Tholen - Afgelopen zaterdag organiseerde biologische paddenstoelenkwekerij Nesco in Sint Oedenrode een open dag voor genodigden. Het bedrijf voltooide afgelopen jaar de nieuwbouw en die is revolutionair te noemen. Vooral veel buurtbewoners kwamen een kijkje nemen tijdens de open dag.
Klik hier om de fotoreportage te bekijken.
We spreken eigenaar Jozef van den Elsen en Noud Spetgens, die de verkoop voor zijn rekening neemt. Nesco is een teelt- en handelsbedrijf dat zich richt op biologische paddenstoelen. Het ontleent haar naam aan de kwekerijen Nusselder, Elsen en Smits met de toevoeging 'co' van Coöperatie. Witte en kastanjechampignons zijn de belangrijkste producten. Er wordt geëxporteerd en aan de retail geleverd. Nesco is ontstaan om samen de inkoop, verkoop en teelt op te pakken los van andere (verkoop) organisaties die de prijs kunnen beïnvloeden. "We telen nu op bestelling in plaats van in bulk aan te leveren en maar afwachten wat het oplevert", aldus Jozef van den Elsen.
Nieuwbouw na brand
Nadat drie jaar geleden het bedrijf volledig in vlammen opging werd ervoor gekozen om fors te investeren in een toekomstbestendige nieuwbouw om zo efficiënt mogelijk en tegen lagere kosten te kunnen produceren. Daarnaast werd overgestapt naar een volledig biologische teelt. Ook dat was een uitdaging omdat het veel vakmanschap en inzicht vraagt. Wat is dan de meerwaarde van biologisch? Noud: "Dit begint bij de grondstoffen. Wij als bio-telers proberen circulair te werken, dus daar waar het bio-stro gehaald wordt de champost terug te leveren en veelal ook energieneutraal en CO2-neutraal te werken."
Jozef van den Elsen
Jozef: "Hygiëne is enorm belangrijk in de paddenstoelenteelt. We hebben te maken met schimmels die heel vatbaar zijn voor zogenaamde concurrerende schimmels. We moeten maximaal schoon kunnen werken en zo weinig mogelijk gebruikmaken van stoom wat weer fossiele brandstof gebruikt en de C02-voetprint verhoogt. We hebben 30 tot 40 procent energiereductie weten te realiseren door gebruik te maken van onze restwarmte die via warmteterugwinning vanuit onze koelcompressoren voor de koelcellen wordt gerealiseerd. Als we in de toekomst gaan investeren in zonnepanelen zal de reductie nog meer toenemen."
Op de nieuwe teeltlocatie is gekozen om ingroei en oogst gescheiden van elkaar te organiseren. Dit voorkomt ziektes en besmettingen. Het bedrijf beschikt over 4 voorbereidingscellen en 7 oogstcellen van 36 meter lengte. Deze zijn 6 hoog met 12 bedden per cel zodat in elke cel een teeltoppervlakte van 615 meter gerealiseerd is. Door verdergaande automatisering en gebruikmakend van kantelbedden is er rond de 20% arbeidsreductie gerealiseerd. In de cellen zijn 4 mensen werkzaam en in de verwerking ook 4 man. Noud zegt hierover: "We zijn een heel eind met automatiseren, momenteel zijn we bezig met daar waar de champignons uit het bandje komen en in de bakjes moeten te automatiseren, GTL heeft al een proefopstelling klaar en dat ziet er veelbelovend uit. Als die stap gezet is moeten we de aan- en afvoer nog aanpakken, maar dat is een stuk eenvoudiger."
De kantelbedden zorgen ervoor dat er ergonomisch en sneller gewerkt kan worden. De champignons worden met twee handen tegelijk geplukt en in een transportbandje geplaatst. De plukkers snijden niets meer, het voetje wordt elders in de productie machinaal afgesneden. De champignons worden verder verpakt en gewogen op de locatie in Boekel. Daarvandaan wordt ook de handel georganiseerd. Op het gebied van verpakkingen wordt er volop geïnnoveerd en geëxperimenteerd.
Noud Spetgens, Teunie Bloem en Jozef van den Elsen. Medeaandeelhouder Jeroen Smits kon er niet bij zijn.
Hoe de teelt rendabel houden?
Onderlinge concurrentie is groot binnen champignons. Is de markt groot genoeg? "Ja, de markt is groot genoeg, maar de concurrentie blijft er ook. Met de beste compost en de juiste telers moet dit lukken", aldus Noud, die verwacht dat er over een paar jaar nog maar de helft van de telers binnen Nederland over zal blijven.
"Vorig jaar heeft door de inflatie de bio-afzet een behoorlijke tik gekregen, mensen kijken toch naar hun portemonnee, maar het begint weer redelijk op niveau te komen op dit moment", constateert Noud. "Wij als bio-telers hebben wel een beetje de prijs kunnen verhogen maar nog niet 10% van de gangbare champignons, daar het wel nodig is. Maar het is moeilijk om in een dalende afzetmarkt een prijs te verhogen. Gelukkig is de vraag nu weer een beetje stabiel."
Als er gekeken wordt naar de verhouding in witte champignons ten opzichte van de specialiteiten ziet Nesco dat in het buitenland een verschuiving van wit naar exotische paddenstoelen plaatsvindt, ook de kastanjechampignons blijven goed doorlopen, zeker in het bio- segment. Bij Nesco gaat 80% van de handel naar de retail in Noordwest-Europa. "Voor paddenstoelen, maar zeker ook de exoten is de retail best belangrijk, je ziet dan ook dat de retail er veel aan doet. Koningsoesterzwam is erg populair, maar ook de rest van de exoten doet goed mee."
Gevraagd naar de ontwikkeling van de afzet van bio-paddenstoelen bij de horeca en in het out-of-homekanaal, antwoordt Noud: "Ik denk dat nog maar een heel klein deel van de horeca bewust bezig is met bio en ja, dat heeft ook met de prijszetting te maken."
Vorig jaar gaf LTO aan dat de kosten als gevolg van de energieprijzen en arbeid moeilijk konden worden doorberekend, waardoor telers overwegen te stoppen. Vorig jaar bedroeg de kostprijs ruim 2 euro. "We hadden in Nederland een mooie sprong gemaakt betreft verkoopprijzen, maar de rest van Europa blijft hier wat achter en dat resulteert erin dat we nog niet hebben bereikt wat eigenlijk nodig is voor zowel de gangbare als de bio-telers", aldus Noud.
De nieuwbouw en nieuwe manier van werken heeft ervoor gezorgd dat de concurrentiepositie van Nesco werd versterkt. Dit wil men nog verder uitbouwen en wellicht in de toekomst ook in de andere teeltbedrijven gaan toepassen.
De teeltlocatie in Sint Oedenrode in cijfers:
- 120 pallets champignons per week
- 33.000 kilo champignons per week
- 6.765 m2 teeltoppervlakte
- 100% biologisch
Klik hier om de fotoreportage te bekijken.
Voor meer informatie:
Noud Spetgens
Nesco B.V.
+31 (0)85 7731088
+31 (0)6 29404559
noud@nescochampignons.nl
www.nescochampignons.nl