Ondanks dat consumenten het afgelopen jaar 36% meer aan biologisch hebben besteed, is het de vraag of de gestage groei van de biologische sector genoeg is om de ambitie van 15% in 2030 uit het Actieplan van Minister Adema te realiseren. Het aantal huishoudens dat weleens biologisch koopt, steeg afgelopen jaar naar 96,4% (GfK, 2023). Ondanks dat supermarkten goed zijn voor 73% van de biologische omzet, blijft het aandeel biologisch in de supermarkt steken op 3%. In een panelgesprek op de Biobeurs deelden de vier ketenpartijen Albert Heijn, Plus, Odin en de Smaakspecialist hun visie op het realiseren van meer biologische omzet.
Zittend van links naar rechts: Eric Harmsen (GfK), Sebastiaan Aalst (Food Cabinet), Jasper de Jong (Plus), Martijn Versteegh (Albert Heijn), Merle Koomans van den Dries (Odin) en Pieter Dirven (De Smaakspecialist). Geheel rechts gespreksleider Marjolein Keuning.
De totale biologische omzet groeide in 2022 met 36%. Afgelopen jaar eindigde er gemiddeld 33 keer een biologisch product in ons boodschappenmandje, in 2020 was dit nog 29 keer. Ook de gemiddelde besteding per biologische aankoop steeg, van 4,50 euro naar 5,30 euro, meer dan de inflatie (GfK, 2022). Plus wil haar omzet biologisch van bijna 4% in drie jaar verdubbelen en ook Albert Heijn wil biologisch flink laten groeien.
In het onderzoek is ook de impact van de crisis op huishoudens meegenomen: 68,4% van de biologische omzet komt van groepen die (nog) geen last hebben van de crisis. Biologisch wordt vooral gekocht door huishoudens met kinderen met een bovengemiddeld inkomen, tweeverdieners, kostwinners en welgestelde gepensioneerden. Samen zijn zij goed voor 60% van de totale omzet.
"Consumenten doen niet gelijk al hun boodschappen biologisch, dat begint vaak met één product. Dat moet je niet willen pushen of opdringen, dan zijn ze zo weg én komen ze ook niet meer terug. Net als boeren die twee jaar lang omschakelen, moeten ook consumenten omschakelen", aldus Merle Koomans van den Dries van Odin, de biologische coöperatie die 40 jaar bestaat.
"Consumenten die biologisch belangrijk vinden, hebben een biologisch omzetaandeel dat 5 keer hoger ligt", aldus Eric Harmsen van GfK. "Het overbrengen van het belang van biologisch lijkt de sleutel tot verdere groei, van onbewust naar bewust. Willen we naar 15% groeien, dan moet biologisch onderdeel worden van de routine, zodat het al biologisch is als je het pakt."
HAK koos voor die drastische aanpak, op de Biobeurs kondigen ze aan vóór 2027 volledig over te willen zijn op biologische teelt. Maar ook Plus koos er al eerder voor om haar assortiment huismerk zuivel standaard biologisch aan te bieden, tegen dezelfde prijs: "Door zo'n 17 miljoen liter melk per jaar in één keer om te schakelen naar biologisch, maken we echt impact. Dat deden we al eerder met fairtrade bananen en onze chocolade, en dat zullen we blijven doen met nieuwe keuzes", aldus Jasper de Jong, Plus.
Albert Heijn heeft met 1850 biologische producten het grootste biologische assortiment en een biologisch aandeel van zo'n 4%: "Wij willen beter eten bereikbaar maken voor iedereen. Niet voor niets we hebben 1850 biologische producten in ons assortiment. Verantwoordelijkheid nemen betekent ook dat je de ‘betere keuze’ een beter plekje moet geven", aldus Martijn Versteegh, strategisch directeur Beter Eten bij Albert Heijn.
"Omdat het anders moet en anders kan. Met elke hap kun je een verschil maken", aldus Pieter Dirven van de Smaakspecialist. Zoals de GfK cijfers laten zien: het grootste deel is in staat om biologisch te blijven kopen. De angst dat de verkoop daalt door de inflatie is dus ongegrond. Het gros zal blijven kiezen voor biologisch, reden genoeg om nog meer biologisch aan te bieden.
"Het is de vraag of we moeten blijven koersen op alleen communicatie over de positieve impact van biologisch. Je zou de schade die je met de aankoop van andere producten aanricht ook moeten laten zien. Alleen dan heb je een eerlijk plaatje. Waarom zijn we daar niet transparant over? Dan is dat dubbeltje wat je wellicht meer betaalt voor biologisch opeens niet zo erg meer", meent Koomans van den Dries van Odin.
Over één ding zijn de partijen het eens: "Eerder wezen we nog naar elkaar. Nu zijn we verder en zijn we het erover eens dat het ook onze verantwoordelijkheid is."