Tholen - Waar een klein land groot in kan zijn, dat bleek wel tijdens de presentatie van voorzitter Gijsbrecht Gunter van Uireka en de Holland Onion Association tijdens de Themadag Uien op dinsdag 17 januari. Met zo'n 35.000 hectare Nederlandse zaai- en plantuien telt Nederland slechts 0,6% van het wereldwijde uienareaal van 5,8 miljoen hectare. Van de totale wereldwijde uienexport van 9 miljoen ton neemt Nederland echter 20% voor zijn rekening, terwijl het aandeel areaal en productie dus respectievelijk slechts 0,6% en 1,5% is. "Het is overigens opvallend dat slechts 8% van de uien wereldwijd verhandeld wordt. 92% is dus local-for-local. En die 8% is broodnodig om lokale tekorten te kunnen aanvullen in alle 140 landen waar Nederland aan levert."
Gijsbrecht Gunter
Vanaf de jaren '60 van de vorige eeuw nam de wereldwijde opbrengst per hectare toe van 12 naar 18 ton. Nederland haalde lange tijd een opbrengst tussen de 30 en 45 ton, sinds de jaren '90 steeg dat tussen de 55 en 60 ton en vanaf 2005 liggen de opbrengsten tussen de 45 en 50 ton per hectare. Met name de droge jaren 2006, 2007 en 2018 laten een flinke dip zien. "Grosso modo ligt de opbrengst in Nederland tweeënhalf tot drie keer hoger dan het wereldwijde gemiddelde. Dat is dan ook een belangrijke reden van de concurrerende kostprijs. Het is wel zaak een minimale opbrengst vast te houden. Veredeling, precisielandbouw, fertigatie, irrigatie en voldoende handelsperspectief voor de beheersing van ziekten en plagen zijn daarin key. Met het onderzoeksprogramma Uireka focussen we dan ook op deze onderwerpen", zo hield Gunter de aanwezige uientelers voor.
Grootste vraag verwacht vanuit de continenten Azië en Afrika
Kijkend naar de wereldwijde im- en exportcijfers constateerde Gunter dat Europa naar verhouding steeds minder uien importeert, dat de importvolumes vanuit Azië vanaf de jaren '80 sterk doorgroeien en dat West-Afrika - goed voor ongeveer de helft van de Nederlandse uienexport - wereldwijd nog geen 10% van alle import omvat. "De komende decennia wordt de grootste vraag verwacht vanuit de continenten Azië en Afrika waar zowel de bevolking toeneemt, alsook de consumptie hoog is", constateerde Gunter. "Kortom, er liggen kansen voor Nederland om wereldwijd vlot, voldoende, gezonde en betaalbare uien te leveren wanneer de lokale productie ontoereikend is, met name in de eerste helft van het seizoen."
Op een bierviltje rekende Gunter vervolgens de kostprijs van een kilo uien uit. Voor een concurrerende prijs op de wereldmarkt zijn volgens de uienvoorman een aantal randvoorwaarden. "De opbrengsten per hectare moeten hoog blijven en de productiekosten beperkt. We zullen enerzijds moeten blijven werken aan verregaande specialisatie en gebruikmaken van de nieuwste agrotools, maar we moeten anderzijds ook werken aan een flexibele kostenstructuur om voldoende op de sterk schommelende uienafzet (van 10.000 tot wel 50.000 ton per week) te kunnen inspelen En bovenal moeten we onderscheid in kwaliteit over de hele keten blijven borgen, want dat is de belangrijkste voorwaarde op te kunnen blijven leveren op de wereldmarkt!"
Mooiste Bewaarui 2023
Aan de kwaliteit van de uien die voor de verkiezing Mooiste Bewaarui 2023 werden tentoongesteld, zal het in elk geval niet liggen. Jan Pieter Smid uit Zeewolde won de eerste prijs met het ras Dormo, de tweede prijs ging naar Matthé Penders uit Emmeloord met het ras Hysky en de derde prijs was voor Willem Sol uit Wieringermeer met het ras Red Tide.
Winnaar Jan-Pieter Smid met het ras Dormo. Foto: Hazera
Naast de kostprijsontwikkeling van de Nederlandse ui op de exportmarkt passeerden traditiegetrouw ook de nodige teelttechnische onderwerpen de revue. Zo ging Mark Ermers van Cebeco Agro in op de geïntegreerde aanpak van Fusarium in uien, lichtte Leendert Molendijk de mogelijkheden voor alen- en insectenbeheersing in de uienteelt toe na het wegvallen van Vydate en gaf Micky Akkermans een presentatie over fertigatie. Natuurlijk mocht ook de traditionele hacheemaaltijd niet ontbreken.
