"Een aantal jaren geleden hebben we al tests gedaan met bananentransport in kratten vanuit Latijns-Amerika naar Engeland," schets Frits de context van het idee. "De resultaten waren positief, maar er is toen weinig vervolg op gegeven." Het project kwam op een plank te liggen, maar werd onlangs weer opgepakt, nu in Indiase context. Frits Popma bezocht samen met Willem Kokkeel van Eurasia Connection en het RVO het Indiase subcontinent. Doel van de reis is om partners te vinden in de keten en in gesprek te gaan om de kwaliteit van de banaan in het supermarktschap of op de lokale markt te verbeteren.
Toegevoegde waarde banaan
"Met deze speciaal te ontwikkelen kratten met een inhoud van 13 kilo, wat gebruikelijk is in Azië, kunnen we goede resultaten halen in groeimarkten als India en China," vertelt Frits. De kratten dragen bij aan een stabielere kwaliteit van de bananen in de keten. "In India werkt men al veel met kratten, maar die zijn ongeschikt. Er wordt veel lucht getransporteerd." Grotere uitdaging is de staat van de rijpkamers in het land. Die zijn erg slecht, zag Frits. Voor de hand liggend is een investering in rijpfaciliteiten, maar omdat de banaan weinig toegevoegde waarde heeft in India, loont die investering niet. "We willen de kratten inpassen in de huidige situatie, zodat de bananen optimaal rijpen, waardoor ook de energiekosten omlaag kunnen."
De doos of krat waarin de bananen verpakt worden, functioneert als een kleine rijpkamer. De rijpfunctie gaat echter niet samen met de transportfunctie. Een doos die goed is voor transport, heeft slechte rijpingseigenschappen en omgekeerd. "Een krat heeft dat probleem niet." Door het ontwerp van de krat aan te passen kan de ideale luchtcirculatie gecreëerd worden zonder de beschermende functie van de verpakking te verminderen.
Retail en straatverkoop
De Indiase retail is met een aandeel van rond de vijf procent een relatief kleine speler in de Indiase bananenmarkt. Relatief, want het gaat al snel om zo'n 700 ton bananen per week. "Het grootste deel wordt via de straathandel verkocht. De banaan is in India nog altijd een voedingsbron voor de armen."
"In Nederland zeggen we een kilo bananen kost een euro. Ik heb tien procent uitval, dus levert een kilo bananen 90 cent op," rekent Frits voor. "In India zeggen ze een kilo bananen kost een euro en ik ben blij met alles wat de banaan oplevert." Dat resulteert er in dat het armere deel van de bevolking wacht tot de dag verder gevorderd is, waardoor de prijzen dalen. "We hebben uitgelegd dat met de juiste verpakking ze langer een goede prijs voor de bananen kunnen vragen."
Cavendish en tien andere rassen
Net als in de rest van de wereld is de Cavendish de koning van de sector, maar daarnaast kent India nog ongeveer tien andere rassen. "Er is bijvoorbeeld een ras dat een geneeskrachtige werking krijgt toegedicht. Die brengt 1,40 euro per kilo op. De Cavendish is de bulk en kost ongeveer 25 cent." De kratten zijn dan ook vooral bedoeld voor de Cavendish variëteit. Het kleine volume export uit India, alleen Cavendish vanwege de goede houdbaarheid van de banaan tijdens transport, gaat vrijwel allemaal naar het Midden-Oosten. Vooral de Golfstaten zijn grote afnemers.
"We hebben contact met een Indiase krattenfabrikant, die interesse heeft om de kratten te produceren," vertelt Frits. "We zoeken nog een Nederlandse of Europese partner die het bedrijf kan helpen om de kratten te ontwerpen." Naast de productie van de kratten kan de Indiase bananensector nog veel leren. "Ik zie ook wel eens dat Nederlandse bedrijven een rijpkamer bouwen, maar geen training of begeleiding bieden of dat men op dat moment het nut er niet van inziet. Dan is het gevolg dat de faciliteit niet optimaal gebruikt wordt."
En hoewel India bekend staat om de hoge importtarieven, wijst Frits op de subsidie die de Indiase regering biedt. Deze financiële steun kan oplopen tot 50 procent van de investering. "De bananensector in het zuiden van India loopt voorop in de ontwikkelingen. Maar het zijn nog vooral veel kleine telers." Waar in Ecuador een plantage al snel 1000 hectare telt, heeft een Indiase teler gemiddeld een areaal van 0,5 hectare.
Meer informatie:
Frits Popma
Popma Fruit Expertise
Hertesprong 41
4874 JA Etten-Leur
T: +31 76 50 35292
M: +31 65 11 88 669
E: fwpopma@ziggo.nl
W: www.popmafruitexpertise.nl