De eindcijfers voor dit seizoen zijn nog niet bekend maar volgens de eerste figuren werd er 12.200ton geëxporteerd wat meer dan 4.000 ton meer is dan in het vorige seizoen 2018/2019 (7572 ton). Deze groei is in lijn met de verwachtingen van de industrie.
Men verwacht dat er nog eens 1.000 ha bijkomt in de komende jaren wat het totaal op 3.400 ha brengt in de komende vijf jaar. In 2013 was dat nog maar 437 ha. De Westelijke Kaap is de dominante teeltregio voor blauwe bessen maar blauwebessenteelt verschijnt in alle uithoeken van het land. De ontwikkeling van variëteiten, die weinig lage temperaturen nodig hebben, maken dit mogelijk. In de ontluikende jaren van de blauwebessenteelt waren er nog maar een paar telers en exporteurs op de markt maar de moderne en open blauwebessenvarianten hebben de instapdrempel verlaagd voor nieuwe telers en exporteurs.
De binnenlandse prijzen zijn aanzienlijk gedaald. Het laagste niveau ooit was er in december 2019 met 1,48 €/kg (28 ZAR). De laagste prijs vier jaar geleden lag op 12,70 €/kg (240 ZAR).
Mexico: Lage prijzen baren telers zorgen
Het seizoen loopt van september tot juni met de piek tussen februari en april. Dit jaar was er enige vertraging door koelere temperaturen in het land maar dit had geen effect op het volume en de kwaliteit. Het volume van blauwe bessen uit Mexico groeit en dat drukt de prijzen naar beneden. Er zijn meer landen met grotere volumes en een goede kwaliteit op de markt waardoor kwalitatief sterke blauwe bessen zich niet meer zo makkelijk zelf verkopen op de markt. Telers in Mexico kijken dan ook naar de teelt van speciale variëteiten zoals de jumbo blauwe bessen. Grootste markt voor het land blijft Noord-Amerika.
Chili: Focus op meer biologische blauwe bessen
De meeste blauwe bessen komen uit het midden van het land. Ook in Chili zijn de volumes groter dan vorig jaar. De meeste blauwe bessen gaan naar de VS maar dit volume daalt wel. Daarentegen stijgt de export naar Europa en Azië. Chili legt zijn focus op de teelt van biologische blauwe bessen waarvan het volume in 2019 met 35% is gestegen ten opzichte van 2018.
Peru: Strijd om de eerste plaats
In de laatste jaren is het land sterk gegroeid in de productie en export van blauwe bessen. Het is momenteel een nek-aan-nekrace met buurland Chili over de positie van nummer 1 exportmarkt voor blauwe bessen in de wereld. Net als Chili gaan de meeste volumes naar de VS maar ook stijgt de export naar Europa en Azië.
Nederland: Grote volumes blauwe bessen op de markt
De afzet van blauwe bessen verloopt momenteel lastig in die zin dat de volumes heel fors zijn en de verkopen nog niet in verhouding staan, aldus Hollandse importeurs. Er is veel volume beschikbaar, inmiddels meer uit Chili dan Peru. De prijzen liggen op een laag niveau, eigenlijk al sinds de kerstperiode. Daarbij is de kwaliteit van de bessen erg wisselend. Inmiddels worden de eerste Marokkaanse, blauwe bessen geplukt
Duitsland: Peru domineert, Chili drukt op de markt
Op dit moment komen de blauwe bessen voornamelijk uit Peru, Chili en Marokko. Dit zijn echter niet de enige herkomsten, waardoor er sprake is van overaanbod en bijgevolg ook prijsdruk. "We zien dat de koopkracht in januari en februari zich jaarlijks op een laag niveau bevindt, waardoor er relatief weinig vraag is. De retail probeert deze ongelijke verhouding tussen vraag en aanbod tegen te gaan door blauwe bessen als actieproduct aan te bieden. Niettemin is er ook in de groothandel zeer veel handelswaar in omloop in alle sorteringen", aldus een handelaar die zijn waar voornamelijk op de groothandelsmarkt van Frankfurt inkoopt. Dikke maten van het populaire ras Duke worden gemiddeld voor € 4,75 verhandeld op de Duitse groothandelsmarkten.
In Duitsland worden ook steeds meer blauwe bessen geteeld. In de deelstaat Nedersaksen hebben acht teeltbedrijven zich samengevoegd en brengen zij hun handelswaar onder de noemer Blaubeergarten GmbH gemeenschappelijk op de markt. De Duitse blauwe bessen worden gedurende het seizoen (juni-augustus) op één locatie gesorteerd en verpakt. "Onze volgende stap is het seizoen door middel van moderne koeltechniek zo lang mogelijk te rekken. Ook willen we op korte termijn bio-blauwe bessen op dezelfde locatie gaan sorteren en verpakken", aldus het management.
Frankrijk: vier origines aan de markt
De vraag naar blauwe bessen stijgt in Frankrijk jaar na jaar. Op het moment zijn er vier verschillende origines op de markt: Peru, Chili, Spanje en Marokko. De Chileense variant is op de markt met lage prijzen die er al vanaf het begin van het seizoen waren, zelfs met de betere kwaliteit van de Chileense blauwe bessen ten opzichte van vorig jaar. In het algemeen is de kwaliteit echter minder goed dan die uit andere landen. Dit komt vooral door de lange afstand (ruim 5 weken met de boot) en de oude variëteiten die het land teelt.
Italië: Telers willen het seizoen verlengen
De Italiaanse blauwe bessen zijn op dit moment niet aan de markt. Op de groothandelsmarkt zijn er nu Peruveaanse blauwe bessen aan de markt met prijzen tussen de 12,- en 13,50 €/punnet. Italië wil het eigen productieseizoen verlengen om minder afhankelijk te zijn van het buitenland. De arealen, gewijd aan de teelt van blauwe bessen, nemen drastisch toe. De consumptie wordt gedreven bij de goede reputatie van het fruit als superfood. De blauwe bessen worden meer en meer verpakt in snackverpakkingen.
“Op het moment hebben we een seizoen van 4-5 maanden,” vertelt een medewerker van een teeltbedrijf in Italië. “Met nieuwe variëteiten en teelttechnieken kunnen we de 8 maanden halen. De prijzen doorheen het jaar zijn stabiel voor dit product. De productiekosten in Italië zijn hoog, zeker 80% bestaat uit arbeidskosten. De blauwe bessen zijn echter van hoge kwaliteit waardoor de klanten ze eerder kiezen.”
Spanje: Overschot en overlap verwacht in het seizoen
De oogst van blauwe bessen startte in Huelva met de vroege variëteiten maar kleine volumes. Het seizoen begon wat eerder dit jaar maar regenachtig weer helpt niet mee met de groei van het fruit. Men verwacht dan ook geen significante volumes tot midden februari. De aanwezigheid van Marokko groeit in de Europese markt maar de meeste Spaanse bedrijven importeren uit Chili en Peru en de laatste blauwe bessen uit Zuid-Afrika. Ook Mexico begint voet aan de grond te krijgen in Europa. De grote volumes uit Chili worden pas verwacht in week 7,8 en 9 wat voor een overlap zorgt met de start van het Spaanse seizoen. Op het moment hebben de Spaanse blauwe bessen mooie prijzen die iets hoger liggen dan de Chileense variant.
Vorig seizoen was er sprake van een overschot met desastreuze consequenties voor de sector. Dit jaar verwacht men het nog erger. In de laatste zeven jaar is de sector sterk gegroeid en de arealen en de maximale capaciteit is nog niet bereikt. 70% van het volumes komt er in april en mei als de vrije variëteiten Star en Ventura op hun hoogtepunt zijn.
China: Meer landen exporteren voor de Chinese markt
In China zijn er verschillende productiegebieden voor blauwe bessen, maar momenteel is het niet het seizoen. Dat begint pas rond maart/ april. De toevoer van blauwe bessen komt nu vooral via import. De twee grootste leveranciers voor blauwe bessen naar China zijn Chili en Peru. Peru begon met de export in september en er was een goede markt met een goede prijs. Chili begon wat later, wanneer het seizoen van Peru bijna afliep en de Chinese feestdagen bijna begonnen.
Ook zijn er steeds meer landen die toegang krijgen tot de export voor blauwe bessen naar China. Argentinië heeft in 2019 voor het eerst naar China geëxporteerd, maar kwam in een lastige markt terecht. De concurrentie met Peru en Chili beïnvloedde de verkoop van de Argentijnse blauwe bessen. Omdat de blauwe bessen van Argentinië nog niet zo bekend zijn, moeten ze zich zelf nog beter op de markt profileren.
In oktober had Uruguay ook zijn eerste levering aan China. Maar het is lastig om voor hen te concurreren want er is een hoge importheffing van 30%. Terwijl de twee grootst concurrenten Peru en Chili 0% importheffingen hebben. Mexico heeft eind 2019 ook een deal met China getekend om blauwe bessen naar China te exporteren. De toevoer van blauwe bessen wordt elk jaar meer, maar de vraag neemt ook elk jaar toe. Dus de blauwe bessen markt ontwikkelt zich goed in China.
Verenigde Staten: Markt herstelt van lage prijzen in december
De prijzen in de Verenigde Staten stijgen voor blauwe bessen weer naar normale niveaus. In december waren de prijzen voor blauwe bessen gedaald door de grote volumes die op de markt aanwezig waren. De prijs kwam zelfs onder het Break-evenpoint uit en dat is compleet tegenovergesteld aan de markt in december 2018 toen er sprake was van hoge prijzen op de markt. Meer landen exporteren blauwe bessen naar de VS waardoor de volumes toenamen in december. Naast de traditionele productielanden Chili en Argentinië komen er voor de VS ook meer blauwe bessen uit Peru en Mexico. Chili is nog steeds de dominante speler in dit veld. Een klein volume komt uit Californië.
Australië: Uiteenlopende berichten over verwachtingen seizoen
De piek van het Australische blauwebessenseizoen is in zicht maar er zijn uiteenlopende rapporten over de groeicondities. De droogte lijkt een impact te hebben op de noordelijke teeltbedrijven in New South Wales net als een tekort aan water en schade door storm en hagel in de vroege lente. Andere berichten spreken dan weer over weer een groot volume van hoge kwaliteit blauwe bessen en daarmee een lang seizoen. In januari zijn ook de telers in Tasmanië en Victoria in volle bloei.
Hoewel de productie in het land is gegroeid met ruim 42% tussen 2017 en 2018 is de export gedaald met 38% voor diezelfde periode.
Nieuw-Zeeland: Hopen op net zo’n jaar als 2019
De telers in Nieuw-Zeeland hopen opnieuw op een seizoen als vorig jaar toen er een record van 7 miljoen punnets met blauwe bessen werden geconsumeerd en de verkoop in de supermarkten voor blauwe bessen op 14,9 miljoen euro stond.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt uien