"Het is duidelijk dat Zuid-Afrika een zeer kleine oogst zal hebben in vergelijking met voorgaande jaren", zegt Charl du Bois, commercieel directeur bij Capespan.
"De reden voor de kleine oogst is tweeledig. Ten eerste bereidde de sector vanaf het begin een kleinere oogst voor om de kwaliteits-problemen te vermijden die we vorig jaar hadden met de zeer slechte logistiek en het natte seizoen. Het was onze bedoeling om een kleinere opbrengst te halen, dus minder kartons per hectare, om de best mogelijke kwaliteit te garanderen. Verschillende klimaatomstandig-heden voor en tijdens het seizoen hebben ertoe geleid dat de oogst nu zelfs nog kleiner is dan bedoeld."
Vorig jaar exporteerde Zuid-Afrika 76 miljoen kartons, terwijl de huidige exportraming (al een keer naar beneden bijgesteld) op 66 miljoen kartons van 4,5 kg staat.
In de Orange River Valley heeft deze combinatie van factoren geleid tot een dramatische daling van de oogst, tot wel 20-30% minder opbrengst dan de oorspronkelijke raming. Verder bestemden vele bedrijven al voor de oogst heel wat volumes druiven voor rozijnenproductie. "Ze wilden niet het risico lopen om weer een verschrikkelijk druivenseizoen mee te maken."
Het ziet ernaar uit dat er in de Olifant, Berg en Hex River Valleys een kleinere oogst zal zijn dan verwacht, die in gewicht ook nog eens veel lichter zal uitvallen. Capespan bezit teeltlocaties in Namibië en Orange River en heeft telerspartners in gebieden waar latere rassen worden geteeld. Het bedrijf teelt druiven, citrus, appelen en peren op meer dan 2.000 hectare in Zuid-Afrika.
Teeltkosten stijgen met 15-20% per jaar
Charl merkt op dat de aankomsten vorig jaar 7 tot 10 dagen langer op zich lieten wachten dan in gelijk welk ander jaar, en toen waren er ook nog vertragingen in de haven van Rotterdam.
"Dit jaar loopt de oogst voorop en is de logistiek ook sneller. Een transittijd van drie weken is zoals we het willen en tot nu toe hebben we ook betere kwaliteit. Als sector heeft Zuid-Afrika een fantastisch druivenaanbod, met goede telers en gevestigde zaken met goede klanten. Dit jaar zien we, juist omwille van de zoveel betere kwaliteit bij aankomst, dat de netto opbrengst per karton een stuk beter is dan vorig jaar."
Als gevolg van de kostenstijgingen was de druiventeelt dit jaar gemiddeld 15 tot 20% duurder dan in voorgaande jaren, merkt Charl op. "Als we de kosten onder controle kunnen krijgen, zie ik het beter worden. De realiteit is dat telers meer kosten per hectare moeten maken in vergelijking met voorgaande jaren. De kosten zijn een grote bedreiging voor ons. En ook de prijzen stijgen in hetzelfde tempo in landen met moeilijke economische omstandigheden. Je hebt dus een inflatie op de verkoopprijzen nodig om de kosten te dekken, tenzij de munt drastisch verzwakt, wat niet het geval is", voegt hij eraan toe.
Grote aankomsten van witte pitloze druiven 
"In Europa hebben ze heel hoge prijzen voor deze tijd van het jaar," zegt hij. Minder fruit uit Zuid-Afrika en een focus van Peru op de VS en Canada zorgen ervoor dat het aanbod op de Europese en Britse markt de komende weken schaars blijft. "Sommige kopers zijn nu bezorgd, omdat er veel witte pitloze volumes in korte tijd lijken aan te komen. Het lijkt ook een dramatische verandering ten opzichte van vorig jaar, maar we vergelijken het eigenlijk met het verkeerde jaar. Dit jaar is het seizoen eerder van start gegaan en verzenden we de druiven sneller, wat resulteert in een 14 tot 21 dagen snellere aankomst op de markt dan vorig jaar. Het lijkt misschien een enorme piek, maar in werkelijkheid is het leveringspatroon dit jaar veel normaler."
"Retailers vertellen me dat ze 7% tot 12% achterlopen op hun omzet van vorig jaar. Dat is natuurlijk niet ideaal, maar het is ook niet dramatisch, omdat het min of meer in balans is met de lagere oogst van Zuid-Afrika."
Vietnam neemt meer Zuid-Afrikaanse druiven af
Azië is een groeimarkt. Daar ligt een behoorlijk deel van de focus, ongeacht hoe het in Europa gaat. De logistiek in China is erg gecompliceerd geweest vanwege de lockdown en niemand verzendt daar nu grote hoeveelheden van wat dan ook naar toe. Het is te riskant.
"Vietnam is erg interessant en het volume druiven dat het land uit Zuid-Afrika haalt, is behoorlijk toegenomen. Er zijn douanerechten en er is koudebehandeling vereist, maar het is een markt die de afgelopen jaren enorm is gegroeid."
Het Midden-Oosten is stabiel en wordt, zoals altijd, enorm beïnvloed door het druivenseizoen van India, dat zoveel dichterbij ligt. Daarom is het Midden-Oosten geen grote markt voor Zuid-Afrikaanse druiven.
Naar Canada en de VS zijn de verzendkosten ongelooflijk hoog, vergelijkbaar met de uitdagingen van Peru voor de EU, merkt Charl op. "Een container naar Canada kost $ 9.200 versus $ 5.500 naar Europa."
Consolidatie in de druivensector
"We verwachten dat januari een goede maand wordt voor de export van druiven."
Capespan heeft eigen teelt in Namibië en in de Noord-Kaap, evenals aanvoer vanuit Brazilië (waar het druivenseizoen nu begint voor hen), Peru, India en Egypte voor een aanvoer van negen maanden.
"Het is moeilijk om waarde toe te voegen als je concurreert met Spaanse druiven in Europa. Het exportseizoen is iets ingewikkelds, maar we hebben er veel ervaring mee."
Interessant is dat IP-rassen zoals Sweet Globe, Autumn Crisp, Sweet Celebration, Ivory en Arra 29 vaak dezelfde prijs krijgen als niet-IP-rassen, hoewel deze nieuwere rassen de verkoop stimuleren. "Het enige voordeel dat je hebt," legt Charl uit, "is dat als je met veel retailers werkt, ze je dezelfde prijs gaan betalen voor Sweet Globe als voor Thompson, maar voor het IP-ras heb je hopelijk een grotere opbrengst. Ook zullen grote retailers die bereid zijn over het algemeen beter te betalen, de voorkeur geven aan die rassen. De IP-rassen geven je betere opties."
Charl du Bois, commercieel directeur van Capespan
"Er moeten twee dingen gebeuren: we moeten de inputkosten onder controle krijgen (veel ervan is logistiek, zoals overal) en we moeten een product van goede kwaliteit op de markt brengen. En dat is wat we doen, in wat geen slechte markt is. Dit seizoen belooft dus aanzienlijk beter te worden dan vorig jaar."
Voor meer informatie:
Charl du Bois
Capespan
Tel: +27 21 917 2600 (Zuid-Afrika)
info@capespan.co.za
http://www.capespan.com/