Hongaarse appeltelers vechten voor hun voortbestaan vanwege het nadelige effect van veranderende en ongunstige weersomstandigheden. De komende appeloogst zal naar verwachting de zwakste van het afgelopen decennium worden. Voorlopige ramingen laten zien dat de Hongaarse appeloogst in het gunstigste geval tussen de 300.000 en 350.000 ton zal liggen, maar er kan ook onder de helft van de 520.000 ton van vorig jaar worden gedoken.
Péter Kelemen, directeur van de Hongaarse Interprofessionele Organisatie en Productraad voor Groenten en Fruit (FruitVeB), luidde dinsdag de alarmbel tijdens het Professionele Appelforum in de stad Újfehértó. In een bijeenkomst met de appelsector besprak hij de oorzaken, mogelijke oplossingen en benaderingen om de impact te verminderen.
"Als de marktsituatie blijft zoals die nu is, ben ik bang dat over een paar jaar veel telers er de brui aan zullen geven. In 2007 (214.000 ton) en daarna in 2011 (300.000 ton) hebben we voor het laatst een even zwakke oogst gekend als gevolg van vorstschade. Er zal dit jaar waarschijnlijk tussen de 100.000 en 120.000 ton appelen voor de versmarkt worden geplukt, wat misschien net genoeg is voor de binnenlandse consumptie. Maar 170.000 tot 190.000 ton voor appelsapconcentraat is helemaal niet genoeg. Dat wordt een grote uitdaging."
Kelemen zegt dat er meerdere factoren in het spel zijn. "De afgelopen 90 dagen, vanaf 20 mei tot vandaag, hebben we in de grote appelteeltgebieden zo'n 130-150 mm neerslag tekort. Dit heeft een negatief effect op het gewas, want het fruit valt op de grond voordat het geoogst kan worden. Het fruit heeft bovendien niet de gewenste maat, vooral in boomgaarden die niet geïrrigeerd worden. Dat brengt ook de bomen in gevaar. En de vruchtzetting was in veel boomgaarden ondermaats met de nachtvorst. Het zet toch vraagtekens bij de haalbaarheid van de appelteelt op lange termijn."
Sommige oplossingen die appeltelers ter beschikking staan, zijn erg duur. "Er zijn twee soorten teelten. Eerst heb je de appelen voor de versmarkt. Die worden geteeld in meer hightech boomgaarden. Bedrijven die concurrerend willen blijven, moeten een hoge plantdichtheid creëren en investeren in vorstbescherming en hagelnetten. Dat is tegenwoordig de enige manier om hoogwaardige appelen te telen, maar het is natuurlijk investeringsintensief. We ramen de kost op € 60.000 - € 70.000 per hectare."
"Daarnaast is er de teelt van appelen voor de verwerkende industrie. Hier geld aan verdienen is dan weer erg moeilijk door de lagere prijzen. Eén advies: de enige manier om appelen te telen voor appelsapconcentraat is de boomgaard zo aan te leggen dat volledige mechanisering mogelijk is. Dan kan de teler de productiekost misschien verlagen tot een niveau dat een zekere winstmarge toelaat. Maar ook een kostenefficiënte boomgaard met mechanisatie kan lijden onder vorstschade in het voorjaar. Dit is een enorm probleem", legt Kelemen uit.
"In elk seizoen zijn er wel ongunstige weersomstandigheden die je het hoofd moet bieden. In het ene seizoen is het voorjaarsvorst, dan weer te hoge temperaturen of te veel regen. De enige manier om het risico die deze weersomstandigheden stellen te verkleinen is door te investeren in technologie om de boomgaard te beschermen. Dit is echter alleen mogelijk voor fruit dat bestemd is voor verse consumptie. Als je teelt voor de verwerkende industrie, is de situatie veel uitdagender. Dit is uiteraard niet alleen een probleem voor appeltelers in Hongarije, maar ook voor telers in heel Europa", besluit Kelemen.
Voor meer informatie:
Péter Kelemen
FruitVeB
Tel: +36 30 336 4775 (Hongarije)
ugyvezeto@fruitveb.hu
www.fruitveb.hu