Onderzoekers aan de Universiteit van Idaho introduceren genen van een plant van de nachtschadefamilie in aardappels, in een poging een aardappelras te ontwikkelen die bestand is tegen schadelijke nematoden. De plant, genaamd 'litchi-tomaat', heeft een natuurlijke resistentie tegen verschillende soorten cyste en wortelknoopaaltjes.
"Zo'n brede weerstand is een ongebruikelijke eigenschap," zegt Allan Caplan, universitair hoofddocent van de Department of Plant Sciences die bij het project betrokken is.
Nematodecysten kunnen meer dan 10 jaar levensvatbaar blijven in de velden en worden gevonden in de aarde tot meer dan 90 cm diepte. Onderzoekers van de Universiteit van Idaho - onder leiding van nematoloog en plantenpatholoog Louise-Marie Dandurand - hebben een aantal jaren verschillende mogelijkheden onderzocht om de litchi-tomaat te gebruiken als een hulpmiddel om nematode-gerelateerde opbrengstverliezen in aardappels te voorkomen. De litchi-tomaat werd geplant als "val-gewas" om bleke cyste-nematode (PCN) uit te roeien. Als deze geplant wordt in velden geïnfecteerd met PCN, stimuleert de litchi-tomaat de cysten om uit te komen zonder een levensvatbare gastheer, waardoor ze verhongeren.
Dandurand beschikt ook over een post-doctorale onderzoeker die de stoffen in de litchi-tomaat probeert te identificeren die de nematoden beschadigt of doodt. De stoffen die effectief blijken, kunnen verder worden ontwikkeld en direct in de velden worden gebruikt als gewasbeschermingsmiddel.
Caplan en Fangming Xiao, professor bij de Department of Plant Sciences, werken aan de identificatie van de genen in de litchi-tomaat die specifiek worden aangesproken als nematoden de plant aanvallen.
"We vonden minstens 277 genen die actief werden," zegt Caplan. "We denken dat ze niet allemaal nodig zijn. We moeten een inschatting maken van wat we eerst gaan proberen. Het is echt een kwestie van vallen en opstaan. We zijn er zeker van dat sommige genen een groot effect zullen hebben, maat we kunnen niet met zekerheid zeggen welke dat zullen zijn."
Een aantal van de genen waarvan ze vermoeden dat die direct betrokken zijn bij het doden van nematoden zijn overgedragen aan Joseph Kuhl, universitair hoofddocent bij de Department of Plant Sciences. Hij heeft afgelopen zomer biotechnologie gebruikt om die genen te introduceren in Desiree, een aardappelsoort met rode schil. De keuze viel op Desiree, omdat deze soort redelijk eenvoudig aan te passen is met behulp van genetische manipulatie. "Als we de Desiree resistent kunnen maken, kunnen we het verder uitrollen naar roodbruine rassen," zegt Caplan.
Xiao heeft afgelopen herfst een aantal biotech aardappels gecreëerd waarbij hij de lychee-tomaat heeft gebruikt. Caplan is van plan komende zomer extra genen van de lychee-tomaat in aardappels te brengen. Al hun teelt, infecteren en analyseren vinden plaats in afgesloten teeltruimten.
Door eerst genetische manipulatie te gebruiken om te ontdekken hoe de litchi-tomaat zichzelf beschermt, denkt Caplan dat het voor onderzoekers later mogelijk zal zijn de genexpressie te veranderen om aardappels te beschermen tegen nematoden met methoden die niet worden beschouwd als genetische manipulatie.
Voor meer informatie:
Louise-Marie Dandurand
University of Idaho
Tel.: +1 208 885 6080
lmd@uidaho.edu