Vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen: risico’s, opportuniteiten en bedreigingen voor food safety en food security. Dat waren de onderwerpen tijdens het jaarlijks debat van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) met het Raadgevende en Wetenschappelijke comité.
Het FAVV organiseerde op vrijdag 24 februari zijn jaarlijkse bijeenkomst met zijn Wetenschappelijk Comité en Raadgevend Comité. Op die manier worden de verschillende actoren uit de voedselketen betrokken in één open debat waar wetenschap het woord voert. Doel van het debat is om synergie en onderling begrip te stimuleren tussen het FAVV, de wetenschappelijke wereld en de vertegenwoordigers van de belangrijkste beroepssectoren, consumentenorganisaties en betrokken overheden. De verschillende belangen, actuele trends en uitdagingen van morgen komen aan bod, en dit alles met het doel om de consument te blijven beschermen.
Het thema dat dit jaar op de agenda stond: “Vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen: risico’s, opportuniteiten en bedreigingen voor food safety en food security.”
Gewasbeschermingsmiddelen zijn nuttig in het kader van voedselzekerheid, omdat ze plantenziekten en insecten bestrijden. Anderzijds blijkt uit de Eurobarometer 2022 van EFSA, dat 40% van de Belgische bevolking bezig is met de veiligheid van levensmiddelen waar residuen van gewasbeschermingsmiddelen op terug te vinden zijn.
Controleresultaten
Het Wetenschappelijk Comité publiceerde in 2022 een advies over de “chronische blootstelling van de Belgische bevolking aan residuen van gewasbeschermingsmiddelen via de consumptie van groenten en fruit”. Algemeen kan op basis van de FAVV controleresultaten voor de periode 2014 tot en met 2020 besloten worden dat de lange termijn blootstelling van de Belgische consument, waaronder ook kinderen, aan residuen van gewasbeschermingsmiddelen via de consumptie van groenten en fruit geen risico inhield of niet zorgwekkend was, zelfs bij een hoge consumptie van groenten en fruit.
Jaarlijks controleert het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) de aanwezigheid en het residugehalte van een 600-tal verschillende gewasbeschermingsmiddelresiduen in meer dan 3.000 levensmiddelen. Van de ongeveer 14.500 tussen 2014 en 2020 gecontroleerde monsters van groenten en fruit, granen en andere producten van plantaardige oorsprong voldeed 97 à 98% aan de wettelijke limieten.
Anderzijds zijn er Europese en nationale doelstellingen die streven naar een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Zo heeft het programma 2023-2027 van het Nationaal Actieplan voor de Reductie van Pesticiden (NAPAN) tot doel om het gebruik van pesticiden en hun impact op het leefmilieu en de volksgezondheid te verminderen door verschillende acties gericht op zowel professionelen als particulieren.
Verschillende sprekers wierpen hun licht op de zaak. Op die manier kwamen naast het wetenschappelijk standpunt, ook de belangen en uitdagingen van de landbouwsector aan bod via organisaties als Belplant, Verbond Belgische Tuinbouwcoöperaties, Boerenbond, Fédération Wallonne de l’Agriculture. Via Testaankoop is ook de consument vertegenwoordigd in dit debat.
Unaniem kan worden gesteld dat er een gezonde balans moet worden gezocht én gevonden tussen voedselzekerheid enerzijds, en voedselveiligheid anderzijds. Alle actoren zijn het erover eens dat er moet gestreefd worden naar een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, maar ook dat dit ook een grote uitdaging met zich meebrengt.
Bron: FAVV