Tholen - Het was een goed jaar voor appels en peren, wat ziektes en beschadigingen betreft. Dat is in het kort de boodschap van Frits van der Meulen van het KCB bij de aftrap van de Landelijke Afstemming Hardfruit. Kurkstip? Nauwelijks aangetroffen in Nederlandse en Belgische appels. Lenticelrot? Vrijwel alleen in importfruit. Hagelschade? "De buien hebben Nederland grotendeels links laten liggen", aldus Frits. "Daardoor bleef de hagelschade beperkt."
© Jannes Goedbloed | AGF.nl
Bij de peren schetst hij een vergelijkbaar beeld. De perenbladvlo? Zo goed als niet gevonden. Ruwschilligheid? Nauwelijks. En perenzwart? Mondjesmaat, maar nog altijd weinig. "Het was dan ook nog een heel karwei om genoeg monsters te verzamelen voor de demonstratie", lacht hij.
Meer dan veertig keurmeesters
Want dat is het doel van de Landelijke Afstemming Hardfruit: met fruitkeurmeesters uit het hele land overeenstemming bereiken over welke mate van beschadiging of aantasting per oorzaak toelaatbaar is bij verschillende klassen appels en peren. Iets meer dan veertig keurmeesters zijn daarom naar de afmijnzaal van Fruitmasters in Geldermalsen gekomen om de neuzen dezelfde kant op te krijgen.
© Jannes Goedbloed | AGF.nl
In een langzame file schuifelen de inspecteurs langs de dozen vol appels en peren met zwarte of bruine plekken, butsen, bulten of een wit waas, om deze misvormde, aangetaste of beschadigde vruchten van dichtbij te bekijken. Ondertussen wordt er op zachte toon gediscussieerd over hoe groot een dergelijke aantasting kan zijn om nog in klasse I ingedeeld te kunnen worden, in plaats van in klasse II.
Camera's en kunstmatige intelligentie
Maar niet iedereen is er met die reden. Terwijl de keurmeesters hun bevindingen bespreken, kijken onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) met andere ogen naar het fruit. Ze verzamelen informatie voor hun onderzoeksproject.
"Wij willen een nieuwe optische sorteermachine ontwikkelen die met camera's en kunstmatige intelligentie dit soort aantastingen automatisch kan herkennen", legt Sophie Wildeboer uit. "We zijn hier dus om kennis op te doen over welke ziektes en andere aantastingen zo'n systeem zou moeten herkennen."
Als aanvulling op menselijke inspecteur
"Maar dan moet je niet meteen denken aan een systeem dat de menselijke inspecteurs moet gaan vervangen, hoor", vult haar mede-onderzoeker Peter Balk aan. "Wat wij ontwikkelen moet vooral fungeren als een aanvulling op die menselijke inspecteur. Het moet dus een systeem worden dat hen helpt om hun werk te doen."
© Jannes Goedbloed | AGF.nl
"Het kan wél helpen om het inspecteren van fruit iets objectiever te maken", verwacht Sophie. "En misschien kan het ook helpen om het aantrekkelijker te maken voor een jongere generatie. Want als je hier om je heen kijkt, zie je toch dat de meeste inspecteurs uit een hogere leeftijdscategorie komen. Er zijn niet veel jonge gezichten. En een systeem zoals wij nu ontwikkelen zou bijvoorbeeld ook kunnen helpen bij het inwerken van nieuwe, jongere inspecteurs."
Voorlopig is dat nog toekomstmuziek, verwacht Peter. "Het is nog knap lastig om een systeem te ontwikkelen dat al deze verschillende ziektes en andere aantastingen feilloos herkent. Dus in het begin ben ik al blij als het systeem een nuttig hulpmiddel is bij het indelen van het fruit in de juiste klasse. En als dat gelukt is dan kijken we weer verder", lacht hij.
Stemphylium in opkomst in de peren
Voorlopig hoeven de aanwezige inspecteurs dus nog niet bang te zijn dat een computerprogramma hun baan overneemt. Het blijft dus nog mensenwerk om opkomende ziektes zoals stemphylium in peren, ook wel bekend onder de naam zwartvruchtrot, te herkennen.
© Jannes Goedbloed | AGF.nl
"Die ziekte rukte mee op naar het noorden met de opwarming van de aarde, dus daar gaan we waarschijnlijk de komende jaren meer van zien", zegt Ludo Tuijnman van Normec Foodcare. "Dat blijf je houden, ziektes komen en gaan. De kunst is om er bovenop te zitten en zulke ontwikkelingen op de voet te volgen. Zodat we precies weten wat er speelt. Dat is wat ons vak zo mooi maakt."
