Het exportseizoen (2023-2024) is ruim 37 weken onderweg als het exportvolume ongeveer 13% achterloopt op het vorige seizoen. Daar staat tegenover dat de export omzet in 2023 met 49% is gestegen en de epische grens van 1 miljard euro heeft doorbroken. De export volumeteller tikt echter wel wat voorzichtiger door dan andere jaren en staat op ruim 850.000 ton, zo meldt de Holland Onion Association.
Het was opnieuw een bijzonder grillig groeiseizoen met landelijk grote verschillen in oogstomvang. Sommige delen van Nederland hebben het in het afgelopen groeiseizoen bijna 40 dagen zonder regen moeten stellen en dat is een absoluut record voor het land. Tegelijkertijd heeft het in juli uitzonderlijk lang en hard geregend met alle gevolgen van dien. Het was dus én te droog én te nat. Dit heeft in met name in de zuidelijke gebieden geleid tot opbrengstproblemen, een lagere gemiddelde maatvoering en minder grove uien.
Toename gele uienakkers in 2023
Het totale areaal Nederlandse zaaiuien besloeg 29,3 duizend hectare. Dat is 2 duizend hectare meer (6,7 procent) dan in 2022. In dat jaar nam de beteelde oppervlakte zaaiuien nog met 9 procent af. Hiermee is het beteelde oppervlak vrijwel terug op het niveau van 2021. Op 87 procent van het areaal zijn gele zaaiuien geteeld (82 procent in 2022), op de overige 13 procent rode zaaiuien.
Bijna 15% hogere oogstomvang gele uien
Volgens de definitieve cijfers van het CBS (Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek) is de bruto-opbrengst per hectare van gele zaaiuien in 2023 geraamd op 46,2 ton. Dat is bijna 2 procent hoger dan in 2022. Daarnaast groeide ook het totaal beteelde areaal tot ruim 25 duizend hectare en dat is bijna 14 procent meer dan het jaar daarvoor. Er werd bijna 1,2 miljoen ton aan gele zaaiuien geoogst, een plus van bijna 15%.
Een vijfde minder rood
De opbrengst van rode zaaiuien is met 42,3 ton per hectare ook hoger dan vorig seizoen (5,8 procent). Op bijna 4 duizend hectare werden in Nederland rode zaaiuien geteeld, 20 procent lager dan vorig jaar. Er werd in oogstjaar 2023 totaal 157 duizend ton rode zaaiuien geoogst, ruim 20 procent minder dan vorig jaar. De Nederlandse uiensector zet echter wel een kanttekening bij deze forse daling en vermoedt dat gesplitste percelen waarop zowel rode als gele zaaiuien groeien bij de telling worden opgegeven als een volledig perceel gele uien. Dat zou een vertekend beeld geven van het werkelijk geoogste volume rode en gele uien. Van de ongeveer 1,2 miljoen ton gele uien is ongeveer 1,1 miljoen beschikbaar voor de exportmarkt.
Door de epische grens
Voor het tweede exportjaar op rij blijft het totale Nederlandse exportvolume echter achter op het voorgaande exportseizoen. Maar met een stabiel marktaandeel van 20% op de uienexportmarkt ligt Nederland nog ferm aan kop. Door een sterk aanhoudende wereldwijde vraag naar de Nederlandse ui groeide in 2023 bovendien de waarde van de Nederlandse uienexport met maar liefst 49 procent als gevolg van de hogere uienprijzen. (bron: GroentenFruithuis). De exportwaarde van verse Hollandse uien passeerde daarmee de epische grens van 1 miljard euro. Nederland verwerft hierdoor een nog wat groter marktaandeel dan in 2022 (21,5%) op deze ranglijst.
Minder volume in de top 25
De huidige achterstand in het volume van de uienexport is toe te schrijven aan enkele landen, die duidelijk minder Nederlandse uien kopen dan vorig jaar. Wat vooral opvalt, is dat normaal altijd stevig doorgroeiende landen als Maleisië, de Dominicaanse Republiek en Polen dit seizoen fors minder Nederlandse uien hebben afgenomen. Israël daarentegen plust wel weer aanzienlijk en belandt daarmee op de 10e positie. Naar Groot-Brittannië en Ivoorkust wordt tot op dit moment respectievelijk ruim 10.000 en 34.000 ton minder verscheept dan vorig seizoen.
De volumeplussers
Senegal loopt echter weer ruim 5% voor op vorig seizoen. Onze Europese buurlanden België, Duitsland, Spanje, Italië en Portugal lijken ook niet echt te zijn afgeschrikt door de hoge prijs van de Nederlandse ui. Ook in andere Europese landen zoals Oostenrijk, IJsland, Finland, Griekenland en op de Canarische Eilanden valt een gestage groei op te tekenen. Er is dus een sterk aanzettende vraag uit Europa in de tweede helft van het seizoen, terwijl de rest van de wereld zich wat lijkt in te houden, behoudens Canada, Japan, Sri Lanka en de Filipijnen die wel flink plussen en hun import juist lijken te gaan verveelvoudigen dit seizoen.
Meer bestemmingen in Afrika
Datzelfde geldt voor Afrikaanse bestemmingen zoals Mauritanië, Mali, Equatoriaal Guinee en Gambia. Op de kades van het kleinste Afrikaanse land, het 115 eilandjes tellende Seychellen, arriveren inmiddels serieuze hoeveelheden Nederlandse uien, evenals op dat andere Afrikaanse eiland in de Indische Oceaan, Mauritius. Nederlandse uien gaan dus overal wel naartoe. Brazilië heeft opnieuw vraag, maar wordt vooral bediend vanuit buurlanden en ook naar Oost-Europese bestemmingen zoals Azerbedijan, Kroatië, Montenegro en Tsjechië gaan er meer hoeveelheden Nederlandse uien.