De Europese Commissie heeft een ambitieus Actieplan voor de Automobielindustrie gepresenteerd. De impact op transport- en logistieke bedrijven in Nederland is aanzienlijk. De boodschap van de Commissie is duidelijk: de toekomst van het wegtransport is elektrisch, schrijft TLN. Bestuursvoorzitter van TLN, Elisabeth Post, reageert: "Wij juichen elke stap naar schoner en slimmer transport van harte toe, maar de focus op elektrificatie is nog erg eenzijdig."
Het plan van de Commissie maakt deel uit van de bredere Clean Industrial Deal en is bedoeld om de verduurzaming en concurrentiekracht van de EU te versterken. Oorspronkelijk wilde Brussel directe aankoopverplichtingen invoeren, waarbij transportondernemingen verplicht zouden worden om een bepaald percentage zero-emissie vrachtwagens aan te schaffen. Mede dankzij de inzet van Transport en Logistiek Nederland is dit voorstel afgezwakt. In plaats van een directe verplichting komt er eerst een impactanalyse, waarna de Commissie later dit jaar of begin volgend jaar mogelijk nieuwe wetgeving zal voorstellen.
Impact op transportsector
Volledig elektrisch rijden blijft de langetermijnvisie van de Europese Commissie. Het actieplan introduceert nog geen concrete wetgeving, maar vooral stimulerende maatregelen om de vraag naar ZE-trucks te verhogen. Enkele van die maatregelen zijn:
- Zero-emissievrachtwagens zijn momenteel vrijgesteld van tol en kilometerheffing tot eind dit jaar volgens Europese wetgeving. De Commissie wil deze uitzondering verlengen via een wetswijziging.
- De EU moedigt lidstaten aan om maatregelen te nemen voor een duurzamer wagenpark, maar stelt nog geen bindende regels voor. Wel komt er later dit jaar of begin 2026 wetgeving om de elektrificatie van bedrijfswagens, bestelbusjes en vrachtwagens te bevorderen. De Commissie onderzoekt momenteel hoe dit het best vormgegeven kan worden en start daarom een dialoog met de transportsector.
- De bestaande COâ‚‚-emissiestandaarden blijven ongewijzigd. Dit moet fabrikanten zekerheid geven en hen stimuleren om te blijven investeren in zero-emissievoertuigen.
- Het wetsvoorstel over maten en gewichten blijft een belangrijk speerpunt. Dit voorstel moet de vervoersefficiëntie verbeteren en hogere gewichten voor elektrische vrachtwagens toestaan. De onderhandelingen hierover liggen nu bij de lidstaten en het Europees Parlement.
- De Commissie zal lidstaten ondersteunen bij het opzetten van stimuleringsmaatregelen, zowel financieel als niet-financieel, zoals Nederland dat al heeft gedaan met de aanZET-subsidie.
- Later dit jaar wordt het Sustainable Transport Investment Plan gepresenteerd, samen met de implementatie van de Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR). Deze moeten zorgen voor betere laadinfrastructuur voor vrachtwagens langs de belangrijkste transportcorridors via het European Clean Transport Corridors Initiative. Dit initiatief richt zich op de ontwikkeling van 'oplaadhubs' langs TEN-T-corridors en moet vergunningsprocedures, investeringen en laadmogelijkheden op locatie vereenvoudigen.
Naast stimulansen voor elektrisch rijden zet de Europese Commissie ook in op innovatie en digitalisering. Er komt een samenwerkingsverband tussen Europese autofabrikanten om gezamenlijk onderzoek en ontwikkeling op het gebied van autonoom rijden te bevorderen. Daarnaast krijgt de productie van batterijcellen en -componenten binnen Europa prioriteit.
Keerzijde van de medaille
Bestuursvoorzitter van TLN, Elisabeth Post: "Het zal nog een behoorlijke tijd duren voor het probleem van netcongestie is opgelost en de transportsector is niet de enige die wacht op netverzwaring. Bovendien moeten we ons realiseren dat er nog niet voor elk type transport een elektrisch voertuig beschikbaar is. We zullen dus een breder palet aan zero-emissie-oplossingen nodig hebben om echt vooruitgang te boeken."
Alternatieve brandstoffen, zoals HVO100 en bio-LNG, zijn niet in het plan opgenomen. Bovendien zijn de voorgestelde stimuleringsmaatregelen niet bindend, waardoor lidstaten grotendeels zelf bepalen hoe ze deze invoeren. Dit kan leiden tot grote verschillen tussen Europese landen. TLN hoopt dat een goed overleg tussen de transportsector, de Nederlandse overheid en Europese instellingen bijdraagt aan een gelijk speelveld, waarin duurzaam ondernemen wordt beloond.
Bron: TLN