Tholen - In de Middeleeuwen werden paddenstoelen gezien als bovennatuurlijk vanwege hun ongeëvenaarde groeisnelheid. De ene dag was er nog niets te zien en de volgende morgen stond daar ineens een volgroeide zwam. "Dat moet wel hekserij zijn!", dachten mensen toen. Nu weten we wel beter. Toch blijft dat groeivermogen bijzonder, vindt Niek Franzmann van Mobichamp. "Het heeft echt iets magisch!"
© Mobichamp
Daarom is zijn bedrijf erop gespitst om die groeisnelheid maximaal te benutten. "Champignons ontwikkelen zich razendsnel, reageren op de kleinste veranderingen in de omstandigheden en geen twee champignons zijn precies hetzelfde. Juist dat maakt het zo'n fascinerend gewas en tegelijk een enorme uitdaging om optimaal te telen."
Plukadvies om groeipotentie maximaal te benutten
Om dat proces beter te begrijpen en te sturen, ontwikkelde Mobichamp het Smart Harvest-systeem: een combinatie van camera's, data-analyse en kunstmatige intelligentie die het hele oogstproces van champignons volgt en verbetert. "We hebben een systeem gebouwd dat letterlijk kan zien wat er op de bedden gebeurt", legt Niek uit. "Een intelligente camera scant duizenden champignons, herkent hun vorm, kleur en groeisnelheid, en voorspelt precies wanneer ze rijp zijn om te plukken, zodat die magische groeipotentie maximaal wordt benut."
Die informatie wordt niet alleen opgeslagen, maar ook direct toegepast. Via een projector verschijnt het plukadvies letterlijk op het teeltbed: champignons die klaar zijn om te oogsten, worden met kleur gemarkeerd. "Zo weten plukkers in één oogopslag waar ze moeten beginnen", zegt Niek. "Dat levert een constantere kwaliteit op én een hoger rendement, omdat er minder champignons te vroeg of te laat worden geplukt."
Doordat het plukmoment door het systeem optimaal gekozen wordt, levert dat volgens Niek bij de telers die zijn systeem gebruiken in de praktijk 10 procent meer opbrengst op. "Maar we hebben eerder aangetoond dat het rendement nog hoger kan. Als je alles optimaal erop hebt ingesteld, is een toename van rendement van 20 procent in de praktijk mogelijk. Dat hebben wij met een proefopstelling laten zien."
Waardevolle data
Het Smart Harvest-systeem verzamelt daarnaast waardevolle data voor de teler. Via een digitaal dashboard kan die de groei, uniformiteit en kwaliteit van de champignons op de voet volgen. "Je ziet exact hoe de teelt zich ontwikkelt en kunt op basis daarvan het klimaat of de planning bijsturen", zegt Niek. "Datagedreven teelt heeft de toekomst. Vooral ook bij de teelt van champignons."
Volgens Niek levert Smart Harvest in de praktijk duidelijke resultaten op: hogere opbrengst, minder verspilling en een efficiëntere werkverdeling in de teeltruimte. "Telers kunnen meer kilo's per vierkante meter halen, terwijl plukkers een constanter tempo kunnen aanhouden. De technologie helpt mensen dus om beter werk te doen."
Tussenstap richting volledige robotisering
Toch ziet hij Smart Harvest vooral als een tussenstap richting een volgende fase: volledige robotisering. "Vandaag helpt onze technologie de mens, maar morgen helpt diezelfde technologie de robot", voorspelt Niek. "In de toekomst komen er autonome systemen die de champignons volledig zelfstandig kunnen herkennen en plukken. Daar ben ik van overtuigd. En dat vraagt om dezelfde intelligentie die wij nu al ontwikkelen."
© Mobichamp
Tegelijkertijd is het nu nog niet zover. "Er zijn nog belangrijke horden te nemen voor we de menselijke plukker kunnen vervangen. Zo kunnen menselijke plukkers ziekten op tijd herkennen en de champignon links laten liggen. Een plukrobot heeft dat nu nog niet door en verspreidt zo die ziekte ook naar andere bedden. Pas als we al dit soort problemen kunnen ondervangen met slimme systemen als de onze, kan een robot het werk overnemen."
Er blijft altijd behoefte aan vakmensen
Maar dat betekent niet dat mensen uit de teelt verdwijnen, benadrukt hij. "Er blijft altijd behoefte aan vakmensen. Technologie neemt vooral de repetitieve taken over en zorgt voor continuïteit in een sector waar arbeidskrapte een grote uitdaging is."
Nederland loopt volgens Niek wereldwijd voorop in champignontechnologie. "We hebben hier unieke kennis en innovatiekracht. Door die te koppelen aan data en AI kunnen we de teelt niet alleen winstgevender maken, maar ook duurzamer en toekomstbestendig. En dat is geen toekomstmuziek, wij laten nu al in de praktijk zien dat dit kan. Maar dat zal wel in de toekomst verder toenemen, dat weet ik zeker."
Voor meer informatie
Niek Franzmann
Mobichamp
Straatsebaan 6
5757 PX Liessel
[email protected]
www.mobichamp.nl
