In de VS loopt het kakiseizoen bijna ten einde, terwijl in China en Europa de oogst in volle gang is. Door zware weersomstandigheden heeft Spanje 40% minder productie dan normaal. Dit leidt niet tot de verwachte prijsstijgingen. Wereldwijd lijken steeds meer consumenten de kaki te ontdekken: Amerikaanse, Europese en Australische bronnen spreken allemaal van een stijgende vraag en veel landen zien kansen om nieuwe markten te veroveren. Volgens Spanje zou China weleens hun grootste markt kunnen worden.
Spanje: Volumes dalen met 40%
Het Spaanse seizoen is niet goed begonnen voor Valenciaanse telers, die hun teelt flink aangetast zagen worden door vorst en hagelstormen. De totale Spaanse productie zal hierdoor met 40% dalen.
De daling van volumes is opvallend, omdat juist nu veel nieuwe Spaanse boomgaarden productie beginnen te draaien. “Deze zijn nog niet productief genoeg om de daling te compenseren”, vertelt een exporteur. Het gebrek aan volumes heeft niet geleid tot de verwachte prijsstijging. Reden hiervoor is dat de uitbreiding van het Spaanse kaki-areaal de laatste jaren oncontroleerbaar is geworden en er ieder jaar meer druk op de markt staat.
“Er is vrijwel geen controle geweest op de groei van het areaal. Dit gebeurt vaker in Spanje. Als een product lijkt te werken wagen veel telers het erop, zonder dat ze de nodige kennis hebben. Vorig jaar leidden overschotten op sommige momenten tot prijzen van in het ergste geval 15 cent per kilo: een bedrag dat niet eens de productiekosten dekt. Door de gevolgen van de vorst en hagel zou de markt dit jaar wat meer in balans kunnen zijn, maar als de volumes volgend jaar weer op een normaal niveau komen, kan zich een drama voordoen”, zegt de teler en exporteur. “Meerdere telers stoppen uit voorzorg nu al met de kakiproductie. Uiteindelijk zullen alleen specialisten en professionals in deze sector overeind blijven.”
30% van de Spaanse kaki export ging voorheen naar Rusland. Om het verlies van deze markt te compenseren, probeert Spanje verschillende nieuwe markten te openen met China als hoogste doel. “Naast Europa openen we markten in Scandinavië en Noord- en Latijns-Amerika met bestemmingen als Canada, de VS, Peru en Colombia. In deze landen is de kaki nog vrij onbekend en groeit de interesse in het product. Er is dus veel potentieel. In Azië groeien we in markten als Hong Kong en hopelijk krijgen we snel toestemming om naar China te exporteren. Chinese consumenten kennen de kaki al en vinden onze variëteiten erg lekker. Het zou onze grootste markt kunnen worden.”
De sector is nog steeds op zoek naar nieuwe variëteiten en alhoewel er interessante variëteiten opkomen, komt hun kwaliteit niet eens in de buurt van de Rojo Brillante. Ook voldoen de nieuwe variëteiten niet aan één van de belangrijkste eisen: de verlenging van het seizoen. “We bereiken een grens als het gaat over de verlenging van het seizoen, wat tot nu toe mogelijk was door nieuwe behandeltechnieken in bewaring en nieuwe teelttechnieken. Een paar jaar geleden liep het seizoen nog tot eind december. Inmiddels kunnen we al tot maart producten op de markt brengen,” zegt de exporteur, die gelooft dat de overstap naar Peruaanse producten een goede manier zou zijn om het seizoen te verlengen. Meerdere Spaanse bedrijven investeren al in Peru met dit doel.
Volgens de teler zijn kaki’s een goed, lekker en aantrekkelijk product. Ze zijn makkelijk te eten en zijn heel gezond. “We moeten nog veel stappen zetten in de kakisector, maar dan wel op de goede manier. Het seizoen moet bijvoorbeeld direct beginnen met zoete kaki’s met een mooie kleuring om hun succes te garanderen en de prijzen voor iedereen winstgevend te houden. Een goede productieplanning is nodig om overschotten te voorkomen, vooral in de eerste fase van het seizoen.”
Italië: Kleinere volumes en goede vraag
De Italiaanse kakiproductie heeft zijn volle potentieel nog niet bereikt. Voor de Rojo Brillante is het aanbod kleiner dan de vraag. Het seizoen is in centraal en Zuid-Italië 15 dagen geleden begonnen en zal tot 20 december duren. De prijzen liggen zo’n 20% hoger dan vorig jaar. Half oktober is ook de oogst in Emilia-Romagna gestart. De Rojo Brillante variëteit wordt een steeds interessanter alternatief voor telers. Voor de Tipo variëteit wordt dit jaar juist een daling in productie verwacht.
“De vooruitzichten voor dit seizoen zijn positief wat betreft kwaliteit en maten, vooral vergeleken bij vorig jaar, toen we veel kleine maten hadden,” legt de manager van een coöperatie uit. “Dit jaar kunnen we producten aanbieden van een mooie gemiddelde maat en een hoge kwaliteit. Het is nog maar het begin van het seizoen, maar tot nu toe lijken er geen opvallende problemen of afwijkingen te zijn.”
Net als in Spanje hebben de kakibomen dit jaar zware weersomstandigheden moeten doorstaan: vorst in april, windstoten waardoor de bomen veel bladeren en vruchten verloren en extreme neerslag in combinatie met hoge temperaturen. Het is dan ook geen verrassing dat de volumes dit jaar wat kleiner zijn.
De markt voor de Tipo kaki is stabiel. Dit is de meest traditionele en aromatische kaki. Hij heeft zacht vruchtvlees en wordt gegeten met een lepel. Het einde van de oogst nadert. Het seizoen begon goed, maar werd daarna negatief beïnvloed door abnormaal hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. In oktober leidde dit zowel tot problemen bij de teelt als bij de rijping en ook tot een verminderde vraag. Nu herstelt de markt zich weer. De Tipo kaki wordt meestal per twee of per vier verkocht. Het deksel van de verpakking is essentieel om het fruit te beschermen en daarom erg populair onder retailers.
Over het algemeen zijn er voor kaki’s van jaar tot jaar geen grote prijsveranderingen. Zelfs als Spanje minder productie heeft dan normaal, zijn er geen prijspieken.
Jonge mensen verkiezen kaki’s met stevig vruchtvlees. Zij vinden de kaki lekker door de zoete en delicate smaak en de knapperigheid. Ook vinden ze het positief dat het fruit zo makkelijk te consumeren is. Het is van toegevoegde waarde dat de kaki in stukken gesneden en gepeld kan worden zonder dat je er vieze handen van krijgt. Het moet mogelijk zijn om nieuwe markten te openen.
Duitsland: Lage prijzen ondanks hoge kwaliteit
Binnen de Duitse groothandel loopt het kakiseizoen nog altijd op volle toeren. Ondanks de overtuigende kwaliteit zijn de prijzen relatief laag in vergelijking met voorgaande jaargangen. De Spaanse Persimmon heeft nog altijd met afstand het grootste marktaandeel, hoewel inmiddels ook Italiaanse kaki's zich steeds nadrukkelijker profileren binnen de Duitse groothandel. De Italianen hebben echter als nadeel dat de grote volumes enkele weken later dan de Spaanse productie op de markt komen. Daarnaast vormt de Sharon met name binnen de bio-groothandel een steeds interessanter productsegment. Deze worden sinds ca. 1,5 week aangeboden, overwegend uit Spaanse productie.
Nederland: Niet te veel concurrentie voor kaki's
Na een vlotte aanvoer van kaki's de afgelopen weken is - ook door zware regenval in Valencia - de aanvoer momenteel wat aan het afnemen. Dit zorgt voor een opleving van de prijzen. De kaki's worden momenteel voor 5-5,50 euro verkocht (5 kilo). Volgens Hollandse importeurs is er de afgelopen weken veel ethefon ingezet door telers om de kaki's gelijkmatiger te laten kleuren. Inmiddels zijn die kaki's veelal van de markt af, waardoor er een groter aanbod is van boomgerijpte kaki's met een gelijkmatigere kleur en smaak. Extra voordeel voor de mango's is dat het concurrerende fruit niet al te breed beschikbaar is. Het steenfruit is van de markt, goede mango's zijn er niet te gek veel en de druiven zijn duur. Daarbij leren de mensen de kaki's steeds beter kennen.
Frankrijk: Goede vraag naar klassieke kaki's
Een groothandelaar op Rungis vertelt dat er op de markt vooral veel dadelpruimen verkrijgbaar zijn. “Deze volumes zijn niet makkelijk te slijten, maar uiteindelijk lukt het wel om alles te verkopen.” De handelaar zelf heeft zich juist gespecialiseerd in de klassieke kaki. “Deze zijn veel schaarser en dus is de vraag relatief hoog.” Vrijwel alle kaki’s op de Franse markt komen uit Spanje. De consumenten zijn vooral Aziaten en Latino’s.
VS: Orkanen zorgen voor kleinere volumes
In de VS verschillen de kakivolumes sterk per gebied. Aan de westkust zijn de volumes behoorlijk, terwijl aan de oostkust slechts kleine volumes beschikbaar zijn. Noord-Carolina werd de afgelopen maanden twee keer getroffen door een orkaan: midden september door Florence en begin oktober door Michael. Dit heeft geresulteerd in kleinere volumes. « We hebben een heel kort seizoen gehad, » vertelt een teler. « Daar komt nog eens bij dat er dit jaar relatief weinig vruchten aan de bomen groeiden. » De totale volumes worden 15 – 20% lager geschat dan andere jaren. Omdat de temperaturen pas na orkaan Michael begonnen te dalen, begon het fruit ook pas laat te kleuren. Verschillende telers vertellen dat de vraag naar kaki’s ondertussen stijgt. De prijzen zijn dan ook licht gestegen.
China: Vraag hoger dan aanbod
De Chinese kaki is nu volop op de markt. De oogst is twee weken terug begonnen in Taiwan, Shaanxi en Hebei. In Taiwan is dit jaar de productie gestegen door de gunstige weersomstandigheden. De vraag naar kaki’s is hoger dan het aanbod, dus de prijs voor kaki’s is ook omhooggegaan, echter alleen voor bepaalde kakisoorten. De prijzen van kaki’s uit Taiwan en Shaanxi liggen over het algemeen erg hoog dit jaar. Voor andere soorten is de prijs verminderd ten opzichte van vorig jaar. De concurrentie is ook fel, omdat er nu veel verschillende kaki’s tegelijk op de markt komen. Er zijn geen grote prijsfluctuaties, de prijs blijft over het algemeen erg stabiel.
Australië: Jaarlijks stijgende vraag
Het Australische kakiseizoen eindigde in juni, toen het laatste fruit op de markt kwam. Volgens de sectorvereniging groeit de vraag naar kaki’s in Australië aanzienlijk. Zij zeggen dat het fruit de afgelopen jaren van een nicheproduct in een gangbaar product is veranderd. Volgens Persimmons Australia groeit de binnenlandse markt elk jaar, omdat meer consumenten het fruit ontdekken en uitproberen.
Landelijk zijn er momenteel 120 kakitelers die samen een jaarlijkse productie hebben van 2500 ton. De volumes waren dit jaar vergelijkbaar met die van vorig jaar, maar voor de komende jaren wordt er meer productie verwacht omdat jonge fruitbomen in de zuidelijke staten langzaamaan volwassen worden. Volgens Hort Innovation Statistics werd er in het seizoen dat in juni 2017 eindigde 2.516 ton geproduceerd. De totale waarde was $10,5 miljoen. Australië exporteerde 143 ton, waarvan 38% naar Maleisië. Tijdens het einde van de winter en de lente werd er 492 ton geïmporteerd, vooral uit Nieuw-Zeeland.
95% van de Australische productie is van de zoete variant met Jiro en Fuyu als de belangrijkste variëteiten. De grootste variëteit van de klassieke kaki is Hachiya.
Zuid-Afrika: Watervoorziening lijkt beter dan vorig jaar
De Zuid-Afrikaanse kakiteelt vindt plaats in de provincie West-Kaap. Het is nog vroeg in het seizoen. De boomgaarden zijn net gesnoeid en de bloei begint op gang te komen. Midden november moeten de bomen in volle bloei staan. De watervoorziening lijkt veel beter te zijn dan vorig jaar, alhoewel de kaki’s toen minder erg door de droogte werden getroffen dan sommige andere gewassen.