Met bijna heel Spanje zuchtend onder een nieuwe hittegolf, is het steeds moeilijker om de conclusie van het IPCC in twijfel te trekken dat de klimaatopwarming "onmiskenbaar" is en helaas "onomkeerbaar" op middellange termijn. De gevolgen ervan worden steeds duidelijker voor de samenleving. Dergelijke omvang van de verandering in het klimaat is in eeuwen – en zelfs millennia – niet gezien en een van de activiteiten waar de impact het duidelijkst voelbaar is, is de tuinbouw.
En of het nu om een eenmalige gebeurtenis ging of een die perfect kan worden verklaard door de klimaatverandering, dit jaar verwoestte een ongewone koudegolf in het voorjaar opnieuw de steenfruitoogst in Lleida, het belangrijkste teeltgebied voor dit fruit in Spanje, "waar 80% van het steenfruit in Spanje wordt geoogst en waar 60% van wat in Europa wordt geconsumeerd vandaan komt", zegt Rodrigo Masip van de coöperatie Conjuntfruit.
"Steenfruit is ons topproduct en daar hebben we 70% van verloren dit jaar, maar daarnaast heeft de vorst in het voorjaar ook het hardfruit getroffen. Appel houdt nog goed stand, maar de perentelers van onze coöperatie die geen vorstbescherming hadden, hebben hun oogst met 60% zien slinken. Ook de kwaliteit van het resterende fruit is erop achteruitgegaan."
"We verwachten kleinere maten en peren die met ringen getekend zijn door de kou en niet hun karakteristieke vorm hebben. Veel Williams- en Limonera-peren zullen in de verwerkende industrie terechtkomen. De Conference-peer is anderzijds gespaard gebleven en daarvan zullen we er wel op de versmarkt kunnen afzetten", zegt Rodrigo.
Het gebrek aan fruit zal zodanig zijn dat de regionale regering een steunpakket van enkele miljoenen euro heeft gelanceerd voor telers, pakstations en coöperaties. Ondertussen lijken de prijzen niet mee te willen en lijkt het seizoen op een catastrofe uit te draaien voor veel telers. "We zien dat de telersprijzen dezelfde zijn als vorig jaar, terwijl de verkoopprijzen in de supermarkten met 50-60% zijn gestegen en in het geval van nectarines zelfs verdubbeld. Met dergelijke prijzen koopt de consument uiteindelijk gewoon minder product", weet Rodrigo. "Eigenlijk is het ongelooflijk dat we dit jaar, waarin er ook minder steenfruit is in Murcia en Extremadura en zelfs minder meloen en watermeloen in Almería, moeite hebben om het weinige dat we hebben te verkopen."
"Bij conventioneel geteeld fruit durf ik te stellen dat steenfruit gemiddeld 60-70 cent per kilo haalt, terwijl de appelprijzen onder de 30 cent liggen, afhankelijk van de kwaliteit, want dit jaar is er meer productie in Europa, vooral in Polen. Normaal ben ik optimistisch, maar dit seizoen zal er veel leed zijn onder de telers en er zullen zeker enkele bedrijven failliet gaan. De grote investeringsfondsen liggen ondertussen op de loer en zijn ook dit seizoen weer teeltbedrijven aan het opkopen, zowel van conventionele als biologische teelt."
"Zo wordt ongeveer 80% van de naar schatting € 52 miljard omzet in de biologische voeding gegenereerd door multinationals. En die behoren niet alleen tot de voedingssector. Hier in Lleida zijn er enkele belangrijke mediagroepen, met grote banken als ruggensteun, die investeren in biologische tuinbouw."
"Het is noodzakelijk om het evenwicht in de bodem te herstellen"
Voor Conjuntfruit is biologische teelt veel meer dan speculatie, kilo's opbrengst, hectares of prijzen. "Het is een kwestie van milieuzorg, van waardetoevoeging, en het maakt deel uit van onze filosofie. We hebben partners die zelfs biodynamische technieken testen en de positieve effecten bestuderen die bodemverbetering op het gewas kunnen hebben."
"Ook al kunnen we stellen dat de 'groene revolutie' ons veel welvaart heeft gebracht sinds het gebruik op grote schaal van gewasbeschermingsmiddelen en synthetische NPK-meststoffen, het heeft ook nieuwe problemen gecreëerd, zoals uitputting van de bodem, erosie en een toename van plagen en ziekten vanwege een onevenwicht in het ecosysteem door de productie te forceren op een niveau dat helemaal niet in overeenstemming is met het ritme van de natuur."
"Met biodynamische tuinbouw proberen we het evenwicht van de bodem te herstellen, aangezien deze onevenwichtigheden in de vruchtbaarheid van de bodem, samen met de effecten van de klimaatverandering, de opbrengst doen dalen. We kunnen zelfs stellen dat de opbrengst omgekeerd evenredig begint te worden met het gebruik van meststoffen, want in de afgelopen 20-30 jaar is de bemesting steeds meer toegenomen, terwijl we diezelfde toename helemaal niet terugzien in de productie. Dat komt, zo zeggen de telers zelf, omdat de grond moe is."
"Elke dag begrijpen we de complexiteit van de bodem beter. We hebben bijvoorbeeld altijd gezegd dat bomen zich via hun wortels voeden, maar wat ze in werkelijkheid doen, is een symbiose creëren met bodemschimmels, die de beschikbare voedingsstoffen synthetiseren die daarna door de bomen worden opgenomen."
De bodem is volgens Rodrigo veel meer dan alleen de bijdrage van NPK. "Het is een natuurlijk systeem met een enorme diversiteit aan micro-organismen dat zich miljoenen jaren heeft ontwikkeld totdat het een soort excellentie heeft bereikt, en daarom is het noodzakelijk om te proberen dat evenwicht terug te krijgen."
"Hoewel we een kleine coöperatie zijn met nauwelijks 10 leden en een productievolume van 12 miljoen kilo (steenfruit en hardfruit, conventioneel en biologisch), proberen we ook informatie te verspreiden onder de consumenten, zodat mensen zich bewust zijn van deze milieukwesties en in ieder geval weten in welke mate ze in tegenstrijdigheden vervallen als ze boodschappen doen in de supermarkt."
Voor meer informatie:
Conjuntfruit
Ctra. Vall d´Aran, Km. 6
25123 Torrefarrera (Lleida) - Spanje
Tel: +34 973 590 180
comercial@conjuntfruit.es
https://conjuntfruit.es