Noorwegen: Bama distantieert zich van Italiaanse leveranciers
In de afgelopen jaren kwam de groep negatief in het nieuws. Het grootste dagblad van Noorwegen, Aftenposten (Noors voor "Avondpost"), berichtte regelmatig over wantoestanden binnen de onderneming. Reden was de Italiaanse leverancierstak, die onder meer tomaten, sinaasappelen, citroenen, kiwi's, olijven, meloenen, grapefruit en perziken uit het zuiden van het land levert. Er waren beschuldigingen van corruptie, banden met de maffia en de uitbuiting van arbeidskrachten.
"Het was vreselijk," herinnert uitvoerend directeur Øyvind Brisa zich. "We hadden daar te maken met een verstokt systeem van uitbuiting en handjeklap. Toen de samenwerking 14 jaar geleden begon was er een heleboel zwarte arbeid en was er sprake van het witwassen van maffiageld. Veel tomatenplukkers in Zuid-Italië werden uitgebuit en werkten voor een hongerloon." Volgens Aftenposten, dat een onderzoek instelde, werkten arbeiders 10 tot 15 uur per dag, hadden ze geen rechten en werden ze nauwelijks uitbetaald. Velen waren slachtoffer van ernstig geweld. De plukkers worden wel aangeduid als moderne slaven.
Schoon schip
Het Noorse bedrijf begon de situatie verder te onderzoeken. De keten bleek lang, schimmig en onoverzichtelijk. Vertegenwoordigers en tussenpersonen hadden volledige controle over de stroom van goederen en waar ze werden gekocht. Bama kreeg nooit rechtstreeks contact met de producenten. "We hadden geen enkele controle over de kwaliteit, waar de goederen vandaan kwamen en hoe ze werden geproduceerd. Het was onacceptabel."
Hoewel Brisa gewaarschuwd werd de gang van zaken met rust te laten, werkte Bama de afgelopen jaren hard om schoon schip te maken binnen de gelederen. "Wij waren niet de enige die verandering wilden," vertelt de directeur. "Andere Italiaanse leveranciers waren gefrustreerd over de manier waarop hun corrupte collega's te werk gingen. Afgezien van de mensonterende situatie van arbeidskrachten creëerde het systeem van uitbuiting oneerlijke concurrentie: omdat ze de zaak flesten en werknemers ver onder het minimumloon betaalden, konden ze goedkoop leveren."
Rotte appels
Bama begon de rotte appels te verwijderen. Ook werd de keten weer overzichtelijk gemaakt: tussenpersonen werden weggenomen zodat Bama direct contact had met fabrikanten en leveranciers. "We hebben gedragscodes en normeringen ingesteld," zegt Øyvind Brisa. "Eindelijk kregen we contracten en roosters te zien, en konden we een begin maken met het zuiveren van de organisatie." Ondertussen werkt Bama nauw samen met lokale vakbonden en organisaties.
De uitvoerend directeur van Bama beweert dat er nu schoon schip is gemaakt. "Voor zover wij weten, is het opgeklaard in onze toeleveringsketen in Italië. Er is formele werkgelegenheid, er zijn werknemers met contracten en minimumlonen, werktijden volgens de wet, overwerk wordt betaald. Maar we weten niet alles, het blijft een kwestie van waakzaamheid."
Internationale erkenning
De aanpak van de 128-jaar-oude onderneming heeft erkenning gekregen van de VN Arbeidsorganisatie ILO. Daarnaast verklaart Amnesty in Noorwegen dat Bama er veel aan gedaan heeft om mensenrechtenschendingen in hun bedrijf te voorkomen. Momenteel oogst Bama internationale erkenning voor de manier waarop ze streven om de ethiek en omstandigheden ter plaatse te verbeteren, ook in Italië.
"We kunnen nooit volledig garanderen dat alles in orde is," zegt Brisa. "Maar wat we wel kunnen garanderen is dat we ons uiterste best doen om deze schandelijke praktijken uit te bannen. Als we signalen opvangen dat het fout zit, dan maken we daar meteen werk van."
Bron: Aftenposten
