Justin Mudge kijkt terug op dertig pioniersjaren in de opkomende Zuid-Afrikaanse blauwe bessensector, waarin hij een leidende rol speelde, onder andere als vijf jaar lang voorzitter van de sectororganisatie BerriesZA. Zijn bekendheid groeide vooral tijdens de wekenlange havenstaking van 2022, toen hij in de media de vernietiging van de oogst van dat seizoen aan de kaak stelde. Vrachtwagens vol bessen lagen weg te rotten op geblokkeerde wegen, wat de omvang van de crisis benadrukte. Deze gebeurtenis markeerde een belangrijk moment in zijn carrière en in de geschiedenis van de sector.
Zijn betrokkenheid bij de blauwe bessenindustrie begon in een tijd waarin het nog een onontgonnen gebied was. Toen hij begon, waren er nauwelijks telers en moest het enige product gewoon "rond en blauw" zijn. In die onstuimige jaren stond hij aan de frontlinie van de sector. Nu, decennia later, kijkt hij terug op die periode als de oprichter van een branche die nog steeds te maken heeft met de uitdagingen van groei en marktdynamiek. Mudge heeft duidelijk het gevoel dat de blauwe bessensector in de Westkaap momenteel voor vergelijkbare, maar andere uitdagingen staat.
Na zijn terugtreden bij BerriesZA heeft Mudge zijn focus verlegd naar het teeltbedrijf in Vyeboom, waar hij samen met zijn broer Wayne Mudge, CEO van Cape Five Exports, het familiebedrijf leidt. Echter, zijn optimisme over de toekomst van de sector is getemperd door de financiële tegenslagen die het bedrijf de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Mudge is openhartig over de verliezen die zij gedurende drie jaar op rij met elk jaar een miljoen euro verlies hebben geleden, waarbij 2022 het zwaarst wegviel. Gezien de aanhoudende verliezen heeft hij besloten niet verder te investeren in blauwe bessen. Het laatste goede jaar voor het bedrijf was 2019.
Chiltern Farms, opgericht in 1954 in Vyeboom, West-Kaap, om fruit te telen en te verpakken.
Justin Mudge is ervan overtuigd dat er slachtoffers zullen vallen in de Zuid-Afrikaanse blauwe bessensector, en hij verwacht dat het er veel zullen zijn. Hoewel hij filosofisch blijft over de situatie, heeft de ervaring hem sceptisch gemaakt over de manier waarop de sector wordt gestuurd door rassenclubs die strikte controle uitoefenen over de marketing. Mudge wijst erop dat geen enkele andere fruitsector in Zuid-Afrika zo begrensd wordt als de blauwe bessensector. Hij gelooft dat deze strikte afbakening de groei en flexibiliteit van de sector belemmert.
Mudge ziet het als mogelijk om winstgevend te zijn met blauwe bessen in Europa, maar er zijn voorwaarden. "Je moet buiten het grote aanbodvenster zitten", zegt hij. In de Westkaap, waar het aanbod juist in dat venster valt, ziet hij weinig motivatie om verder te investeren of uit te breiden, zelfs als de operationele winstgevendheid nog steeds mogelijk is. De marktomstandigheden en het overaanbod maken verdere groei in hun specifieke situatie onhaalbaar.
Ten slotte beschouwt Mudge de Zuid-Afrikaanse blauwe bessensector als onvolwassen in vergelijking met andere fruitsectoren. De manier waarop de sector is gestructureerd en de beperkingen die worden opgelegd, zijn voor hem een obstakel voor verdere ontwikkeling. Deze mening deelt hij met Mario Steta, voorzitter van de International Blueberry Organisation. Mudge is vastbesloten: hij zal nooit meer instemmen met voorwaarden die hem te veel beperkingen opleggen, ongeacht de beloften van hoge opbrengsten en onbeperkte marktkansen.
Hardfruit
Justin Mudge is ervan overtuigd dat de Zuid-Afrikaanse blauwe bessensector haar grens van winstgevendheid heeft bereikt. Volgens hem is het nu tijd om naar de beschikbare natuurlijke hulpbronnen te kijken, met name water, en deze zo efficiënt mogelijk te gebruiken. In zijn ogen is het beste gebruik van het land de traditionele teelt van appels en peren, waar hij de meeste potentie in ziet.
Mudge verwacht voor het komende seizoen een normaal verloop voor de hardfruitsector, zonder opvallende positieve of negatieve factoren wat betreft vraag en prijs. "Ik ben er vrij zeker van dat appels en peren zich in een zeer goede positie bevinden en dat ze op hun pootjes terecht zullen komen," zegt hij. De afgelopen jaren heeft het bedrijf Chiltern Farms een stap gezet in de commercialisering van het fruit van telers die hun producten daar verpakken. "We zijn in 2024 begonnen met het verder ontwikkelen van onze eigen benadering voor het op de markt brengen van fruit voor de telers die hun producten in Chiltern verpakken, en we hebben veel geleerd. We hebben er alle vertrouwen in dat we zullen voortbouwen op de successen die we tot nu toe hebben behaald," voegt hij toe.
Mudge heeft zich opnieuw gericht op de kernactiviteiten van Chiltern Farms: het telen van hardfruit. Hij ziet een belangrijke rol weggelegd voor Zuid-Afrika in de toekomst, met name als leverancier van hardfruit voor landen waar dit fruit niet lokaal verbouwd kan worden. Dit geldt voor gebieden tussen de 20 graden noorderbreedte en 20 graden zuiderbreedte, een regio die veel oceanen bevat, evenals Afrika. Mudge gelooft dat Zuid-Afrikaanse exporteurs de Afrikaanse markt beter begrijpen en bewerken dan buitenstaanders.
Hoewel de teelt van fruit in Zuid-Afrika steeds vroeger begint en de concurrentie van het noordelijk halfrond sterk is, ziet Mudge geen haast voor de Zuid-Afrikaanse appelexport, behalve naar de Afrikaanse markten (uitgezonderd Noord-Afrika). Zuid-Afrika hoeft zijn appelen dus niet te snel op de markt te brengen, aangezien er nog voldoende ruimte is voor een gestaag exportproces.
Justin Mudge met een luchtfoto van Chiltern teeltbedrijven aan de rand van de Theewaterskloof Dam
"Geen excuses meer, alleen oplossingen"
Vanaf 2027 zal het teeltteam van het bedrijf beginnen met het aanleggen van hun eerste appel- en perenblokken, met als doel om 85% van de fruitoogst in klasse 1 te verpakken. Bij de aanleg van deze boomgaarden worden de beste praktijken uit het midden van de 21e eeuw toegepast.
Mudge heeft genoeg van clubrassen, met uitzondering van Pink Lady, die hij beschouwt als een "eenmalig fenomeen" van een generatie. Wat hem nu bezighoudt, zijn de proeven die hij uitvoert om klimaatbestendige onderstammen en enten te vinden die speciaal voor zijn omgeving zijn veredeld. Hij richt zich op het verminderen van de afhankelijkheid van anorganische meststoffen en zet in op het verhogen van het koolstofgehalte in de bodem. Ook de praktijk van het planten van dekgewassen één of twee jaar voor het aanleggen van de boomgaard maakt deel uit van zijn benadering. Deze nuchtere ideeën drijven Mudge en zijn team tot het uiterste.
"Je moet steeds meer fruit van hoge kwaliteit produceren om duurzaam te zijn, en dat moet je opzettelijk doen," zegt Mudge. "Daarom beginnen we met het ontwikkelen van nieuwe paradigma's voor boomgaarden. Te lang hebben we omstandigheden zoals het klimaat, de bodem of de onderstammen gebruikt als rechtvaardiging voor een lage opbrengst. Het nieuwe paradigma is een mentaliteit die geen excuses meer accepteert, alleen oplossingen."
In december werden afgevaardigden van de International Tree Fruit Alliance uitgenodigd om de experimenten van het teeltbedrijf te bekijken. Mudge benadrukte dat innovatie alleen mogelijk is als je bereid bent nieuwe dingen te proberen. "Als je het gewoon doet zoals het altijd is gedaan, word je ingehaald. De jongens hebben de afgelopen tien jaar echt nieuwe dingen geprobeerd," aldus Mudge.
Mudge herinnert zich een uitspraak van zijn grootvader, die meer dan vijftig jaar geleden zei toen ze op Chiltern Farms een perzikboomgaard rooiden die voor de conservenindustrie werd gekweekt: "Als ik maar één klant heb, ben ik een slaaf en ik kies ervoor om geen slaaf te zijn." Deze filosofie heeft Mudge altijd begeleid in zijn bedrijfsvoering. De vrijheid is teruggekeerd op Chiltern Farms.
Voor meer informatie:
Justin Mudge
Chiltern Farms
Tel: +27 28 841 4222
[email protected]
https://chiltern.co.za