Blauwe bessen blijven een populair product en zeker in Latijns-Amerika wordt er nog altijd veel geïnvesteerd in de teelt van deze bessen. Chili is in deze periode van het jaar marktleider, maar Peru heeft de ambitie om in de komende twee jaar uit te groeien tot grootste exporteur wereldwijd. Ook door andere landen worden exportkansen gezien. Noord-Amerika blijft een grote bestemming voor het fruit, maar de export naar Europa en Azië toont ook groeicijfers.
Chili exporteert binnen geraamde volumes
Volgens het meest recente rapport van de Chilean Blueberry Committee leefde de export in week 52 weer op en bereikte een volume van 9.870 ton. Het grootste volume is afkomstig uit Centraal-Chili. Daarmee komt het totaal dit seizoen uit op 45.556 ton, wat binnen de raming ligt. Ten opzichte van het voorgaande seizoen is de oogst 1,6% groter. Volgens het comité hebben de havenstakingen geen problemen opgeleverd voor de export van de bessen doordat de exporteurs uitweken naar andere havens. Ook de meldingen over natuurbranden hebben geen gevolgen voor de blauwebessenoogst. Hoewel er branden gemeld zijn in een bepaald gebied, was de oogst daar al binnen. Enkele weken geleden werden verschillende plantages getroffen door hagelbuien, maar de hagel had geen negatief effect op de totaalcijfers. Een teler vertelt dat de oude rassen vervangen worden voor nieuwe variëteiten.
De export van 9.870 ton werd verdeeld over Noord-Amerika (49%), Europa (36%) en het Verre Oosten (15%). Volgens het rapport stijgt het volume biologische blauwe bessen. In week 52 werd 636 ton biologische bessen geëxporteerd. In totaal komt die export uit op 3.595 ton of 39% meer dan dezelfde week in het voorgaande seizoen. Hoewel Noord-Amerika de belangrijkste markt blijft, valt Europa op. In vergelijking met het voorgaande seizoen zijn de hoeveelheden verdubbeld.
De grootste concurrent voor de Chileense exporteurs is Peru. Vooralsnog gaan de seizoenen goed in elkaar over. “Peru stopt als Chili begint. Dit jaar was het een goede aanvulling.” Argentinië en Colombia hebben kleinere volumes en vormen daardoor geen bedreiging.
Argentinië start export China
In november werden de eerste kilo’s blauwe bessen naar China gevlogen. De sector is trots op die prestatie. Vorig jaar waren de VS, VK en Europa de belangrijkste bestemmingen. Dankzij de inspanningen van de Argentijnse regering en private sector is China aan de lijst toegevoegd. Het seizoen liep niet lang na het vertrek van de eerste blauwe bessen af. Handelaren hopen met de start van het nieuwe seizoen in augustus de export naar China te kunnen vergroten.
Peru wil grootste exporteur worden
Het Peruaanse seizoen wordt afgesloten zodra Chili aan de markt komt. In de afgelopen vijf jaar is de export snel gestegen. Volgens ADEX Data Trade Commercial Intelligence System is de export tussen januari en oktober 2014 en diezelfde maanden vorig jaar met factor 23 gestegen. Voor 2014 werd een export van 16,7 miljoen dollar genoteerd. Vier jaar later was dat 381,1 miljoen dollar. Over diezelfde periode steeg de export met 54% ten opzichte van het voorgaande jaar en kwam uit op 247,4 miljoen dollar. Naar verwachting is de groei permanent. “We hopen dat Peru de grootste blauwebessenexporteur zal zijn in 2021, groter dan Chili,” aldus een exporteur. Volgens het Peruaanse ministerie neemt Peru momenteel de tweede positie op de wereldranglijst in.
Tussen januari en oktober was de VS met stip de belangrijkste exportmarkt, goed voor 195 miljoen dollar. Nederland (84 mln. dollar), VK (35 mln. dollar), China (24 mln. dollar), Spanje (16 mln. dollar) en Canada (10 mln. dollar) volgen op afstand. Om de groei in de markt vast te houden, moet de sector focussen op de Aziatische markt. Ook de onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord met India zijn positief
Mexico zet in op langer seizoen
Het zachtfruitseizoen begon in oktober en loopt door tot mei. De verwachtingen zijn goed ondanks de vertraagde start. Een handelaar vertelt een normale oogst te verwachten in Jalisco en Michoacan.
Net als de VS is Canada een belangrijke exportmarkt. Daarnaast is er export naar Europa en Azië. Een handelaar vertelt dat nieuwe aanplant in productie komt, dus dat het volume zal stijgen. Er wordt vooral gekeken naar vroege en late rassen om het daarmee het seizoen te verlengen. Exporteurs merken wel dat in andere landen de productie stijgt, waardoor de concurrentie op de wereldmarkt toeneemt.
Colombia wil plek op wereldmarkt
Vorig jaar heeft een groep ondernemers besloten de export van blauwe bessen op te starten. Momenteel is de teelt nog alleen gericht op de binnenlandse markt. Volgens de initiatiefnemers is de teelt ver genoeg ontwikkeld om de export op te starten. Drie grote teeltbedrijven sloegen de handen ineen en presenteerden zich op grote beurzen. Met de positieve reacties die daar op volgden, hopen de bedrijven dit jaar meer blauwe bessen te exporteren. De VS, Frankrijk, Spanje, Italië en het VK zijn geïdentificeerd als potentiële markten.
Guatemala pakt export op
Voor het eerst werden 13 containers naar het VK geëxporteerd. “Het is de eerste keer dat we naar Europa verschepen en een exportmarkt gevonden hebben,” aldus de exporteur. Naast de export naar Europa worden de bessen naar Noord-Amerika verscheept. De afgelopen vijf jaar is er veel onderzoek gedaan naar de teelt van blauwe bessen. Daaruit blijkt dat in de regio Chimaltenango jaarrond teelt mogelijk is.
Zuid-Afrikaanse teelt breidt uit
Het seizoen is afgesloten. Alleen in George, Zuidkaap, worden nog de laatste blauwe bessen van het ras Rabbiteye geoogst. De oogst piekt in augustus tot september/oktober. In het noorden van het land liep het seizoen eind oktober af, terwijl in de Westkaap (waar 60% van het areaal te vinden is) tot eind december geoogst werd. Dankzij een verbetering van de watersituatie in de Kaap hebben de telers geen last gehad van droogte. In het noorden van het land is dat anders. Daar melden telers wel watertekorten. De teelt breidt zich uit. Vijf jaar geleden telde het land nog 500 hectare, dit jaar staat het areaal net onder de 1.700 hectare.
VS: rustige markt met stabiele prijzen
Hoewel er nog enkele blauwe bessen uit Peru op de markt zijn, is het vooral Chili dat de dienst uitmaakt. “Chili had een trage start, maar nu hebben we een goed ritme en dat zal de komende weken nog aanhouden,” vertelt een handelaar. In tegenstelling tot vorig jaar, toen Peru het seizoen vroeg afsloot, blijft het seizoen dit jaar langer aan de markt. Een handelaar vertelt dat dit alles te maken heeft met de goede kwaliteit. Mexico zal, net als Chili, met een kleine vertraging het seizoen beginnen. Dat is het gevolg van een koude periode. Hoewel Noord-Amerika de grootste afzetmarkt blijft voor de Chileense exporteurs, zien zij ook dat er dit jaar een groter volume naar Europa wordt verscheept. Azië vormt een kleinere markt. De prijzen zijn dit jaar stabiel en de Amerikaanse supermarkten maken meer ruimte vrij voor de bessen
Spaans seizoen extra vroege blauwe bessen vertraagd van start
De eerste kilo’s van de extra vroege rassen worden nu geoogst in Huelva. Het seizoen begon met een kleine vertraging door de lage temperatuur. Normaal start het seizoen eind december. Daarom zullen eind januari de extra vroege en vroege blauwe bessen elkaar tegenkomen op de markt. Het gaat dan om rassen als Snowchaser, Windsor en Emerald. Desondanks verwacht de sector een normaal seizoen als het om het weer gaat, want lage temperaturen in de winter brengen vaak een warm voorjaar. Vorig jaar had Huelva een koud voorjaar terwijl het in de rest van Europa warm was. Daardoor hield Spanje een kleine exportperiode over.
De volumes zullen dit jaar stijgen van een stabiel areaal. Er wordt slechts een lichte stijging verwacht in areaal. Dat is te danken aan de uitbreidingen die vier tot vijf jaar geleden zijn aangeplant. Deze velden komen dit jaar vol in productie. Chili exporteert momenteel per luchtvracht en zeevracht. De grotere hoeveelheden worden tegen het einde van de maand verwacht. Daarnaast hebben de Spaanse handelaren ook de keuze uit de extra vroege Marokkaanse en Portugese blauwe bessen. Net als in Huelva is de oogst in die landen iets vertraagd door een koude periode.
Italië stabiele markt
De vraag naar blauwe bessen is jaarrond stabiel. Volgens een handelaar zijn er geen echte piekperiodes te zien. Een importeur op de groothandelsmarkt in Padua vertelt momenteel de blauwe bessen uit Chili en Uruguay te importeren. De bessen uit Peru, dat het seizoen afsluit, beginnen kwaliteitsproblemen te vertonen. Rond de feestdagen werden de blauwe bessen aan de grote retailers en de horeca geleverd tegen een prijs van 12 euro per kilo. In de zomer, als het binnenlands en Europees (Spanje, Portugal, Polen) product beschikbaar is, liggen de prijzen lager vanwege het grote aanbod. Net na de jaarwisseling kwamen ook de eerste blauwe bessen uit Marokko beschikbaar.
Frankrijk: Populariteit neemt langzaam toe
Ten opzichte van andere Europese landen blijft de consumptie van blauwe bessen in Frankrijk achter. Wel zien handelaren deze langzaamaan toenemen. De voornaamste teeltgebieden bevinden zich in de Loire vallei, het Zuidwesten en de Rhône-Alpes. Het Franse seizoen loopt van juni tot september en op dit moment worden de blauwe bessen volop geïmporteerd vanuit het zuidelijk halfrond. Op de Franse markt wordt een sterk onderscheid gemaakt tussen wilde, en geteelde blauwe bessen.
Duitsland: Groot aanbod, zakkende prijzen
Na kerstperiode zijn de prijzen voor blauwe bessen in de Duitse handel iets gezakt. De referentieprijzen (inkoop) schommelen rond 6 euro per kg. De handelsprijzen liggen momenteel tussen de 7 en 8 euro per kilo. In de decembermaand lag de gemiddelde kiloprijs duidelijk boven de 8 Euro, aldus een importeur. Chili neemt momenteel langzaam het stokje over van Peru. De Chileense scheepsvracht is ca. 1 week vroeger dan vorig jaar, desondanks gaat men vooralsnog van gelijkwaardige volumes uit. Peru zal naar verwachting tegen het einde van de maand uit de handel verdwijnen. Daarna zal ook Marokko nadrukkelijk op de Duitse markt vertegenwoordigd zijn, zo luidt de verwachting.
De afzet tijdens de kerstperiode was over het algemeen zeer bevredigend. Door het grote aanbod aan Peruaanse handelswaar konden de retailprogramma’s over de gehele linie ook probleemloos worden gedekt en werd er slechts beperkt teruggevallen op lucht- i.p.v. scheepsvracht. Minder fraai was de handel met biobessen: hier was het aanbod matig in tegenstelling tot de vraag.
De handelaren zien enkele relevante langetermijnontwikkelingen binnen de bessenhandel. Zo breidt Mexico momenteel haar exporthandel uit naar Europa, terwijl voorheen vrijwel uitsluitend naar Noord-Amerika werd geëxporteerd. Dit zou volgens handelaren op termijn een interessant alternatief kunnen zijn voor Marokko en Spanje, bijv. als de oogst in deze teeltgebieden ontoereikend is. Een andere relevante trend binnen de Duitse retail is de grote behoefte aan grotere verpakkingseenheden: werden voorheen vooral 12x125 gram afgenomen, nu zijn het eerder 12x300 gram verpakkingen die worden afgenomen. Dit heeft alles te maken met de aldoor stijgende afzet.
Nederland: Grote aanvoer Chileense blauwe bessen
Waar de volumes in december achterbleven, komen de blauwe bessen uit Chili nu in groten getale binnen, zo meldt een Nederlandse importeur. Gelukkig neemt de markt het heel goed op. In aanloop van Kerst was het een gekkenhuis en ook nu blijft de promotiekaravaan goed doorlopen met veel internationale acties. Momenteel is het vooral Chili wat de klok slaat. Vanaf week 6 zullen de volumes vanuit Chili gaan terugvallen en zal Marokko op de markt komen. Verkoopprijzen liggen momenteel tussen de 10,50 en 11 euro voor de bessen verpakt in clamshells van 12x125 gram. Kwalitatief zijn de verschillen volgens hem behoorlijk groot en is in het algemeen de shelf life van het Chileense product redelijk kort.
Chinese vraag stijgt richting nieuwjaar
Blauwe bessen zijn in de afgelopen jaren in populariteit gestegen in China. Vijf jaar geleden was de vraag nog klein voor blauwe bessen in China, maar nu is de vraag erg toegenomen. Net zoals avocado is dit product langzaam gaan groeien in de markt en zijn consumenten meer vertrouwd geworden met het product. China produceert zelf blauwe bessen, maar kan dit niet het hele jaar rond. Grote volumes worden dus ook geïmporteerd naar China vanuit Peru en Chili. De blauwe bessen vanuit Peru kwamen in augustus en september aan en de blauwe bessen vanuit Chili kwamen in december aan. Blauwe bessen worden nu nog steeds uit Chili geïmporteerd en nu het Chinese nieuwjaar in zicht komt, neemt de vraag ook meer toe. De prijs voor blauwe bessen is momenteel ook redelijk hoog.