Interspecifieke pruimen (pluots en plumcots) bieden pruimentelers een uitweg uit het dilemma waarin de Zuid-Afrikaanse pruimensector zich momenteel bevindt. Dit zegt Jannie Marais van de Custom Plum Company, die sinds 2010 honderden pruimenrassen evalueert, geteeld door Zaiger's Genetics.
"Momenteel stuurt Zuid-Afrika het merendeel van zijn pruimen naar de EU en het VK. Ik durf te stellen dat ongeveer 80% van de pruimentelers momenteel dus geen cent verdient," zegt hij. "De prijzen zijn niet per se te laag, maar de transportkosten zijn dramatisch gestegen, terwijl het volume pruimen bijna van de ene op de andere dag is toegenomen, van 8 miljoen naar 15 miljoen kartons."
Er is echter een sterke aantrekkingskracht vanuit de markt voor interspecifieke pruimen en dat levert een premie op van wel R15 (0,80 euro) per karton. "Het ding is dat de topklanten ze kopen; dat zijn de klanten die meestal meer betalen voor het fruit. De oude pruimenrassen verhuizen dan naar klanten die minder betalen."
Interspecifieke pruimen geschikt voor steri protocol
Bovendien vertonen interspecifieke pruimen geen inwendige bruinverkleuring als gevolg van koude, zoals conventionele pruimenrassen, iets waardoor de export van Zuid-Afrikaanse pruimen naar de traditionele bestemmingen lange tijd werd beperkt.
Ebony Rose interspecifieke pruim, geoogst net na Nieuwjaar
"Icon Fruit stuurde het afgelopen seizoen interspecifieke pruimen naar de VS, waar een steriprotocol van 30 dagen bij -0,5°C geldt, en de zending was zeer succesvol. Aangezien interspecifieke pruimen in de VS zijn ontwikkeld, is het product daar al bekend. Dit alles biedt ons niet alleen de kans om een nieuwe markt te ontwikkelen, maar ook om volumes weg te halen uit Europa en daar de druk te verlichten."
Hij vervolgt: "Als China zich openstelt voor Zuid-Afrikaanse pruimen, dan zijn we goed op weg. Ze krijgen daar deze pruimen al uit de VS, dus ze kennen ze al."
Marais houdt vol dat de Zuid-Afrikaanse pruimensector de oude generatie pruimen moet vervangen door superieure cultivars met een betere eetkwaliteit en meer cachet in de markt.
Rechts: Festival Red
Export van IS pruimen overschrijdt 1 miljoen kartons
Cape Five Exports heeft de tweede licentie gekregen voor de export van IS pruimen; Icon Fruit exporteerde vorig jaar ruim een miljoen kartons IS pruimen.
"Dit is een product dat hoop geeft aan de pruimensector," stelt Marais. "We zouden het graag op veel grotere schaal aangeplant zien. Voor sommige van de rassen gelden marketingbeperkingen, maar voor andere niet. Dat biedt een kans voor alle telers om ze aan te planten."
Drie roodvlezige cultivars openen het seizoen
Het interspecifieke seizoen start begin december met de roodvlezige Ruby Dawn. Er zijn nogal wat Ruby Dawn's geplant, omdat de vraag is ingegeven door het feit dat andere pruimen zo vroeg kleiner zijn en een lager suikergehalte hebben.
Ruby Dawn: "Zeer zeker een van onze winnaars"
(Foto's geleverd door de Custom Plum Company)
"Je wilt het seizoen beginnen met een product dat kan concurreren met het laatste steenfruit van het noordelijk halfrond en in dat opzicht is de Ruby Dawn zeer succesvol geweest. Het is zeer zeker een van onze winnaars. De afgelopen winter is er veel meer Ruby Dawn aangeplant."
De tweede roodvlezige pruim, Festival Red, wordt vóór de Kerst geoogst en de Custom Plum Company biedt hem nu aan als open cultivar. Net na Nieuwjaar wordt hij gevolgd door de derde IS pruim met rood vruchtvlees, Ebony Rose, die een ongewoon dieprode kleur heeft. Ook dit is een vrije cultivar.
"We beginnen het seizoen met drie cultivars met een rode schil en rood vruchtvlees: we hebben de antioxidantenniveaus van pruimen met rood vruchtvlees laten testen aan de Universiteit van Stellenbosch en uit de resultaten blijkt dat de niveaus ervan zelfs hoger zijn dan die van blauwe bessen."
Honeypunch is momenteel de laatste IS-pruim met rood vruchtvlees. "Hij valt in een relatief vlakke periode, begin januari tot midden februari, wanneer het grootste deel van de Zuid-Afrikaanse pruimen op de markt wordt gebracht. Het is de enige interspecifieke pruim in die periode, en hij kan naar de VS."
Winnaars met geel vruchtvlees
Andere interspecifieke rassen waarmee Zuid-Afrikaanse telers kennis hebben gemaakt, zijn Midnight Gold, Fall Fiesta en Autumn Treat (de laatste alleen geschikt voor gebieden met hoge koeleenheden).
Rechts: Sunset Delight, een van de drie nieuwe IS-pruimen
De kleur van de schil van deze pruimen varieert van diepzwart tot paars en doorschijnend rood.
"De drie nieuwe rassen die nu uit de (minstens) decennialange evaluatieperiode komen, zijn allemaal tweekleurige pruimen, met een rode en goudgele ondertoon en knapperig en zoetgeel vruchtvlees: Sonoma, Festiva en Sunset Delight."
Gewilde kersenpruimen
"Waar we het meest enthousiast over zijn, zijn de kersenpruimen, die deels kersen, deels pruimen zijn," zegt Jannie. Icon Fruit heeft de licentie om kersenpruimen te exporteren. "Alle topklanten vragen om kersenpruimen en het rendement kan twee tot drie keer zo hoog zijn als dat van conventionele pruimen."
Genetica geeft uitsluitsel over bestuivingscompatibiliteit
Jannie legt uit dat de onafhankelijke cultivarbeoordelaar Provar werkt met een technologie die pas de laatste jaren beschikbaar is gekomen. Daarmee worden de S-allelen van pruimencultivars getest, om het antwoord te vinden op wat tot voor kort gissen was: de mate van compatibiliteit tussen cultivars.
Zij bevelen nog steeds de betrouwbare Harry Pickstone cultivar aan als bestuiver, vanwege de bijenvriendelijke bloemen die het stuifmeel lang vasthouden.
"Wij adviseren drie verschillende bestuivers aan te planten, vooral gezien de huidige klimaatschommelingen: als je het ene seizoen een problemen hebt met het weer en de rassen in een blok niet gelijktijdig bloeien, is de vruchtzetting slecht. Harry Pickstone, hoewel een oud ras, is nog steeds een fantastische bestuiver en we adviseren een tweede en derde bestuiver voor de middelste en latere bloemen, zodat je bij een verschuiving van de bloeitijd toch de hele bloeiperiode bestrijkt."
Het komt er volgens hem op neer dat je wilt dat je belangrijkste ras op die hectare rendabel is, je wilt de hoogst mogelijke tonnages met de grootste omvang en het beste suikergehalte, zelfs als dat betekent dat er in de boomgaard ook overbodig fruit wordt geteeld.
"We zijn begonnen te kijken naar twee rassen die half om half zijn geplant, hoewel het het beheer van spuitprogramma's en irrigatieschema's aanzienlijk bemoeilijkt als je binnen hetzelfde blok fruit hebt met verschillende oogstperioden."
Autumn Treat
Voor meer informatie:
Jannie Marais
Custom Plum Company
Tel: +27 21 860 1800
jannie@cpcsouthafrica.co.za
www.cpcsouthafrica.co.za