Sambucus is een geslacht met 40 soorten winterharde, bladverliezende heesters en kleine bomen. De kleine, stervormige bloemen zijn wit of bijna wit, en worden gevolgd door glanzende zwarte, rode of blauwe vruchten (bessen) met één tot 2 zaden. De gewone vlier wordt gewaardeerd als fruitstruik, de zwartrode glanzende besvruchten bevatten een bloedrood sap. De oogst begint wanneer bijna alle bessen blauwzwart zijn.. De vlierbessen dienen hoofdzakelijk voor de bereiding van vruchtensappen, siroop, gelei en jam. Vlierbessensap is als hete drank, enigszins met water aangelengd en gezoet, een goed middel tegen verkoudheid. Van de bloemen maakt men thee, beignets en mousserende wijn.
De bloesems kunnen geoogst worden van mei tot juli, en voor de bessen moet je wachten tot september - november. Velen kennen wel de vlierbessensiroop, die zo heerlijk smaakt en goed is voor de hoest. Bovendien is de siroop heel gemakkelijk te bereiden.
Minder bekend is dat je met de vlierbloesems ook culinaire kanten uit kan, zoals bv. vlierbloesembeignets en thee. Knip de bloemtrossen met een flinke steel eraan af als de bloemen open zijn.
Dompel de mooie schoon gespoelde vlierbloesemtros, vasthouden aan de steel, in zijn geheel in een goed vloeibaar beignetdeeg, bakken in frituurvet op een schuimspaan tot ze goudgeel zijn, bestrooien met basterdsuiker en je kan genieten van de heerlijkste beignets aller tijden.
Vlierbloesemlimonade: voor 10 liter water zijn 30-50 vlierbloemschermen, 1kg suiker (liefst rietsuiker), 3 onbespoten citroenen en schijfjes en het sap van 1 citroen nodig. Water, bloesem en citroenschijven in een grote stenen of glazen pot doen en 24 uur laten trekken. Dan de bloesem zeven en suiker en citroensap toevoegen. Goed omroeren en nog eens 24 uur laten staan. Door een gering gistingsproces is de limonade nu klaar.
Vlierbloesem is "De zweetthee" bij uitstek voor verkoudheden, koorts en griep.
Zweetthee: Dosering: 1 theelepel gedroogde bloesem per kop kokend water, en 5 min. laten trekken, en zo warm mogelijk opdrinken. Door het zweten kunnen via de huidporiën, de giftige stoffen uit je lichaam verwijderd worden, en de koorts en infectie worden hierdoor gereduceerd.
Thee verkregen door het afkoken van de wortel wordt aanbevolen in geval van urineretentie, waterzucht, reuma en stoornissen in de maagsappen.