Wim Willems, Merchtem:
"Pompoenen telen leer je al doende"
Foto's: Marc-Pieter Devos
Wim: "Je leert dit al doende. Het eerste jaar was ik al tevreden als ik 4 paletten per dag kon sorteren, vandaag verwerken we - met 3 - om en bij de 7 ton per dag. (lacht) Dus eigenlijk verplaats ik 14 ton pompoenen per dag. Ik koos bewust voor de teelt van winterpompoenen net omdat ze zo groot zijn: 's avonds zie je dat je gewerkt hebt. (brede lach) Het is nog een relatief nieuwe markt die jaar na jaar toeneemt.
Dit is de boerderij van mijn ouders. Zij en ook mijn grootouders hadden een gemengd bedrijf met koeien, aardappelen, witte en rode kool en witloof. Dit was dé streek van het grondwitloof. Er waren hier in de straat 6 witlooftelers, vandaag is er geen enkele meer. (zucht)
Waarom ik het bedrijf heb overgenomen 5 jaar geleden? Dat gaat vanzelf, je groeit erin op en rolt er gewoon in. Nu werk ik ook wel nog in het weekend bijeen ander bedrijf, anders is het voorlopig niet haalbaar. Bedoeling is wel om hier iets rendabel uit te bouwen. Daarom ook mijn keuze van de teelten. Ik heb 15 ha dus dat wil zeggen dat ik teelten moet zetten die niet de massa zijn, maar rendabel zijn. Naast de winterpompoenen teel ik het jaar rond rode bietjes en 's winters - als de pompoenen van het veld zijn - savooi- en boerenkool."
De teelt
Wim: "We zaaien begin mei met een maïszaaimachine en oogsten vanaf 15 augustus. De plant kiemt, begint te groeien en er komen bloemen op. Uit die bloemen komen de pompoenen die in het begin nauwelijks te zien zijn tussen het groene plantengeweld. Je moet geduldig wachten tot ze zich tonen en mooi oranjerood zijn. Dan pas kun je gaan oogsten. Dat oogsten verloopt heel gespreid tot eind november. Soms heeft een plant maar 1 bloem, soms 4 of 5, dus soms heb je maar 1 pompoen soms 5 die dan samen of na elkaar plukbaar zijn. De omvang van een pompoen is niet te sturen. Het meest gangbare formaat is ca. 6 kg, in de verkoop is dat de categorie 2 in 12 kg. Deze pompoenen vind je het meest in de supermarkt. De volgende categorie is +8 kg, maar ik heb er ook van 15 kg en soms zelfs meer. Vandaar dit sorteren, wegen en verdelen over verschillende bakken."
Terwijl we praten wordt een tweede bak binnengereden en de pompoenen gaan kopje onder in de grote spoelbak. Op het erf wachten nog verschillende bakken met hoogopgetaste pompoenen.
Wim: "Deze zijn vorige week geoogst. Pompoenen kun je niet in koelcellen stoppen, dan gaan ze kapot, ze moeten boven de 8°C blijven.
We oogsten tot eind november en tegen nieuwjaar is alles weg. Het is belangrijk dat ze voor het gaat vriezen van het veld zijn. Ik heb twee dagen nodig om 1 ha af te snijden en op rijen te leggen. De volgende dag is het dan oprapen en in de veldbakken doen. Inderdaad allemaal handwerk. Afsnijden doe ik alleen, om ze verder te transporteren heb ik helpers. Die handenarbeid vind ik een voordeel.."
Wim pikt een mooie oranjerode pompoen uit de hoop en draait hem om: "Zie je deze ribbeltjes en pukkeltjes, als de pompoenen klein zijn, gaan kraaien er soms opzitten en dit is het resultaat van hun klauwtjes. Een fikse hagelbui kan pompoenen ook deze littekens bezorgen. De bovenhuid van de vrucht is heel stevig en als ze wordt beschadigd, gaat ze zich herstellen. Dit doet niets af aan de smaak, maar mensen denken al snel dat er iets mis is. (zucht) Er wordt jammer genoeg veel eten weggegooid enkel voortgaand op het uitzicht."
Van het veld naar de veiling
Wim: "Wij wassen de aarde van de pompoenen, sorteren ze en dan gaat alles - ook de hele grote - naar BelOrta waar ze als hele pompoenen worden verkocht. Het is pas de retailer die de grote pompoen gaat versnijden en verpakken. Mijn pompoenen van 2 in 12 kg gaan dan weer bijna allemaal naar een Belgische retailer waar ze in de winkels in hun geheel worden aangeboden."
De toekomst
Wim: "Ik ben 4 jaar bezig en de teelt zit in de lift. De toekomst lijkt goed, maar er komen steeds meer grote telers bij. Ik heb een klein areaal en wil het bewust artisanaal houden. Ik experimenteer met andere soorten pompoenen zoals de spaghettipompoen, dat lukt wel, maar de markt is nog beperkt. Wel een prachtige instappompoen voor kinderen. Ook butternuts heb ik geprobeerd, maar telkens loopt het mis en barsten ze. Bij de proeftuin kunnen ze me geen oplossing aanreiken. (lacht) Het blijft spannend, maar ook boeiend."
Bron: LAVA