"De oudste plantveredelingsorganisatie van Zuid-Afrika, die vorig jaar haar vijftigjarig jubileum vierde, heeft de afgelopen maanden nieuwe cultivars gepresenteerd aan de sector: de Franse Delwilmor-peer, een verbetering van de Packham's Triumph, waarvan de eerste commerciële oogst na drie jaar 50 ton per hectare opleverde."
Een nieuwe middenseizoenspruim, de John W.-cultivar uit Californië, toont veelbelovende resultaten en zal nu zijn commerciële fase ingaan. Deze rijpt eerder dan Forelle-peren, wat een belangrijke overweging is voor perentelers in relevante teeltgebieden.
SAPO heeft zich recentelijk als grote winnaar bewezen met de Bigbucks Gala-appels (waarvan zij de licentie bezitten). In de afgelopen vijf jaar zijn er meer dan twee miljoen bomen van deze variëteit geplant. SAPO nodigde telers uit om de Gala-bomengaarden te bezoeken, die verantwoordelijk zijn voor de recente verbeteringen en mutaties, zoals de Bigbucks Gala en Royal Beaut (op foto rechts).
SAPO op een kruispunt van een halve eeuw
SAPO heeft onlangs een periode van reflectie doorgemaakt, vertelt CEO Jacques Jordaan, waarin het zich opnieuw richtte op de behoeften van Zuid-Afrikaanse telers van bladverliezend fruit en het potentieel van de eigenaren van hun intellectuele eigendom (IP). Als vertegenwoordiger van meer dan 70 IP-eigenaren wereldwijd, die verschillende variëteiten in Zuid-Afrika willen introduceren, vond SAPO, een organisatie die eigendom is van de sector zelf, het tijd om de resetknop in te drukken.
"Achttien maanden geleden hebben we onszelf vergeleken met internationale standaarden en onze focus opnieuw gelegd op de kernmissie van SAPO. Dit betekent dat we schoon plantmateriaal van hoge kwaliteit moeten beheren en vermeerderen voor de sector en onze IP-eigenaren. Vijftig jaar geleden bestond het concept van intellectueel eigendom nog niet, en waren de huidige systemen voor heffingen en royalty's er nog niet."
De voortdurende zoektocht naar nieuwe cultivars die royalty's opleveren kan het risico met zich meebrengen dat de andere belangrijke taak – plantverbetering – uit het oog wordt verloren. Royal Beaut, een verbeterde variant van Royal Gala, wordt nog steeds stap voor stap verder verbeterd: elk seizoen maakt SAPO selecties van het beste plantmateriaal terwijl het fruit nog aan de boom hangt.
Plantmateriaal testen gegarandeerd onder Zuid-Afrikaanse omstandigheden
Het kost tijd. "Het is van cruciaal belang om de basis goed te doen", zegt hij. "Je kunt je vingers snel branden als de introductie van nieuwe cultivars overhaast gebeurt. En uiteindelijk is het de teler die betaalt voor de mislukte experimenten."
Elsa Muller, rassenontwikkelingsmanager bij SAPO: "De relaties met IP-eigenaren zijn langdurig." Ze legt uit dat Zuid-Afrika een van de langste quarantaineperioden heeft voor plantmateriaal: voor het oculeren (het inenten van takken op een andere plant) is deze iets langer dan voor weefselkweek. Het duurt minstens twee jaar voordat het plantmateriaal zich in de kerntunnel goed heeft gevestigd.
Tijdens het hele proces van het kweken van geënte jonge boompjes en het uiteindelijk planten van proefblokken op verschillende locaties kan de teler beschikken over plantmateriaal van betere kwaliteit dat - van cruciaal belang - eerst is getest onder Zuid-Afrikaanse omstandigheden.
Dewilmor peren, net voor de oogst, getoond op een recente demodag
Zeer laag succespercentage onder de geteste steenfruitvariëteiten
Het andere aspect waarmee ze zich bezighouden, naast het handhaven van onberispelijke fytosanitaire hygiëne, is aanpassingsvermogen. Jordaan: "Ons klimaat en onze omstandigheden zijn uniek. Wanneer een cultivar zo snel mogelijk wordt vermeerderd om het snel in productie te krijgen, zijn er geen garanties dat het daadwerkelijk een succes zal zijn. Telers zijn failliet gegaan nadat ze de 'smaak van de maand' plantten, die uiteindelijk niet geschikt bleek voor de lokale omstandigheden. Haast kan een teler veel geld kosten."
Hij wijst erop dat de kans op commercieel succes, oftewel variëteiten die uiteindelijk commercieel goed draaien, onder de honderden geïmporteerde steenfruitrassen erg klein is. Soms, merkt hij op, is het nodig om een meer langetermijn- en voorzichtige benadering te kiezen. "We spelen natuurlijk geen Lotto. Telers investeren 25 jaar of langer in hun boomgaarden. De keuze voor cultivars en de kwaliteit van het plantmateriaal is iets waar onze telers goed over na moeten denken."
Net zoals wijn het karakter van zijn terroir (de specifieke kenmerken van de regio) weerspiegelt, geldt dat ook voor fruitteelt, zegt Jordaan. Dit is een belangrijke factor bij het kiezen van cultivars. "Met de groei van intellectueel eigendom zullen steeds vaker de vragen gesteld worden: wat is jouw terroir? Werkt deze cultivar in jouw regio? Niet alle rassen zijn geschikt voor elk teeltgebied. Deze aanpak vraagt om een verandering in denkwijze. De eigenschappen van de cultivar moeten passen bij het klimaat."
Verwachtingen rond royalty's managen
De kern van de zaak, merkt Muller op, is dat er geen uniforme oplossing is voor alle IP-eigenaren. "We gaan met hen in gesprek, achterhalen precies wat ze nodig hebben en wat ze willen bereiken, en stellen vervolgens een op maat gemaakt pakket voor."
De heffing of royalty die aan een cultivar is verbonden, maakt daarbij een belangrijk onderdeel uit van het gesprek. "Ik houd altijd rekening met de specifieke behoeften van onze sector. Soms verschilt de manier van werken hier van andere delen van de wereld, en in zulke gevallen heeft het geen zin om een systeem over te nemen, alleen omdat het ergens anders zo gebeurt."
Ze merken dat het klimaat verandert: in delen van de Westkaap, waar steenfruitvariëteiten met een gemiddelde koelbehoefte vroeger goed gedijden, verschuift de focus nu steeds meer naar variëteiten die minder koude uren nodig hebben. Dit maakt het des te duidelijker hoe belangrijk het is om met een langetermijnvisie te werken.
"Het proces om plantmateriaal in te voeren duurt lang. Je moet vooruitdenken naar wat de sector over tien of twintig jaar nodig heeft. Daarom is het cruciaal om niet alleen achter de cijfers aan te jagen. Al die alternatieve opties die er zijn, brengen een grote verantwoordelijkheid met zich mee voor de teler, want," herhaalt hij, "de uiteindelijke verantwoordelijkheid ligt altijd bij hem."
Voor meer informatie:
SAPO Plant
Tel: +27 21 887 6823
[email protected]
https://www.saplant.co.za/