Frankrijk kampt dit jaar, net als veel Europese landen, met zeer grillige weersomstandigheden, zo schrijft Agroberichten Buitenland. Droogte, bosbranden, hittegolven die elkaar opvolgen en zware regen- of hagelbuien die ernstige gevolgen hebben. Meteo France meldt dat deze zomer de, op die van 2003 na, heetste zomer ooit was. De Franse regering stelde deze zomer een commissie in voor het monitoren van de droogtesituatie in de landbouw en kondigde maatregelen aan. Het beeld is wisselend per sector.
Lees hieronder het artikel van Agroberichten Buitenland over de gevolgen van de droogte in Frankrijk.
Eerste cijfers
In de landbouwweidegebieden is de situatie sinds juli verder verslechterd. De gecumuleerde productie van blijvend grasland is sinds het begin van het jaar 21% onder het normale niveau. Dit komt door te weinig regenval en het extreem warme weer in de maand juli. Het tekort verschilt per regio. Het is bijzonder groot in Provence-Alpes-Côte d'Azur, waar het 60% bereikt. In Occitanië en Hauts-de-France bedraagt het tekort meer dan 30%. De regio’s Nouvelle-Aquitaine, Bourgogne-Franche-Comté en Centre-Val de Loire zitten iets onder het gemiddelde, met een tekort van ongeveer 15%. Slechts 20% van de voederarealen vertoonde in juli een bovennormale groei. Zij bevinden zich hoofdzakelijk in het centrale deel van Frankrijk.
Aardappelen: kleinere en duurdere frieten?
Door de droogte zal de aardappeloogst, die voor 80% uit water bestaat, dit jaar slecht zijn. Het tekort zal vooral gevolgen hebben voor de frites- en chipsindustrie, waarvoor aardappelen vaker 'droog' worden geteeld, dus zonder andere irrigatie dan de regen. Of je het nu Vlaamse frieten noemt of French fries, de droogte heeft tot gevolg dat de aardappelen, en daarmee de frieten, van kleiner formaat zijn dit jaar.
Producenten schatten de verliezen alleen al voor het jaar 2022 op ongeveer 1,5 miljoen ton, wat meer dan 200 miljoen euro vertegenwoordigt. 85% van de aardappelen op de groente- en fruitafdelingen van de Franse supermarkten wordt wel kunstmatig geïrrigeerd en heeft daardoor niet (zoveel) geleden onder de droogte. De opbrengstdaling zal bij deze producten zeker iets minder uitgesproken zijn. Echter, in de loop van het jaar 2023 kan er wel een tekort gaan optreden. Het zal niet tot een nijpend tekort leiden zoals van mosterd; want zelfs al is de oogst niet zo goed, Frankrijk heeft een aanzienlijke voorraad aardappelen voor de export (ongeveer twee miljoen ton) die het tekort kunnen compenseren.
Groenten en fruit
Er is een productiedaling geconstateerd voor bepaalde soorten groenten en fruit die, ondanks een opvallend vroege oogst, hun productiepotentieel hebben zien vertragen. Sommige soorten hebben last van een verandering in hun visuele en smaakkwaliteit (zoals komkommers, courgettes, meloenen, enz.). Planten hebben waterstress ontwikkeld en geven daardoor prioriteit aan hun overleving: ze geven minder en lagere kwaliteit. Voorlopig schat de federatie Légumes de France de verliezen tussen 25% en 35% van de groenteproductie.
Ook al wordt een tekort aan groenten voor de consument uitgesloten, de voorzitter van Légumes de France, Jacques Rouchaussé, geeft aan: "We zullen minder goederen hebben, dat is zeker", met ook mogelijke gevolgen voor de prijzen.
Vooralsnog is de prijs van verse groenten in Frankrijk in een jaar tijd al met 4,9% gestegen, aldus INSEE. Dit percentage ligt echter lager dan de inflatie van alle voedingsproducten over dezelfde periode (+6,8%).
Voor sommige fruitsoorten daarentegen zijn de eerste oogsttendensen bemoedigend na een jaar 2021 met vorstschade: perzik (+17% in vergelijking met het 5-jarig gemiddelde), abrikoos (+16% vergeleken met het 5-jarig gemiddelde).
Oogst appelen en peren
De bijzondere weersomstandigheden bleken gunstig uit te pakken voor de smaakkwaliteit door een goed suikergehalte in de vruchten. De oogst werd met 10 tot 15 dagen vervroegd, afhankelijk van de variëteit. Voor appelen blijft Golden het meest geproduceerde ras met 346.000 ton (4% minder dan in 2021). De Gala blijft min of meer stabiel, met 289.000 ton, en Granny, dat steeg bijna met 7%, tot 143.000 ton.
Bij de peren zijn de rassen Williams en Comice het sterkst gestegen ten opzichte van het driejaarsgemiddelde (respectievelijk +38% en +55%). Conference kende een zeer lichte stijging (+3%). Naast deze goede resultaten wijst de Nationale Appel- en perenvereniging (ANPP) op de teeltkosten die de pan uit rijzen en moeten worden doorberekend. Voor deze oogst moet gerekend worden op een stijging van ongeveer 20 ct €/kg, aldus het ANPP.
De eerste maatregelen
De Franse landbouwminister Marc Fesneau heeft steunmaatregelen aangekondigd om de door de droogte getroffen telers te helpen. Vooral verwachtten de telers de aankondigingen die betrekking hebben op de inzaai van tussengewassen om te kunnen voldoen aan hun verplichtingen in het kader van het EIS (ecologisch belangrijk gebied).
De Franse landbouwminister kondigde aan dat het mogelijk is individuele vrijstellingen te verkrijgen van de verplichting om deze gewassen in te zaaien. Echter op voorwaarde dat een gemotiveerd verzoek wordt ingediend bij de prefectorale diensten en dat dit verzoek vervolgens wordt ingewilligd.
Maatregelen die reeds vorig jaar zijn genomen, of van gemeen recht zijn, werden door de minister aangekondigd. Zoals al sinds twee jaar het geval was, zullen de voorschotten op de GLB-steun, worden verhoogd:
- 85% voor de ICHN (dit is een steun aan boeren in onherbergzame gebieden, bijvoorbeeld in berggebied), in plaats van de gebruikelijke 50%,
- 70% voor rechtstreekse steun (in plaats van de gebruikelijke 50%).
Er zal een beroep worden gedaan op het jaarlijkse budget voor sociale zekerheidsbijdragen: tot 15 miljoen euro in het najaar en 15 miljoen euro in het voorjaar. Ten slotte zullen, zoals in de belastingwet is bepaald, verlagingen van de TAFNB (de onroerendgoedbelasting op onbebouwde grond) worden toegepast "na vaststelling van een percentage van het verlies per geografisch gebied en per productie".
Kapitaalverlies voor verschillende sectoren is nog onduidelijk
De minister van Landbouw gaf een eerste evaluatie van de door de droogte veroorzaakte schade voor de Franse telers. De minister verklaarde zich bewust te zijn van het risico van een verlies aan middelen voor bepaalde teelten van zacht fruit, zoals zwarte bessen en frambozen.
Bron: Agroberichten Buitenland