Spanning troef in de Zuid-Afrikaanse druivensector. "Fruitverkoper zijn voelt tegenwoordig meer aan als brandweerman zijn," merkt Francois Myburgh, marketing manager van Bet-el Fruit, op.
"Vorig jaar hadden we onze handen vol met transportproblemen, dit jaar is het de kwaliteit die ons zorgen baart vanwege regen en hagel en hier en daar arbeidsproblemen", zegt hij. "Er zijn zoveel variabelen waar we geen controle over hebben."
Elektriciteitsonderbrekingen zijn een vloek geworden voor de Zuid-Afrikaanse fruitsector, een issue – zo merkt Francois op –, dat Europeanen opeens begrijpen nu ze zelf elektriciteitsproblemen ondervinden.
"Een druiventeler uit de vallei van de Oranjerivier vertelde me laatst over zijn elektriciteitsverbruik. Hij moet immers water uit de rivier pompen – de druivengaarden moeten bewaterd worden met de hitte daar – en daarnaast heeft hij ook nog koelkamers en verpakkingslijnen. Het is enorm duur geworden met de huur van generatoren."
Betekent vroege regen op zijn minst een goed Crimson jaar?
Bet-el Fruit, dat gespecialiseerd is in druiven en citrus uit de West-Kaap, begon in week 46 met vroege druiven uit de provincie Limpopo, waar de teelt helaas weer geteisterd werd door regen.
Kort daarna schakelt het bedrijf normaal gesproken over op de druiven uit de vallei van de Oranjerivier, maar dit jaar zijn de volumes in de Noord-Kaap beperkt. De oogst is met 30% gekrompen door de hitte in het vroege voorjaar, gevolgd door regen en hagel tijdens de oogst, inclusief een tweede hagelstorm bij de oogst van de latere rassen.
"Omdat in Trawal bijna geen regen valt is het een gebied met goede kwaliteit, maar dit jaar hebben telers er al twee regenbuien gehad. In de vallei van de Hex rivier is de oogst eerder van start gegaan, maar de vroege druiven hebben veel schade opgelopen."
De eerste kartons van Trawal worden meestal verpakt voor de export, maar door de regen bleven ze op de binnenlandse markt. Nu de feestdagen voorbij zijn, kan de export vanuit Trawal en de Hex beginnen.
Dure stroomonderbrekingen
De kosten van de loadshedding (door de overheid geplande stroomonderbrekingen om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten) worden steeds groter. Daarnaast is er ook nog de inflatie en stijgende schulden voor telers.
Zelfs vóór de schadelijke impact van regen en hagel zag het financiële plaatje voor de teeltbedrijven er al somber uit.
"De kosten zijn gewoon te hoog en de winstmarges zijn erg klein. Je kunt gewoon geen enkel risico nemen. Ook al zijn de schappen leeg en zijn de prijzen niet slecht, als je de kwaliteit niet hebt, maakt het niet uit hoe leeg de markt is."
In het geval van kwaliteitsproblemen is het opnieuw verpakken van druiven en het verzenden naar groothandelsmarkten of minder gevoelige markten aan de orde van de dag, maar de kosten voor herverpakking in Europa zijn astronomisch hoog geworden.
Begrip bij de retailers
"Zelfs de zeer grote druiventelers maken zich zorgen en hebben evenzeer te kampen met kwaliteitsproblemen. Wat er nu gebeurt, is dat ze niet genoeg product hebben om te voldoen aan hun supermarktprogramma's. Ze moeten nu hun voorraden vullen met product van kleinere exporteurs."
Gelukkig beginnen volgens François Europese en Britse supermarkten de enorme kostendruk op druiventelers op te merken. "Europese supermarkten zijn nog steeds erg voorzichtig, al ziet de situatie er beter uit dan voorgaande jaren. Prijzen zijn iets beter, vooral de discounters hebben hun prijzen iets verhoogd. Ze zien immers wat er gaande is en ze moeten druiven in hun schappen hebben. Vooral voor de punnets zijn ze bereid hun potloden te slijpen."
Verkoop voor Chinees Nieuwjaar in het water gevallen
"Aanvankelijk waren we van plan ons op Chinees Nieuwjaar te richten, maar dit jaar valt het iets eerder. We hadden enkel maar druiven uit Limpopo en we het konden het risico niet nemen. Ook in de Noord-Kaap konden we nog geen druiven kopen."
Als gevolg hiervan kon het bedrijf geen druiven naar China of het Verre Oosten sturen, maar nu de markt in Guangzhou niet langer gesloten is, is er een hernieuwde belangstelling voor druiven. "We duimen voor de Chinese druivenmarkt, want we hebben die echt nodig.'' 
Voor meer informatie:
Francois Myburgh
Bet-el Fruit
Tel: +27 21 863 3146 (Zuid-Afrika)
info@betelfruits.co.za
www.betelfruits.com