Tholen - Op de Nederlandse en Belgische aardbeienmarkt markeert deze week een omslag in de aanvoer. "Door de koude nachten en lage temperaturen over het algemeen zien we dat de vroege najaarsteelten in een eindfase komen, waardoor de volumes gevoelig omlaag gaan. Voor november zou dit nog tot druk op de handel en de prijzen kunnen leiden", vertelt Michiel Vermeiren van Coöperatie Hoogstraten.
Reden hiervoor ligt voornamelijk in de hittegolf van begin september, waardoor de najaarsteelten naar voren zijn getrokken, zo stelt Michiel. "Tot eind oktober verwacht ik dat we nog wel een fatsoenlijk aanvoerniveau zullen kennen, maar in november zal het echt moeilijk gaan worden in volumes. De plantingen die we normaal in augustus hebben, zijn door de hitte in september weken naar voren gekomen. Daarnaast hebben de planten door de warme nachten niet de kilo's kunnen geven, zoals normaliter de bedoeling is. Het resultaat is dat we september en oktober eigenlijk te veel volumes hebben gehad, wat we nu moeten bekopen in november."
"Het is een lastige situatie, omdat november traditioneel de maand is waarin de exportmarkt enkel in Nederland en België terecht kan voor aardbeien", vervolgt Michiel. "Het Verenigd Koninkrijk is een sterke vraagmarkt in het najaar en daar loopt de eigen productie ook op zijn einde, waardoor ze volledig overgaan op het Belgisch en Nederlands product. Bovendien liggen er ook contracten waar aan voldaan moeten worden. Er is dus tamelijk veel vraag, maar de problemen in aanvoer zijn niet alleen bij ons. Ik hoor overal dat het moeilijk zal worden om de volumes te halen. Dat zal tegen die tijd puzzelen worden voor die afzetorganisaties."
Er is dus sprake van een omschakelpunt in deze weken. "De binnenlandse vraag neemt traditioneel in september af en in oktober gaan we al langzamerhand uit het assortiment bij verschillende binnenlandse retailers. Het is daarentegen ook het moment dat de vraag vanuit het buitenland dus juist weer op komt. Dat zien we nu ook wel in de prijzen. De afgelopen twee weken zijn de prijzen al licht gestegen, maar de grote stijging zal nu gaan komen. In november verwacht ik hierdoor dat we met hoge prijzen gaan werken door de tekorten in de markt.
Zeer weersafhankelijke markt
Want dat de situatie op de aardbeienmarkt nooit stil staat, bewijst ook een wispelturige zomer voor de coöperatie. "Het is een bijzonder uitdagende zomer geweest, die eigenlijk begon in juni met warm en zonnig weer. Toen hadden we ook acties lopen bij de retailers, waardoor de prijzen, zeker begin juni, goed waren. In de loop van juni kwam er door het weer veel volume samen, waardoor er grote prijsverschillen ontstonden tussen rassen en teeltsystemen. Dit was toch wel een domper. Zeker voor de vollegrondsteelt, die na een koud en schraal voorjaar al een mindere start hadden kunnen maken.
"Trek je het vervolgens door naar juli, dan zien we dat het weer omsloeg naar somber en nat", gaat Michiel verder. "Door de hitte van juni kregen we alleen producties die versneld afgerijpt werden, waardoor de zomerteelten niet de kilo's hebben opgeleverd die ze zouden moeten doen. Enkele telers zijn in juli en augustus doorgegaan met zeer beperkte volumes. Deze hebben dan wel weer hele hoge prijzen kunnen maken tot de tweede helft van augustus, waarna de prijsvorming weer helemaal omkeerde."
Het geeft een inkijkje in de invloed van de grillen van het weer op de aardbeimarkt. "De hoge prijzen van begin augustus heeft de handel doen afhaken, waardoor de prijs al snel onder druk kwam toen de volumes toe begonnen te nemen."
"Op die uitdagende zomermaanden volgde de hittegolf van september. Door die hitte en de daaropvolgende regen kreeg de kwaliteit het moeilijker. Bovendien werden de volumes van het najaar dus naar voren getrokken. In september en begin oktober kwam daardoor heel wat volume samen, wat ook geen optimale situatie gaf. Het is dan zaak om hier constant op in te spelen. Zeker als we kijken naar de septembermaand van vorig jaar; kenden we dit jaar een totaal tegenovergestelde situatie."
Wapenen tegen weersextremen
Er is veel geschreven over de gevolgen van de klimatologische problemen, maar de moeilijke zomer laat zien dat de grillen van het weer een grote weerslag hebben op een volatiele markt als die van de aardbeien. "In de aardbeien is het simpelweg elk jaar afwachten wat het weer doet. Dit jaar is eens te meer duidelijk geworden dat we onderhevig zijn aan het klimaat. Het is natuurlijk ook logisch, omdat je bezig bent met een natuurproduct. Het zorgt desalniettemin voor uitdagingen om altijd het beste uit de markt te kunnen halen. Daar werken we bij Coöperatie Hoogstraten elke dag hard aan."
En dus wordt er gekeken naar verschillende manieren om zich zo goed mogelijk te bewapenen tegen weersextremen. "Dat doen we op verschillende manieren. Zo zijn we bezig met een project rond oogstprognoses, zodat we beter de vinger aan de pols kunnen houden in de teelt en de oogstverwachting. Uiteraard spreken we ook met een aantal afzetpartners om specifiek acties rond aardbeien in te plannen in die weken dat de aanvoer zal pieken om zo vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen.
Verder is ook de selectie van rassen een belangrijk punt. Bij een Elsanta bijvoorbeeld is het in de zomer moeilijk om er het nodige af te halen en de vruchtmaten te bereiken die gewenst zijn. Dan proberen we samen met onze telers te kijken met welke rassen het best geschikt zijn voor teeltsystemen in de zomer. Dat geldt ook voor onze vollegrondstelers, waar de grillen van de natuur nog net iets harder gevoeld worden. Dit alles bekijken we ook samen met het Proefcentrum Hoogstraten. Dat neemt niet weg dat je altijd afhankelijk zult blijven van het klimaat. Dat is niet anders. Je kunt enkel kijken naar optimale voorbereidingen om er zo goed mogelijk mee om te gaan", besluit Michiel.
Voor meer informatie:
Michiel Vermeiren
Coöperatie Hoogstraten
Loenhoutseweg 59
2320 Hoogstraten, België
+32 33 40 02 11
[email protected]
www.hoogstraten.eu