Verladers worden voor Portbase steeds belangrijker, en Portbase voor verladers steeds interessanter. Dat is de stellige overtuiging van Iwan van der Wolf, directeur van het port community-systeem, dat dit jaar twintig jaar bestaat, zo schrijft evofenedex.
Hoewel, twintig jaar? Portbase bestaat in zijn huidige vorm pas sinds 2009, maar beide aandeelhouders, de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam, waren daarvoor al bezig met het digitaliseren van de papieren informatiestromen. Toen nog alleen in hun eigen havens, via Port Infolink en PortNET. Inmiddels verzorgt Portbase de gegevensuitwisseling tussen logistieke partijen en met overheden in alle Nederlandse zeehavens. Daarmee is een stadium bereikt waarin het community-systeem ook buiten die havens relevanter kan worden, meent Van der Wolf.
Meer inzicht
Tegelijkertijd staan de activiteiten van Portbase in het achterland nog in de kinderschoenen, erkent Van der Wolf. "Dat is een bewuste strategie. In de afgelopen twintig jaar hebben we ons voornamelijk gericht op het digitaliseren van de processen in de havens en zorgen we dat we daar voldoende dekking hebben. Die dekking is nodig om de aangesloten havenpartijen goed met elkaar te laten samenwerken op basis van data. Dan praat je over meldingen van rederijen en terminals aan instanties als de Douane en de Havenmeester. Dat is goed gelukt. Nu zijn we in een fase dat we daarop verder kunnen bouwen."
Iwan van der Wolf, directeur Portbase
Doordat Portbase zich in eerste instantie concentreerde op informatiestromen tussen havenpartijen, hebben verladers zich pas later daarbij aangesloten. Het zijn er inmiddels ongeveer 1300. Dat betekent dat er nog een groot aantal potentiële community-leden is. Maar waarom zouden ze zich aansluiten? "Partijen die met ons werken hebben meer inzicht in de haven en in de havenprocessen”, antwoordt Van der Wolf. “We horen weleens van community-leden, onze klanten, dat de haven een soort zwart gat was, voordat Portbase er was. Nu hebben ze meer inzicht in wat er in die haven gebeurt en kunnen ze zo nodig bijsturen."
Nieuwe stap
Vooralsnog is aansluiting bij Portbase een evident voordeel voor grote verladers die zelf (zonder tussenkomst van een expediteur) goederenstromen – van containers tot stukgoed en bulk – via de Nederlandse zeehavens laten lopen. Dat verandert, verwacht Van der Wolf: de hele logistieke keten kan profiteren van de data waarmee het platform wordt gevoed. "Het mooie is dat je die data kunt hergebruiken en daarmee waarde creëert. De stap waar we naartoe gaan, en wat de havens en de klanten ook nodig hebben, is integraal inzicht in de data in de keten om op basis daarvan de operationele processen te optimaliseren. Dat er een soort dashboard over al die data komt die laat zien wat er nu eigenlijk in de haven gebeurt"
Als voorbeeld noemt Van der Wolf het containertrackingsysteem dat nu in ontwikkeling is. Dat systeem bevat in feite de administratie van alle containers op alle terminals in de havens die aangesloten zijn op het platform. "Daarmee kun je ook havens verbinden met opslaglocaties in het binnenland, waardoor verladers zonder veel administratieve last goederen kunnen verplaatsen. Ik geloof dat dát de beweging is die je als community moet maken, naar integraal data delen en integraal inzicht. Technisch is dat best makkelijk, het is meer een werkwijze en een houding om anders naar data te kijken. Ik realiseer me dat veel verladers best ver van de havens afstaan. Maar samen met de rederijen zijn ze de enige partijen met échte ketenmacht. Zij kunnen bij andere partijen afdwingen dat die hun data delen, met als gezamenlijk doel om de keten zo efficiënt mogelijk te maken."
Samenwerken
Wat het voor verladers lastig maakt – zeker de grotere dieper in het achterland – is dat ze doorgaans niet alleen van Nederlandse havens gebruikmaken, maar ook van andere Europese havens. Hoe voorkom je dat verschillende port community-systemen voor versnippering zorgen? Door het accent te leggen op het delen van data, zegt Van der Wolf. "We zijn laatst een samenwerking aangegaan met Rhein-Ports, een port community-systeem van binnenhavens langs de Rijn. De data die we onderling uitwisselen, maken het geheel beter."
De haven van Rotterdam
Geldt dat dan ook voor zeehavens? Of ligt dat gevoeliger? Volgens Van der Wolf speelt nationale havenpolitiek inderdaad een rol. "Maar je kunt je afvragen of de community daar zo mee bezig is. Zeker verladers, die breed kijken en via meerdere havens verschepen. Maar concurrentie tussen havens is nu eenmaal een feit. Al kun je ook spreken van concurrentie tussen Noordwest-Europa enerzijds versus Zuid-Europa, Oost-Europa en de Zijderoute anderzijds. Dat is een ander speelveld. Waar ga je de grootste strijd aan? De kracht van het Noordwest-Europese cluster zou ons ook wat waard moeten zijn." Bovendien: bij samenwerken op bepaalde terreinen hoef je elkaar niet in de weg te zitten. Zoals op de veiligheid van de systemen. "Je zou een netwerk van samenwerkende systemen kunnen ontwikkelen. Zorgen dat je standaarden met elkaar gaat delen. Dat je systemen gaat koppelen. Daarvan wordt je cluster sterker. Er zijn best heel veel mogelijkheden om samen te werken zonder direct in de competitieve sfeer te komen."
Data hergebruiken
Voorlopig ligt de nadruk daar niet op. In de strategie voor de komende jaren blijft Portbase investeren in de kernprocessen in de haven – 'daar zijn we voor opgericht' – en wil het tegelijkertijd ruimte bieden aan initiatieven om de data die zijn verzameld te hergebruiken. "Zodat met die data nieuwe dienstverlening ontwikkeld kan worden. Er zijn leveranciers die producten hebben die ze kunnen combineren met onze diensten en daar verfijningen en verbeteringen in aanbrengen. Als die verbeterde data terugkomen in ons platform, kunnen die kernprocessen daar ook weer beter van worden."
Dat die partijen vaak commerciële partijen zijn, is geen bezwaar. "Dit is een nieuwe wereld. In andere sectoren gebeurt dat al meer, met marktplaatsen en appstores. In de logistiek is dat nog niet zo gebruikelijk. Het zal nog wel een tijdje duren voordat dat schaalt. Maar we geloven wel dat het kan. Partijen hebben immers allemaal geïnvesteerd om die data op het platform te krijgen. Dat is de basis die er ligt, een soort springplank om er meer mee te doen. Niet per se door Portbase, wij faciliteren voornamelijk. De communityleden zelf en dienstverleners moeten een soort innovatief ecosysteem laten ontstaan. Als dat gaat vliegen, ontstaat er iets moois."
Uitdaging
Dat laatstgenoemde in de praktijk nog maar mondjesmaat gebeurt, ziet Van der Wolf ook. "Niet iedereen is evenveel bezig met data. Daar zit voor de logistiek een uitdaging: hoe zorg je dat je meer data deelt met elkaar? Ook verladers hebben daarin een rol, hoewel ze zich dat misschien niet eens zo realiseren, omdat ze vaak met enige afstand naar die haven kijken. Daardoor dwingen ze hun dienstverleners te weinig om hierin mee te gaan. Dat is waar wij hier in de haven last van hebben, dat niemand er écht over gaat. We missen de ketenpartij die zegt: we gaan het zo doen en niet anders. Want als Portbase kunnen wij dat niet afdwingen, net zomin als de havenbedrijven."
Uiteindelijk gaat het allemaal om de lading van de verladers, wil Van der Wolf maar zeggen. "Verladers waren lang niet betrokken bij Portbase, maar zijn wel steeds meer betrokken geraakt. Nu zou je kunnen zeggen dat ze de sleutel in handen hebben om een volgende stap te zetten. Havens zijn essentiële knooppunten in hun supply chains, dus we nodigen hen van harte uit om dat te doen."
Bron: evofenedex
Foto's Portbase
Voor meer informatie:
Portbase
088 – 625 25 00
info@portbase.com
www.portbase.com