"De Franse aardappelmarkt kampt al weken met zorgwekkende instabiliteit, ondanks gunstige vooruitzichten op de lange termijn. De vrije marktprijs voor industrieaardappelen is plotseling gekelderd, en recentelijk zijn bepaalde contractuele afspraken ter discussie gesteld. Dit brengt telers in grote onzekerheid. Deze situatie komt echter niet uit de lucht vallen", laat UNPT, de Franse unie van aardappeltelers, weten. "De oorzaak ligt bij het gebrek aan collectief overleg tussen telers en bepaalde Belgische industriële afnemers. Dit gebrek aan dialoog brengt de sector op de rand van een ernstig economisch onevenwicht voor het seizoen 2025/2026."
Contractdruk: prijserosie bepaalt de spelregels
De recente prijsdaling is geen tijdelijke marktcorrectie, maar een bewuste strategie. Dat blijkt althans uit de plotselinge prijsval van 40% binnen één maand voor de industriële aardappelvariëteit Fontane. Dit kunstmatige prijseffect stuurt een duidelijk signaal naar telers, net nu de voorbereidingen voor het pootseizoen 2025 beginnen.
De prijsdruk wordt ingezet om lopende en toekomstige contracten te beïnvloeden, met gevolgen voor de hele keten. Een belangrijke Belgische speler heeft eenzijdig besloten de overeengekomen contractvolumes met 10 à 20% te verlagen, onder het mom van een 'aanpassing' van het areaal aan het pootgoedaanbod. In werkelijkheid is dit schijnflexibiliteit: de gewasrotatieplannen liggen al vast en het poten van de eerste percelen begint binnen enkele dagen.
Is deze situatie een gevolg van slechte planning of een bewuste poging om de markt te verstoren en telers in een nadelige onderhandelingspositie te dwingen? UNPT laat het oordeel aan de sector, maar veroordeelt deze handelwijze scherp. Het collectieve overleg wordt genegeerd, waardoor het risico op overproductie en marktverstoring toeneemt. Een gezamenlijke en evenwichtige aanpak van de areaalontwikkeling had deze impasse kunnen voorkomen.
Collectief overleg en contractzekerheid noodzakelijk
UNPT benadrukt dat de handelsrelaties in Frankrijk moeten voldoen aan de principes van ketendialoog en transparantie, zoals vastgelegd in de EGAlim-wetgeving en de interprofessionele afspraken van de GIPT. Franse telersorganisaties zorgen al decennia lang voor stabiele contractuele afspraken, maar sommige industriële spelers kiezen er nu voor om dit overleg te negeren – met ingrijpende gevolgen.
Oproep tot actie
UNPT roept telers op zich te richten op gestructureerde afzetkanalen en voorzichtig te zijn met contractaanbiedingen van afnemers met onzekere verplichtingen. De organisatie staat achter telers die een eerlijk en evenwichtig overleg willen voeren met deze 'nieuwe' industriële spelers in Frankrijk, om zo tot duurzame handelsrelaties te komen.
Daarnaast doet UNPT een dringende oproep aan de overheid en lokale instanties om een structureel overlegkader te creëren tussen telers en industrie, in lijn met de interprofessionele afspraken. Dit is essentieel om een stabiele en duurzame aardappelteelt in Frankrijk te waarborgen.
Een toekomstbestendige Franse aardappelteelt vereist een eerlijke dialoog tussen alle spelers in de keten. UNPT blijft zich onverminderd inzetten voor een evenwichtige en transparante markt.
Voor meer informatie:
UNPT
43-45 rue de Naples
75008 Parijs (Frankrijk)
Tel: +33 (0)144 69 42 45