Wereldwijd worden er jaarlijks bijna 9,5 miljoen ton dadels geteeld. Dat ligt in de grootteorde van pakweg aardbeien. Maar terwijl de Europese consument elk jaar reikhalzend uitkijkt naar de eerste zomerkoninkjes van lokale teelt en zelfs volop geniet van een nagenoeg jaarrond aanbod dankzij importproduct, is de dadel in een groot deel van Europa een relatief onbekend product. "Veel mensen weten misschien wel wat een dadel is, maar ze hebben het nog nooit geproefd, laat staan een Medjool", weet Ariel Immerman, eigenaar van een pakstation waar dadels van Hadiklaim, een Israëlische telersvereniging en ‘s werelds grootste leverancier van Medjool dadels, worden verpakt. En aan die onbekende status van de dadel wil Hadiklaim de komende jaren verandering brengen.
Verse en gedroogde dadels
Naast Medjool, het topras onder de dadels, waar volgens CEO Yaniv Cohen wereldwijd slechts 108.000 ton van wordt geteeld – nauwelijks meer dan 1% van de totale dadelproductie dus – teelt, verwerkt en verkoopt de coöperatie nog 8 andere rassen. Het bedrijf zet verse dadels af van het ras Bahri en superverse Medjool dadels, met een unieke smaak en onvergelijkbare textuur. Hadiklaim verkoopt ook natuurlijk gedroogde Deglet Nour, Medjool, Ameri, Deri, Hadrawi, Halawi, Hayani en Zahidi dadels. Het neusje van de zalm, de Medjool dadel, zet de coöperatie af onder het merk King Solomon, in de typisch zwart- en goudkleurige verpakkingen.
In het pakstation wordt op twee aspecten gesorteerd: kaliber (er zijn 6 maatsorteringen; hoe groter, hoe duurder) en schil (hoe groter het schiloppervlak dat vast verbonden is met de pulp, hoe hoger de kwaliteit). Door intervallen te combineren van beide eigenschappen, komt Hadiklaim tot 16 kwaliteitscategorieën, waarbij de grootste dadels met volledig verbonden schil en vruchtvlees de premium kwaliteit uitmaken. "We zijn een van de weinige bedrijven die de Medjool dadels opsplitsen in 16 categorieën. Ons doel is het juiste product bij de juiste klant te krijgen", zegt Cohen.
Yaniv Cohen, algemeen directeur van Hadiklaim
Egypte leidt de dans
Eigenlijk is Israël maar een kleine dadelproducent. Van de 9.454.213 ton die volgens Faostat in 2020 wereldwijd werden geteeld, nam Israël slechts 48.984 ton voor zijn rekening, amper 0,5% en goed voor een 18e plaats op de wereldranglijst die wordt aangevoerd door Egypte (bijna 1,7 mln ton), Saoedi-Arabië (ruim 1,5 mln ton), Iran (bijna 1,3 mln ton) en Algerije (ruim 1,1 mln ton). Andere landen met een aanzienlijke productie van tussen de 300.000 en 750.000 ton zijn – in volgorde van productievolume – Irak, Pakistan, Soedan, Oman, Tunesië en de Verenigde Arabische Emiraten. Marokko oogstte ruim 130.000 ton, Turkije iets meer dan 60.000 ton.
Maar wat de export betreft, moet Israël enkel de VAE, Saoedi-Arabië, Irak en Iran voor zich dulden. Dadels worden vooral lokaal geconsumeerd. En maar liefst de helft van alle Medjools ter wereld – een dadel die oorspronkelijk afkomstig is van Marokko – groeit aan palmbomen in Israël, dankzij het ideale klimaat en de perfecte bodemeigenschappen langs de rivier de Jordaan, vanaf het meer van Tiberias tot de Dode Zee, en ook nog verder zuidwaarts tot de Rode Zee.
"En daarvan oogsten en verkopen wij 20.000 ton, ongeveer een vijfde van de globale productie", zegt Cohen trots. "De globale oogstraming voor volgend jaar is 122.000 ton en over tien jaar verwacht men een cijfer van 300.000 ton. Dat is bijna drie keer meer dan nu, maar het zal nog altijd maar 3% van de mondiale dadelproductie zijn. Vele dadels worden verkocht voor $ 1 of zelfs $ 0,50 per kilo. De goedkoopste Medjool wordt verhandeld tegen $ 4, de duurste tegen $ 12. De premium kwaliteit is 20 keer duurder dan het goedkoopste product. Dat komt niet zo vaak voor in de groenten- en fruithandel."
De weegmachine en topsealer in bedrijf
Uitbreiding Medjool productie
De nieuwe Medjool producties zullen volgens de manager van Hadiklaim vooral in Egypte en Marokko plaatsvinden, twee landen met een lagere kostenstructuur dan Israël. "Zij zullen het product dan ook goedkoper aanbieden op de markt. Daar moeten wij ons op voorbereiden met een uitgekiende teelt- en marketingstrategie." Momenteel exporteert Hadiklaim naar 50 landen. De lekkernij van deze Israëlische telersvereniging vindt ook zijn weg naar onder meer Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Azië, waar de laatste vijf jaar de markt gevoelig is uitgebreid.
5kg verpakking
Efficiëntie en voedselveiligheid via automatisering
Israël is volgens Immerman het beste Medjool teeltgebied in de wereld, maar handenarbeid is er vrij duur en moeilijk te vinden. "We zouden de dadels naar een land kunnen vervoeren waar ze goedkoper kunnen worden verpakt, of we moderniseren en automatiseren. We kiezen resoluut voor deze laatste optie."
Hadiklaim beschikt over een tiental pakstations, het ene al groter dan het andere.
Behalve efficiëntie is ook voedselveiligheid een reden om in te zetten op automatisering en robotisering in het pakstation. "We investeren voortdurend in innovatieve processen. We hebben besloten om de voedselveiligheidsnormen van onze pakhuizen te verhogen en we investeren zwaar in automatisering. Met nieuwe machines en robotica zetten we in op kwaliteit om de voedselveiligheidsnormen naar een hoger niveau te tillen en voorop te blijven lopen in de dadelsector. We zijn continu bezig met een verbeteringsproces van onze verpakkingsaspecten. Voorlopig zijn we een van de weinige bedrijven ter wereld die volledig automatisch zachte Medjool dadels kunnen verpakken", vervolgt Immerman.
Op termijn zal het gehele verpakkingsproces volledig geautomatiseerd worden, waardoor het veel efficiënter wordt. "We zullen nog twee personen overhouden die een finale controle doen. We willen het risico op vervuiling of besmetting tot een minimum herleiden. De dadels komen met veel verschillende maten binnen, maar worden mooi uitgesorteerd volgens onze strikte standaarden zodat elke doos een uniform product bevat. Vroeger werd alles handmatig gesorteerd in 4 kwaliteitscategorieën en sommige pakstations in Israël doen het nog steeds zo. Bij ons verdeelt de optische sorteermachine het product in 16 klassen."
Sorteermachine van Elisam speciaal voor dadels
Hoe duidelijker gedefinieerd de output, hoe beter de verkoopprijs. En hoe meer automatisering, hoe kostenefficiënter. "Dat is heel belangrijk voor onze telers, want in een coöperatief model bezitten zij het bedrijf en betalen zij uiteindelijk de kosten van het pakstation. Elke shekel die ze per kilo output minder moeten betalen aan sortering en verpakking, betekent meer inkomen", legt Immerman uit.
Uitdagingen voor de telers
De voorbije twee jaar is de dadelteelt overigens amper rendabel geweest. "Er was 5 tot 10% minder productie door te fris weer op momenten dat het gewas warmte nodig had. Bovendien maakt de sterke shekel de export lastiger en zorgt ook de inflatie in Europa ervoor dat dadels, een product dat door z’n onbekendheid en nichekarakter sowieso al niet bovenaan het boodschappenlijstje staat, nog minder in het winkelmandje worden gelegd", somt Cohen op.
"Dit jaar lanceren we een nieuw groots project waarmee we de Medjool consumptie in Europa een boost willen geven. We zullen ervoor zorgen dat de Europeanen niet alleen weten wat een dadel is, maar die nu ook proeven. En eens je het proeft, ben je verkocht", beweert Immerman. Lezers van www.agf.nl zullen er alles over te weten komen in een volgend artikel over Hadiklaim dat later in januari wordt gepubliceerd.
De missie van Hadiklaim is om Medjool dadels over de hele wereld te introduceren als een gezond en smakelijk product. Het doel is om steeds meer mensen uit te nodigen om te genieten van de smaak en de voedingswaarde van dadels.
Links: Ariel Immerman
Het kantoor van Hadiklaim bevindt zich in Rosh HaAyin, een gemeente 10 km ten oosten van Tel Aviv. Bij de coöperatie zijn ongeveer 100 telers aangesloten die in totaal zo’n 12.000 palmbomen hebben. Er zijn twee locaties waar jaarrond dadels worden verpakt, negen die seizoensgebonden functioneren en drie speciaal voor de retail. Het bedrijf is BRC, GlobalGAP, Bio USDA en IFOAM gecertificeerd.
Voor meer informatie:
Tal Akerman Tabakman (marketing director)
Hadiklaim
19 Hamelacha St., P.O.Box 11468
Rosh HaAyin 4809149 (Israël)
Tel: +972 (3) 6389555
hadiklaim@hadiklaim.co.il
www.hadiklaim.com