Toen Danie Meyer twee boerderijen op het weelderige platteland van de Magoebaskloof kocht, had hij houtplantages in gedachten voor zijn houtzagerij....niet de Hayward's kiwiboomgaarden. "Dat was de eerste keer dat ik een kiwi zag", zegt hij. Vandaag de dag leveren de twee kwekerijen van Nooyenskopje niet alleen veel, zo niet het meeste kiwifruit van Zuid-Afrika, maar elke kiwisoort, zowel commercieel als proefkweek.
De kiwi-oogst is zojuist afgerond. De derde oogst van een jonge boomgaard van bijna een hectare, wordt volledig afgenomen door de supermarkt Checkers. Tot voor kort waren alleen importkiwi's beschikbaar. De verkoop van groene vruchten die binnenkort begint, wordt geleverd aan Zuid-Afrikaanse supermarkten. Zij distribueren het fruit door heel Zuid-Afrika en leveren kiwi's voor gesneden fruit dat wordt verkocht bij Marks & Spencer.
Nooyenskopje kiwi's, een nog onbekende vrucht voor veel Zuid-Afrikanen
Danie begon in 2008 als proef met de introductie van nieuwe kiwisoorten. Dit deed hij in opdracht van de directie van genetische hulpbronnen bij het Ministerie van Landbouw, Bosbouw en Visserij (DAFF). Er werd veel geënt op de originele Bruno-wortelstok, die ouder dan 20 jaar is. Ze vermenigvuldigen ook een Nooyenskopje-mutatie.
Aangezien de proeven nog niet zijn vrijgegeven, kan hij niet te veel over hen zeggen, maar het is duidelijk dat hij bijzonder enthousiast is over twee van hen. Over een geel ras zegt hij: "Dit is mijn jongetje met de blauwe ogen. Het heeft alles wat een kiwi zou moeten hebben: een mooie symmetrische vorm en het is een enorme vrucht." De andere is een Nieuw-Zeelands ras met zware hartvormige vruchten; de proefresultaten waren 'fenomenaal' en het ziet er zo veelbelovend uit dat DAFF binnenkort zijn suikerniveaus, houdbaarheid en stevigheid zal gaan evalueren.
Het leeuwendeel van de 5 hectare uitbreiding bij Nooyenskopje zal bestaan uit specifieke gele rassen.
Danie Meyer van Nooyenskopje
De kwekerij is zelfvoorzienend in de kiwi-industrie: Ze kweken het ras Bruno, om het zaad te oogsten en de wortelstok te laten groeien. Ondanks wat vorst afgelopen augustus, is de opbrengst van dit ras overvloedig en zijn vrucht groot (één van de soorten levert fruit van meer dan 240g), wat hij toeschrijft aan de vruchtbaarheid van hun lokale stuifmeel.
Het ras 'Bruno', gekweekt voor de zaden om de kwekerij van wortelstokken te voorzien
De kiwiplanten zien er anders uit. Met hun ent hoog boven de grond lijken ze op standaardrozen. Bushbucks en duikers (een kleine antilopesoort) zijn dol namelijk op de bladeren van kiwibomen. Vervet-apen houden van de vruchten (en ze zijn niet kieskeurig om welke soort kiwi het gaat) en in tegenstelling tot vogels zijn ze slim genoeg om te begrijpen dat een vrucht zowel bruin als smakelijk kan zijn. Er is geen nut van een vendetta tegen de oorspronkelijke bewoners van het gebied, vindt Danie Meyer, en zo volgt een eindeloos spel met de apen: ze worden met rotjes afgeschrikt (niet met munitie) waarna het twee of drie dagen duurt voordat de apen terugkeren.
Hagelnetten zijn niet meer verhandelbaar voor de fruitteelt op de Oostelijke Helling
De boerderijen op de pittoreske Oostelijke Helling is een van de locaties met de meeste regen. "Er valt in een goed jaar 2.200 mm", zegt hij. Ook hagel, vooral in de afgelopen tien jaar. Dit kan zo 130 to 200 miljoen euro aan oogst verwoesten in slechts 15 minuten, vooral in de periode van oktober to eind februari. "In 2015 kregen we hagel toen de hagelnetten net geplaatst waren."
Meer informatie:
Danie Meyer
Nooyenskopje
Tel: +27 82 568 3224
Email: danie@nooyenskopje.co.za