De Europese teelt van groenten, fruit, bloemen en planten wordt ernstig geraakt door het aangekondigde gewasbeschermingsbeleid van de Europese Commissie. Invoering van de Verordening Duurzaam Gebruik Gewasbeschermingsmiddelen (SUR) bovenop bestaande regels resulteert naar verwachting in 20 procent minder groente- en fruitproductie in Nederlandse kassen en raakt daarmee de voedselsoevereiniteit. In de sierteelt kunnen de oogstverliezen zelfs nog hoger uitvallen. Bovendien ontstaat een groot risico dat voor een aanzienlijk aantal ziekten en plagen niet of nauwelijks middelen beschikbaar blijven om deze tijdig en effectief te bestrijden. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Economic Research (WEcR).
Voedselsoevereiniteit Europa onder druk
Voor dag en dauw werken Nederlandse telers met hun producten aan een gezondere en gelukkigere maatschappij. Niet alleen in Nederland, maar miljoenen Europeanen genieten dagelijks van gezonde groenten en fruit en prachtige bloemen en planten van Hollandse bodem. Die bijdrage is niet onaantastbaar. De doelen van Eurocommissaris Frans Timmermans, voorgesteld in de SUR als onderdeel van de Green Deal, zullen naar waarschijnlijkheid leiden tot 20 procent minder groenten en fruit vanuit onze Hollandse kassen. Het opbrengstverlies in de sierteelt kan zelfs nog groter worden vanwege mondiale kwaliteitseisen. Het beleid raakt niet alleen de bedekte teelten in Nederland, maar heeft grote impact op alle teelten, zowel binnen- als buitenteelten, in heel Europa.
Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland: “Als bedekte teelten in innovatieve kassen al met zodanige grote verliezen worden geconfronteerd, waar men de mogelijkheid heeft om aan veel meer knoppen te draaien, wat betekent dit dan wel niet voor de open teelten zoals fruitteelt en tulpen? De meeste sectoren hebben nu al weinig mogelijkheden om hun planten gezond te houden en dit wordt door dit beleid alleen maar minder.” Daarnaast kunnen telers onmogelijk anticiperen op opbrengstverliezen in deze orde van grootte. Dergelijke grote fluctuaties maken het voor ondernemers erg moeilijk al dan niet onmogelijk om tot een sluitende business case te komen en dus te produceren.
Daarmee zet dit gewasbeschermingsbeleid de Europese productie en voedselsoevereiniteit sterk onder druk. Een zorgelijke ontwikkeling in tijden waar de beschikbaarheid en betaalbaarheid van voedsel al niet vanzelfsprekend is. Bom-Lemstra: “De oorlog in Oekraïne heeft het belang van een sterke en autonome land- en tuinbouw in Europa pijnlijk duidelijk gemaakt, ‘groene’ wetsvoorstellen die deze voedselsoevereiniteit raken moeten daarom kritisch worden beoordeeld op hun effectiviteit en doel.”
Duurdere boodschappen, meer voedselverspilling
WEcR waarschuwt daarbij terecht voor de consequenties van samenhangende keuzes in Timmermans’ Green Deal. Het totaalpakket van de Green Deal koerst af op een fors lagere Europese productie. Voorzitter Bom-Lemstra: “Opbrengstverlies in Europa betekent meer import van buiten de EU en hogere prijzen voor de consument in de supermarkt, terwijl de prijzen al enorm gestegen zijn. Ook leidt opbrengstverlies door gedeeltelijk mislukte oogsten tot meer voedselverspilling. Met dit beleid sturen we aan op misoogsten, vergroten we onze afhankelijkheid van het buitenland en kiezen we voor duurdere boodschappen aan de kassa.”
Bovendien is het nog maar de vraag of dit wetsvoorstel de duurzaamheid ten goede komt. De impact van de productie wordt op deze manier verplaatst naar landen buiten Europa. Netto zal de globale land- en tuinbouwproductie daardoor niet groener worden. Onze Nederlandse telers werken al decennia aan gezonde producten tegen de hoogste duurzaamheidsstandaarden, waarbij biologie het uitgangspunt vormt. Zij staan klaar om met werkbare en reële EU-wetgeving verder te vergroenen en zo te blijven bouwen aan duurzame Europese productie en voedselsoevereiniteit.
bron: Glastuinbouw Nederland