Aansprakelijkheid vertraging door surseance Hanjin
1. Op wie kan ik de schade van de vertraging verhalen?
De hoofdregel in het zeevervoer is dat de vervoerder aansprakelijk is voor schade of verlies van lading tijdens het vervoer. Vertragingsschade komt zelden voor vergoeding in aanmerking in het zeevervoer. Immers, in beginsel komt alleen een daling in de waarde van de goederen voor vergoeding van vertragingsschade in aanmerking (zie artikel 8:388 lid 2 BW). De verwachting is ook dat de Hanjin de goederen in principe wel gewoon aflevert, hetzij met vertraging.
2. Wie moet de extra kosten voor de afgifte van containers betalen?
Zoals veel ondernemers nu ervaren, ontstaan er problemen op de plaatsen waar betaald moet worden. Denk aan kanalen, havens en terminals. Het antwoord op de vraag voor wiens rekening deze extra kosten komen, hangt af van de leveringsvoorwaarden die zijn overeengekomen.
3. Kunnen de extra kosten en/of schade worden verhaald op de expediteur?
Een expediteur zal niet snel aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de kosten en/of schade ten gevolge van de surseance van Hanjin. De expediteur heeft namelijk de taak om het door anderen laten vervoeren van de goederen ten behoeve van de opdrachtgever en dat niet zelf te doen. Het maakt daarbij niet uit of de expediteur de vervoerovereenkomst aangaat in eigen naam of op naam van zijn opdrachtgever.
Van belang is om te vermelden dat de rechtsfiguur van de expediteur moet worden gezien als een bijzonder type lasthebber; een persoon die handelt voor rekening van de opdrachtgever. De expediteur draagt dus niet de risico's van de opdrachtgever ter zake de lading. Ingeval de expediteur zich verbindt tot het verrichten van vervoer, dan loopt hij zelf het aansprakelijkheidsrisico die op een vervoerder rust (zie boven).
4. Welke verplichtingen heeft de expediteur in deze situatie?
Ingeval van vertraging in de levering van de goederen, rust op de expediteur een plicht om de opdrachtgever te informeren over de vervoerovereenkomsten die hij is aangegaan en de opdrachtgever van alle documenten en gegevens te voorzien.
5. Zijn de Incoterms 2010 van belang?
Ja, uit de afgesproken Incoterms blijkt onder welke leveringsvoorwaarden goederen zijn verscheept. De Incoterms bepalen welke partij het vervoer of de verzekering van de goederen moet regelen en welke partij de kosten moet dragen. Met name dit laatste is van belang om te bepalen voor wiens rekening de extra kosten komen. Daarnaast volgt uit de Incoterms wanneer het risico van de goederen overgaat. Niet uit het oog mag worden verloren, dat ook in de (koop)overeenkomst aanvullende afspraken kunnen zijn gemaakt over de levering van de goederen. Neem deze dus goed door.
6. Kan de vertragingsschade worden verhaald op de goederentransportverzekering?
Het is gebruikelijk dat lading belanghebbenden om het risico van schade aan of verlies van de goederen af te dekken een goederentransportverzekering afsluiten. De aansprakelijkheid van een (zee)vervoerder is immers meestal beperkt. Of een dergelijke verzekering ook de (vertragings-)schade en/of meerkosten vergoedt die zijn ontstaan door de financiële problemen rondom Hanjin, hangt af van de polisvoorwaarden. Meestal zal dit risico niet standaard worden meeverzekerd. Desondanks is het raadzaam om de polisvoorwaarden goed te raadplegen.
7. Zijn er verder nog maatregelen die genomen kunnen worden om de schade te beperken?
Uiteraard hangt dit af van de situatie en de juridische positie van de onderneming. Het is raadzaam om (koop)overeenkomsten erop na te slaan om te controleren of daarin afspraken zijn gemaakt over levertijden, informatieverplichtingen, schadebeperkingen e.d. Daarnaast is het aan te bevelen om contact op te nemen met de geadresseerde van de goederen om die te informeren over de vertraging en de perikelen rondom Hanjin. Uiteraard is het van belang om de assurantietussenpersoon of de verzekeraar te informeren, om tijdig aan de meldingsplicht van de verzekering te voldoen.
Bron: EVO