Telers en handelaren over de hele wereld houden nauwlettend het weer in Peru in de gaten, hopend op een terugkeer naar een normale blauwe bessenteelt na de aanzienlijke afname van de oogst vorig seizoen. Noord-Amerika heeft een overvloedige voorraad blauwe bessen, met sterke oogsten in Florida en Georgia, terwijl Mexico en Peru ook aanbod hebben, maar de vraag hoog blijft. In Zuidelijk Afrika is Zimbabwe vroeg begonnen met de aanvoer, terwijl Zuid-Afrika binnenkort zal beginnen met oogsten. China importeert weinig vanwege voldoende lokale aanbod, wat echter ook weer leidt tot schaarste in premium blauwe bessen. In Europa zijn meldingen van vorstschade in Servië, Polen en Duitsland, maar Nederland is grotendeels gespaard gebleven. Duitsland verwacht een vroege oogst dankzij het warmere lenteweer, terwijl Spaanse bessen geleidelijk op de Duitse markt verschijnen, gevolgd door Portugal, Roemenië en Nederland. In Italië begon het seizoen vroeg in het zuiden, met goede kwaliteit en hoge prijzen. Nederland staat onder druk van Marokkaans en Spaans fruit, terwijl Spanje zijn piek in de blauwe bessenproductie eind mei verwacht. Turkije ziet een sterke vraag, gestimuleerd door zacht weer voor een vroege oogst, vooral in mei en juni. Marokko rondt zijn seizoen af na een succesvol maar uitdagend jaar, terwijl Egypte prijsdalingen ervaart door koudegolven en hittegolven, wat resulteert in inconsistente oogsten.
Nederland: Flinke volumes Marokkaanse en Spaanse bessen op de markt, prijzen onder druk
Momenteel loopt het Marokkaanse seizoen ten einde met de grote volumes en is het Spaanse bessenseizoen volop gaande. "Er komen flinke volumes binnen en de prijzen staan wat onder druk. Omdat de prijzen gezakt zijn, staan er de laatste weken nogal wat acties gepland waardoor er wel volume weggaat. Zo zijn er veel acties met 500 grams verpakkingen, wat de verkoop zeker ten goede komt", aldus een Hollandse bessenverpakker.
Links en rechts is er in Europa wel wat vorstschade in de blauwebessenteelt. Onder meer in Servië, Midden-Polen en ook Noord- en Zuid-Duitsland worden er schades gemeld. De schade in Nederland is volgens hem zeer beperkt gebleven. "De meeste telers in Nederland kunnen beregenen of hebben een andere vorstbescherming. Als ik over de hele lijn kijk, dan wordt de oogst volle bak, ook zullen we twee weken vroeger van start gaan."
België: Verschillen in kwaliteit zorgt voor druk op prijzen
Er komt momenteel veel extra volume op de blauwe bessenmarkt. "Als gevolg van het extra aanbod op de markt en de grote uiteenlopende kwaliteiten van product zien we dat de prijzen gedaald zijn momenteel", zo een Belgische handelaar. "De markt ervaart namelijk een toename van het volume uit Marokko vanwege de piekweken van de oogst. Ondertussen oogsten de Spaanse telers hun midden-seizoen variëteiten ook en verwachten zij toe te werken naar een vlakkere piek in week 20 à 21 vergeleken met voorgaande jaren. Portugal is al even bezig met de oogst uit het zuiden, maar binnenkort zal ook het noorden meer volume toevoegen aan de markt. Er komt dus langzamerhand meer en meer aanbod, wat, naast de verschillende kwaliteiten, de prijs drukt."
Duitsland: Vroege start van de oogst verwacht
De voortekenen voor de Duitse blauwe bessenteelt zijn momenteel goed: Dankzij de zeer warme weken in het vroege voorjaar kan een vroege start van de oogst worden verwacht. Toch is het nog te vroeg om precieze vooruitzichten te geven voor de verwachte hoeveelheden en kwaliteiten.
Vanaf half maart vindt de jaarlijkse seizoenswisseling van het zuidelijk naar het noordelijk halfrond plaats. Importeurs kunnen terugkijken op een kwalitatief zeer sterk seizoen voor biologische blauwe bessen in Peru, terwijl de Chileense productie iets zwakker was. Ondertussen komt de Spaanse oogst geleidelijk op de markt en liggen de prijzen iets boven het niveau van vorig jaar. Vanaf week 18 komen ook Portugese blauwe bessen op de markt. De eerste hoeveelheden uit Roemenië worden verwacht vanaf week 22, gevolgd door product uit Nederland, waarschijnlijk vanaf het einde van week 23. Twee tot drie weken later staat de Poolse en Duitse oogst op het punt te beginnen.
Italië: Het blauwe bessenseizoen is vroeg begonnen in het zuiden
In Zuid-Italië is het seizoen voor blauwe bessen een paar weken vroeger begonnen. Vanuit commercieel oogpunt is het seizoen goed begonnen, met een goede marktvraag en hoge prijzen.
Twee weken eerder dan vorig jaar, op 15 april, begon het Italiaanse verkoopseizoen voor blauwe bessen van een grote coöperatie in Noord-Italië, met gebieden die zich uitstrekken van het zuiden tot het noorden van het land, op de belangrijkste markten voor groenten en fruit. De teelt was uitstekend, zowel kwalitatief als kwantitatief, dankzij de weersomstandigheden in de eerste maanden van het jaar. Zelfs in Campanië begon het seizoen van de blauwe bessen dit jaar vroeg dankzij gunstige weersomstandigheden en hoge temperaturen in vergelijking met het gemiddelde voor deze periode. "Dit jaar is het volgens ons geen jaar met een grote oogst; ook al verliezen we in kwantiteit, de kwaliteit van het product is goed", zegt een zakenman uit Campanië. Wat de teelt betreft, is het seizoen van de Siciliaanse blauwe bessen nog aan de gang, terwijl de oogst in Noord-Italië tot juni moet wachten. In Piemonte zal de oogst van blauwe bessen naar verwachting begin juni beginnen, rekening houdend met de weersomstandigheden tot eind mei. Ramingen van de totale hoeveelheid zijn vergelijkbaar met die van voorgaande jaren, misschien zelfs iets hoger. Naast Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland worden er pogingen gedaan om het Italiaanse product per vliegtuig naar overzeese markten te exporteren, maar alles is nog in volle gang.
Op groothandelsmarkten worden Peruaanse blauwe bessen genoteerd tegen prijzen tussen 16 en 19 euro. Het product van Italiaanse oorsprong - voor zover aanwezig - wordt genoteerd tegen een prijs tussen 15,50 en 16 euro. Op markten waar zowel Italiaanse als Peruaanse blauwe bessen tegelijkertijd aanwezig zijn, is de prijs van het Peruaanse product gedaald van het einde van week 17 tot het begin van week 18. De prijs van het Peruaanse product is echter niet gestegen.
Wat de consumptie van blauwe bessen in Italië betreft, zet de positieve trend door. In de twaalf maanden tot februari 2024 werden blauwe bessen gekocht door meer dan 25% van de Italiaanse huishoudens, voornamelijk in voorverpakte verpakkingen voor een gemiddelde aankoop van 250 gram, in een frequentie van ongeveer 6 keer per jaar (gegevens van GfK Consumer Panel Services).
Spanje: Het hoogtepunt van het seizoen voor blauwe bessen moet nog worden bereikt
Een deel van Onubafruit's jongere plantages heeft het mogelijk gemaakt om 2.000 ton blauwe bessen meer te produceren aan het begin van het seizoen in vergelijking met vorig jaar.
"Het hoogtepunt van het seizoen moet nog bereikt worden. Dat zou vanaf het einde van deze maand moeten gebeuren," zegt een Spaanse producent. "Het aanbod van het zuidelijk halfrond was lager dan normaal, dus we zijn het seizoen begonnen met minder overlap en minder concurrentie, waardoor we een goede commerciële dynamiek hebben behouden."
"Het is waar dat de teelt van blauwe bessen wereldwijd toeneemt en dat er jaarrond aanbod is. Maar het is de moeite waard om op te merken dat de consumptie ook blijft toenemen en zich blijft vestigen. Blauwe bessen zijn nog relatief nieuw in het fruitsegment, maar hun kwaliteit is sterk verbeterd en hun prijs is concurrerender, dus het product is zeer geschikt voor promoties en de consumptie wordt hierdoor zeer positief beïnvloed", aldus de Spaanse producent.
Dit jaar is Onubafruit van plan om 24.000 ton aardbeien, 20.000 ton blauwe bessen en 8.500 ton frambozen te oogsten en op de markt te brengen. Deze zullen voornamelijk op de Europese markt worden afgezet.
Turkije: Sterke vraag van diverse markten
Het weer is zeer zacht in Turkije, wat de vroege oogst van blauwe bessen in Turkije heeft ondersteund. De periode waarin de oogst het meest intensief zal zijn, is rond mei en juni. De feedback die exporteurs nu krijgen, bewijst dat de vraag naar blauwe bessen zeer intens zal zijn. De ontwikkelingen in de blauwe bessenteelt in Turkije trekken veel aandacht en de markt lijkt geleidelijk te groeien.
Op dit moment lijkt er een sterke vraag te zijn vanuit Dubai, Rusland, Europa en het VK, maar ook vanuit Turkse retailers. Het weer was eerder gunstig, dus in dat opzicht waren er geen uitdagingen. De prijzen zijn wat afgekoeld sinds de start van het Turkse seizoen. Het seizoen van de blauwe bessen begon in januari en de prijs lag op 15 euro per kilo, voor verpakte producten van 125 gram. Een paar weken geleden was dat nog 9 euro per kilo.
Marokko: Succesvol maar moeilijk seizoen
Het seizoen van de Marokkaanse blauwe bessen loopt over 2-3 weken ten einde. Over het algemeen was het seizoen positief, maar het werd gekenmerkt door verschillende moeilijkheden. De volumes zijn aanzienlijk gestegen in vergelijking met het vorige seizoen. Een vertegenwoordiger van een teler zegt: "In afwachting van de centralisatie van de gegevens aan het einde van het seizoen, kan ik met vertrouwen een dubbelcijferige stijging van de export melden. De volumes van vorig seizoen waren echter uitzonderlijk laag en dit seizoen is slechts een terugkeer naar normaal." De stijging is te danken aan een groter areaal. De volumes worden alleen beperkt door ongunstige weersomstandigheden. Verschillende weergerelateerde incidenten hebben geleid tot fruitverlies.
Twee andere belangrijke factoren hebben het seizoen verstoord. De Spaanse waarschuwing in maart over de ontdekking van hepatitis A in een Marokkaanse lading aardbeien had een impact op het seizoen van de blauwe bessen. De vertegenwoordiger van de telers zegt: "Dit incident had geen invloed op onze klanten, die een solide vraag bleven houden. Het had echter wel invloed op de Marokkaanse voedselveiligheidsautoriteiten, die strenge exportprocedures oplegden voor zachtfruit, waaronder blauwe bessen."
De tweede factor was het tekort aan arbeidskrachten, omdat de oogstpiek in april samenviel met de Ramadan en de viering van het Suikerfeest, evenals met de oogst van andere gewassen, wat niet alleen resulteerde in hogere arbeidskosten, maar ook in een verlies aan versheid van het fruit. Door vertragingen in de oogst voldeden grote volumes niet langer aan de criteria voor vers fruit en gingen ze naar de verwerkende industrie, waar lagere prijzen gelden.
De prijzen in het algemeen waren lager dan vorig seizoen, wat te verwachten was gezien de uitzonderlijk lage volumes van vorig jaar. Het seizoen begon op 80 MAD per kilo en daalde daarna. Het seizoensgemiddelde was 50 MAD, met hogere prijzen voor de maten 18+ bestemd voor Rusland. Het VK blijft de belangrijkste markt voor Marokkaanse blauwe bessen, gevolgd door Europa. Canada beoordeelt de vraag aan het einde van het seizoen, Singapore en Hongkong aan het begin. Telers wachten met spanning op de opening van de Chinese markt en een reactie van de Chinese regering op de lopende onderhandelingen.
Egypte: Prijzen blauwe bessen gehalveerd
Het Egyptische blauwe bessenseizoen loopt over een paar weken ten einde. Het seizoen werd gekenmerkt door een daling van de prijzen, maar de opbrengst en grootte verbeteren naar het einde van het seizoen toe. Het weer was de boosdoener van het seizoen. Een teler vertelt: "We hadden een paar koudegolven en een paar intense hittegolven van meer dan 40 graden tijdens de oogst, wat resulteerde in inconsistent fruit en oogstcycli."
De prijzen voor Egyptische blauwe bessen zijn lager dan vorig seizoen, legt de teler uit: "Dit jaar liggen de exportprijzen gemiddeld 40-50% lager dan vorig jaar, maar we geloven dat de prijzen van dit jaar een echte weerspiegeling van de markt zijn. De hoge prijzen van vorig jaar waren alleen te danken aan de moeilijke weersomstandigheden in Marokko."
Wat de markt betreft, zijn de Aziatische markten en de markten in het Midden-Oosten de belangrijkste bestemming voor Egyptische blauwe bessen, omdat kleinere volumes een paar keer per week per vliegtuig kunnen worden vervoerd. Dit is niet mogelijk in Europa. Egyptische exporteurs sturen slechts twee keer per week kleine volumes per vliegtuig, waardoor hun prijs niet kan concurreren met het grote aanbod uit Spanje.
Peru: Afwachten of het weer verbetert
Na een teleurstellend seizoen in 2023 als gevolg van het warme weer dat leidde tot een lagere oogst en export, kijkt de Peruaanse sector voor blauwe bessen voorzichtig naar het weer voor het volgende seizoen. De sectororganisatie ProArandanos is druk bezig met een onderzoek in de hele sector dat zal leiden tot een raming voor de nieuwe oogst.
Een grote teler en exporteur in Peru merkte op dat het voor hen nog te vroeg is om te zeggen of het weer gunstiger zal zijn om terug te keren naar de normale oogstniveaus. "We zijn de velden aan het voorbereiden, maar het is nog te vroeg. Omdat veel telers tot het einde van het seizoen hebben geoogst en nog een paar weken langer hebben geoogst, kan dit gevolgen hebben voor de teelt van de volgende oogst, maar het zal niet zo dramatisch zijn als het afgelopen seizoen."
Volgens de laatste statistieken van ProArandanos is er tot week 13 van het seizoen 2023/24 223 duizend ton verse blauwe bessen geëxporteerd, een daling van 22% ten opzichte van vorig seizoen. Van dat totaal is 56% bestemd voor de Verenigde Staten, gevolgd door Europa met 22% (het Verenigd Koninkrijk niet meegerekend), China met 12% en andere bestemmingen met 4%.
"De transportroutes blijven hetzelfde in deelname. We hebben echter een groei van 143% in de luchtzendingen ten opzichte van het seizoen 2023/24." Verder laat de hoeveelheid geoogste tonnen in elk teeltgebied in Peru een daling zien van 23% in La Libertad, een daling van 40% in Lambayeque, Ica was de enige regio die steeg met 9%, Ancash daalde met 10% en Lima lag 6% lager. Binnenkort wordt een nieuwe raming verwacht.
Noord-Amerika: Overvloedig aanbod blauwe bessen drukt op prijzen
Het aanbod van Noord-Amerikaanse blauwe bessen is overvloedig. Florida en Georgia overlappen elkaar en beide regio's hebben dit jaar een ongelooflijk sterke oogst. De biologische teelt in Californië is ook aan de gang en de volumes zijn goed.
Wat de import betreft: Mexico oogst op dit moment, maar het meeste fruit blijft in de zuidelijke staten en aan de westkust. Peru exporteert momenteel ook naar de VS en samen zorgen de twee landen voor een overvloedig aanbod in Noord-Amerika.
Toch blijft de vraag sterk. De sterke kwaliteit van het fruit uit Florida en Georgia zorgt ervoor dat het snel wordt vervoerd en dat consumenten staan te popelen om blauwe bessen te kopen. Dat is echter de grootste uitdaging: de voorraden vers houden en het fruit in beweging houden.
De prijzen zijn over de hele linie gedaald door het sterke aanbod. De markt is sneller gedaald dan in het verleden, toen Georgië uit zijn voegen barstte met een recordoogst. Dit was vorig jaar niet het geval, toen het binnenlandse seizoen begon met veel weersproblemen en een verminderde beschikbaarheid.
Zuidelijk Afrika: Het seizoen in Zimbabwe is begonnen, Zuid-Afrika start in de komende weken
Het seizoen voor blauwe bessen in Zimbabwe is begonnen. De eerste blauwe bessen uit Limpopo en Mpumalanga worden de komende weken verwacht. Sommige telers van blauwe bessen melden een vroegere bloei en knopzetting. Het exportseizoen 2024/2025 zal van juli/augustus tot januari op gang komen.
Tijdens het vorige exportseizoen daalde de export van Zuid-Afrikaanse blauwe bessen met 3.022 ton tot 21.212 ton voor het seizoen 2023/2024, maar het wordt toch als een succesvol vorig seizoen beschouwd vanwege het scenario van hoge vraag en hoge prijzen.
"Er is een meer opwaartse beweging in de markt nu het Peruaanse aanbod dit jaar naar alle waarschijnlijkheid weer laag is door de hoge temperaturen, hoewel niet zo laag als vorig jaar. Hopelijk heeft dit een positief effect op de prijzen voor zachtfruit dit seizoen," zegt een bron. "De andere impact is dat Peru het seizoen zo laat heeft opgestart om een deel van de volumes terug te winnen, zo laat mogelijk, dat we misschien merken dat onze prijspiek aan het begin van het seizoen, die normaal gezien daalt als Peru zijn intrede doet, wat langer aanhoudt."
De Westkaap zou profiteren van een langer venster zonder Peru. Een exporteur van blauwe bessen: "De Westkaap is te laat: wanneer hun blauwe bessen op de markt komen, concurreren ze rechtstreeks met Peru en dan is er een ongelooflijke hoeveelheid fruit op de markt. Telers van blauwe bessen uit de Westkaap zullen niet dezelfde prijzen krijgen als de eerdere telers uit het noorden."
Toen de teelt van de blauwe bessen begon in Zuid-Afrika, werd al het fruit ingevlogen, maar dat scenario is inmiddels veranderd. Vorig seizoen werd 56% van de Zuid-Afrikaanse blauwe bessen over zee vervoerd, waardoor ze niet alleen het risico lopen op vertragingen in Zuid-Afrikaanse havens, maar ook op wereldwijde verstoringen. "Tegen het einde van het vorige seizoen hadden we een container met blauwe bessen die er acht weken over deed om op de markt te komen. Na wat vertragingen in de vertrekhaven bevond de container zich op een van de eerste schepen die door een drone werd aangevallen in de Rode Zee," voegt de exporteur eraan toe.
Europa blijft de grootste ontvanger van Zuid-Afrikaanse blauwe bessen, ondanks een daling van de export tijdens het seizoen 2023/24, terwijl er een lichte stijging was in de handel in blauwe bessen met het VK (tweede grootste ontvanger), die nog steeds aanzienlijk voorligt op de volumes die het Midden-Oosten en het Verre Oosten afnemen.
China: Weinig import, lokaal aanbod uit Yunnan op markten
Blauwe bessen uit Yunnan bevinden zich momenteel in hun laatste seizoen en hoogwaardige producten worden steeds schaarser. De laatste tijd is er een opmerkelijke toestroom van blauwe bessen uit Yunnan op de fruitmarkt, die kopers uit heel China aantrekt. Het marktvolume voor blauwe bessen stijgt dan ook gestaag. Eerder dit jaar was er zowel in Yunnan als in Sichuan een overschot aan binnenlandse blauwe bessen van hoge kwaliteit, waardoor de prijzen de pan uit rezen omdat de vraag groter was dan het aanbod, vooral voor blauwe bessen van groter formaat. Door de toegenomen aanvoer zijn de prijzen onlangs echter gaan dalen.
April markeert de piekperiode voor het aanbod van blauwe bessen uit Yunnan, gekenmerkt door een overvloedige productie en stabiele kwaliteit. Daarom zijn de prijzen op de fruitmarkt de afgelopen dagen gestaag gedaald. Nu het seizoen van de blauwe bessen uit Yunnan stilaan ten einde loopt, is er een kleine hoeveelheid blauwe bessen uit Shandong op de markt verschenen. Gezien hun lagere kosten zullen de blauwe bessen uit Shandong waarschijnlijk eind april de markt domineren. De verwachting is dat na mei blauwe bessen uit Anhui, Sichuan, Liaoning en andere regio's op de markt zullen komen. Als de temperaturen verder stijgen, zal de teelt van blauwe bessen afnemen, waardoor de groothandelsprijzen kunnen dalen tot ongeveer 10 yen per doos voor bessen van grotere maten.
Momenteel bestaat de markt voornamelijk uit de laatste partij blauwe bessen uit Yunnan, van wisselende kwaliteit. Premiumproducten met een zuivere zoete smaak zijn schaars. Bijgevolg blijven de prijzen voor blauwe bessen van gemiddelde kwaliteit stagneren. De gemiddelde prijzen voor blauwe bessen op de fruitmarkt van Jiaxing zijn momenteel 12+ (¥75-85/kist), 15+ (¥90-95/kist), 18+ (¥105-115/kist) en 22+ (¥130-140/kist).
Vergeleken met vorig jaar zijn de prijzen van blauwe bessen dit jaar lager door de uitbreiding van de teelt in heel China, waarbij het aantal provincies waar blauwe bessen worden geteeld, is gestegen van 10 naar 27 tegen 2023. Deze uitbreiding heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de oogst van blauwe bessen, waardoor er een overschot is ten opzichte van vorig jaar. De aanvankelijk grote oogst, in combinatie met een aanbod dat de vraag overtrof, heeft bijgedragen aan de prijsdaling.
Wat de geïmporteerde blauwe bessen betreft, is de Chinese markt voor blauwe bessen dit jaar getuige van een opmerkelijke daling van de geïmporteerde blauwe bessen, waardoor de prijzen relatief hoog blijven. Deze verschuiving is voornamelijk te wijten aan de superieure kwaliteit van binnenlandse blauwe bessen in vergelijking met geïmporteerde. Geïmporteerde blauwe bessen hebben doorgaans 20 tot 30 dagen nodig om te worden vervoerd, wat een negatieve invloed heeft op hun versheid en smaak. Binnenlandse blauwe bessen zijn daarentegen vers en komen binnen drie dagen na de oogst op de markt, wat resulteert in een betere smaak en nieuwe kansen biedt voor de binnenlandse markt voor blauwe bessen.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt grapefruit