De teelt van zaaiuien is steeds vaker te vinden buiten de provincies Zeeland en Flevoland, waar de uienteelt aan het begin van deze eeuw voornamelijk plaatsvond.
In 2022 waren deze provincies samen verantwoordelijk voor 45 procent van de totale oppervlakte landbouwgrond aan zaaiuien; in 2000 was dit nog 70 procent van het Nederlandse areaal. Vooral in Groningen, Drenthe en in Noord-Brabant zijn boeren steeds vaker zaaiuien gaan telen. De opkomst van de rode zaaiui naast de gele zaaiui zorgt wel vrijwel overal voor lagere hectareopbrengsten. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
Het totale areaal zaaiuien in Nederland is in 2022 ten opzichte van 2000 bijna verdubbeld in oppervlakte. Na snijmais, aardappel, tarwe en suikerbiet is zaaiui met 27,4 duizend hectare inmiddels het vijfde gewas in Nederland qua teeltoppervlakte.
In alle provincies is het areaal gestegen, met uitzondering van Zeeland waar het met 10 procent kromp naar 4,0 duizend hectare. De grootste absolute toename was zichtbaar in Groningen; daar nam het areaal toe van 250 hectare in 2000 naar 3,2 duizend hectare in 2022.
Flevoland nog steeds aan kop
Ondanks de verschuivingen was Flevoland in 2022 met bijna 9 duizend hectare nog steeds de provincie met het grootste areaal zaaiuien. Het areaal uien is daar sinds 2000 met 46 procent toegenomen.
Naast de toename in Groningen en Flevoland winnen de zaaiuien vooral terrein op zandgronden. Vooral in Noord-Brabant en Drenthe wordt het gewas steeds vaker geteeld. In Noord-Brabant nam het areaal de afgelopen 22 jaar toe van 1,1 duizend hectare naar 3,3 duizend hectare. In Drenthe werd in 2000 nog nauwelijks zaaui geteeld maar werd het vorig jaar op 1,9 duizend hectare verbouwd.
Dalende hectare-opbrengsten, grote regionale verschillen
In 2022 werd er in Nederland per hectare gemiddeld 44,3 ton aan zaaiuien geoogst, bijna 40 procent minder dan in 2000. Tussen de provincies zijn flinke verschillen in de hectare-opbrengsten. Verzilting van de grond en gebrek aan zoet beregenwater hebben invloed op de opbrengst in Zeeland. De gemiddelde opbrengst per hectare lag daar vorig jaar met 34,1 ton per hectare onder het landelijke gemiddelde en was 61 procent minder dan in 2000. De gemiddelde opbrengst per hectare in Flevoland stak vorig jaar met 44,5 ton boven het gemiddelde uit maar was ook minder dan aan het begin van de eeuw (-50 procent).
De opbrengsten op zandgronden zijn in de afgelopen jaren bovengemiddeld en vergeleken met de overige provincies is de afname ten opzichte van 2000 daar ook minder groot. In Noord-Brabant bedroeg de hectare-opbrengst 47,0 ton en in Drenthe 52,8 ton.
De toename van het areaal rode zaaiuien naast die van de gele zaaiuien heeft invloed op de totale productiviteit van het gewas. De hectare-opbrengst van de rode zaaiui valt lager dan die van de gele. In 2022 lag de gemiddelde hectare-opbrengst van de rode zaaiui 5,5 ton lager dan die van de gele.
In 2022 bestond 17 procent van het oppervlakte aan zaaiuien uit rode zaaiuien. Het was het eerste jaar waarin het gewas werd opgenomen in de landbouwtelling.
Bron: CBS