De pistacheteelt heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen in Spanje. Het areaal beslaat er nu al ruim 60.000 hectare. Dat is bijna 15 keer zoveel als tien jaar geleden. "En om het maximale opbrengstniveau te bereiken, moeten we nog een aantal jaar wachten, want op veel percelen staan nog erg jonge bomen. De komende jaren zullen we telkens meer en meer volumes oogsten", vertelt José Luis del Roj van Appistaco, de Spaanse vereniging van pistachetelers en
-handelaren. De vlucht die de teelt neemt, wordt duidelijk weer-spiegeld in de gegevens die het Spaanse ministerie van Landbouw op zijn website publiceert: vorig seizoen bedroeg de Spaanse opbrengst 16.725 ton, wat 17% meer was dan in 2020/21 en 71% meer dan het vijfjarig gemiddelde.
"De groei in de afgelopen jaren is exponentieel geweest, maar de pistacheteelt in Spanje is geëvolueerd van een activiteit voor telers naar een business voor investeringsfondsen, die grote boomgaarden op braakliggende gronden aanleggen. We hebben het over teeltbedrijven van 600 à 700 hectares. We weten niet of de uiteindelijke bedoeling van deze fondsen de teelt op zich is, of dat het eerder om een speculatieve zet gaat, gezien de lage rentetarieven van de voorgaande jaren. Activa worden op die manier geherwaardeerd met de aanplant van een gewas dat voorlopig goed rendeert", merkt José Luis op.
De mooie winstmarges zijn dé aantrekkingskracht van dit gewas. "Bij de eerste verkoopacties van dit nieuwe seizoen zien we dat de prijs van het conventionele product ook dit jaar weer stijgt. Maar dat heeft nu wel te maken met enkele factoren van internationale aard. In Iran, de op een na grootste pistacheproducent ter wereld, hebben ze problemen gehad en is de opbrengst aanzienlijk gedaald. Iran heeft niet dezelfde exportcapaciteit als andere jaren, waardoor de prijs op de internationale markt is gestegen. In de Verenigde Staten hebben ze ook een kleinere oogst. Daar profiteert Spanje van."
"Ondanks het lagere aanbod op de internationale markt, kopen de verwerkende bedrijven toch ook minder product aan bij de telers, die deze evolutie met lede ogen aanzien", vertelt José Luis. De consumptie is en blijft dit seizoen een onzekere factor. Het Spaanse ministerie van Landbouw heeft het over significante dalingen voor groenten en fruit. Toch bleef de consumptie van noten – en heel specifiek van pistachenoten – vorig seizoen boven het pre-pandemische niveau.
"We weten niet hoe de consumptie van pistachenoten zal evolueren, maar er moet rekening mee worden gehouden dat er dit jaar fors minder opbrengst van andere noten, zoals amandelen, verwacht wordt in Spanje", vertelt José Luis del Roj zich (zie foto rechts). Volgens ramingen van het ministerie zou de amandeloogst met ruim 40% dalen.
"Kerman blijft het meest geteelde ras in Spanje"
Appistaco probeert binnen de sector zowel de afzet als de verwerking van pistaches actief te sturen, om "een zo groot mogelijke waarde te bekomen voor het eindproduct en de bij de vereniging aangesloten telers de beste winstmarges te kunnen verschaffen", geeft José Luis aan. Een van de factoren die de rentabiliteit van de teelt beïnvloeden zou misschien ook rassendifferentiatie kunnen zijn. In Spanje is Kerman het meest geteelde ras, maar steeds meer telers kiezen ervoor om hun teelt te diversifiëren. Pistaches dienen immers niet enkel als snack, er is ook product nodig voor andere vormen van toepassing in de voedingsindustrie.
"Elk ras heeft zijn eigen ideale klimaatomstandigheden. Kerman is het ras dat de meeste koude-uren nodig heeft, zo'n 1.000-1.100 uur onder de 7°C. In gebieden die heel geschikt zijn voor Kerman zijn er telers die andere rassen aanplanten, zoals Sirora of Larnaka, gewoon om te diversifiëren, maar zal deze gok ook goed uitpakken? Misschien zijn die vele koude-uren te schadelijk voor die vroege rassen. In de komende jaren, waarin ook de klimaatverandering een factor blijft, zullen we zien of die nieuwe aanplanten productiever zijn dan de huidige, die zich momenteel in iets warmere gebieden bevinden."
"Kopers van pistachenoten voor snacks zijn op zoek naar fruit met bepaalde kenmerken qua grootte, smaak en vorm. Kerman, met zijn ronde vorm, is daarvoor heel geschikt. Sirora is bijvoorbeeld anders en misschien ontstaan er wel onverwachte prijsverschillen tussen de rassen als er opeens veel meer volumes van Sirora op de markt komen. De pistachesector is nog erg jong en hoewel alle experimenten die worden uitgevoerd gericht zijn op grotere winstgevendheid, zal alles afhangen van hoe de markt de innovaties accepteert", besluit José Luis.
Voor meer informatie:
Appistaco
A-312, km 42
23240 Navas de San Juan (Jaén) - Spanje
[email protected]
www.appistaco.com