De exportramingen voor het Chileense druivenseizoen die USDA in december vorig jaar uitbracht, wezen op 20% meer afzet in het buitenland dankzij gunstige teeltomstandigheden en het in productie komen van nieuw aangeplante percelen. Logistieke problemen vertroebelden evenwel de mooie vooruitzichten.
Midden maart, op het hoogtepunt van de export, vroegen de Chileense telers al om voorrang voor hun vers fruit – een bederfelijk goed, laten we dat niet vergeten – in de koelschepen met bestemming de Verenigde Staten vanwege de zorgwekkend lagere beschikbaarheid van scheepsruimte. "In de kritieke weken van het druivenseizoen waren er niet voldoende schepen in de havens om de export te organiseren", zeggen ze bij de Federatie van Chileense Fruittelers (Fedefruta).
Deze problemen leidden tot een bitterzoet resultaat voor de Chileense telers na een jaar vol inspanningen om de Amerikaanse markt van druiven te voorzien. Ze werden geconfronteerd met ongekende teeltkosten en grondstoftekorten en exporteurs overwogen om rechtszaken aan te spannen tegen rederijen en de haven van Philadelphia voor verliezen die in de miljoenen liepen.
Maar dit probleem stelde zich niet alleen in de verzendingen van druiven van Chili naar de Verenigde Staten. "Ook de aankomsten in Europa hebben veel vertraging opgelopen en vaak kwam het fruit hier aan met kwaliteitsproblemen", vertelt een Spaanse importeur. "De haven van Rotterdam was overbelast, omdat veel schepen die naar Sint-Petersburg voeren wegens de oorlog in Nederland aanmeerden. De containers liepen soms vertragingen op tot 15 à 20 dagen."
"Helaas zorgden deze vertragingen ervoor dat alle druiven op dezelfde datum arriveerden. Alleen importeurs die programma's hadden lopen met supermarkten konden hun druiven kwijt. De rest werd op de vrije markt aangeboden, maar de consumptie in de koudere maanden is over het algemeen lager dan in andere periodes van het jaar, waardoor het importseizoen helemaal niet gemakkelijk is geweest. Ook zien we een toenemende druk van Peru, dat z’n druiventeelt fors aan het uitbreiden is. Alle Chileense druiven moesten in april en een deel in mei worden verkocht, terwijl ondertussen ook product uit Peru bleef binnenkomen."
"Daarenboven blijven de vrachtprijzen stijgen, ondanks het feit dat de schepen met vertraging aankomen en grote problemen voor de importeurs veroorzaken. In het Peruaanse seizoen werd $ 7.000 per container betaald en in het daaropvolgende Chileense seizoen was het al $ 12.000. De vracht alleen al was goed voor 40 à 50 cent van de kostprijs van een kilo druiven. Dan heb je nog de prijs van het product zelf en, aangezien het moeilijk te verkopen was, de opslag in de koelcellen."
"Misschien was het wel het beste Chileense seizoen in jaren qua opbrengst en kwaliteit, maar het slechtste in de geschiedenis op het gebied van logistiek en inkomsten voor de teler", zegt de importeur. "Met de Chileense ervaring in het achterhoofd moeten we daarom goed nadenken over wat we gaan doen in ons Europees druivenseizoen. Gaan we ons toeleggen op export, wetende dat de schepen er soms 40 dagen over doen om op bestemming te raken? Nu heb ik het over het maritieme transport, maar de vraag die we ons uiteindelijk allemaal ook stellen is: wat gaat er met het wegvervoer gebeuren? Met een dieselprijs aan 2 euro zien we dat het steeds moeilijker wordt om vrachtwagens en chauffeurs te vinden die naar Duitsland, Brussel of Parijs willen rijden."
"Bovendien moeten we er rekening mee houden dat landen als Egypte, Marokko, Turkije, Griekenland of Macedonië, die vroeger hun fruit naar Rusland en Wit-Rusland stuurden, dat dit jaar helemaal niet of slechts gedeeltelijk kunnen", zegt de importeur. "We zullen dus allemaal in dezelfde vijver vissen."
"We bevinden ons op een zeer complex moment en ik denk dat het de komende twee of zelfs drie jaar erg moeilijk zal blijven. De hele keten moet zich hiervan bewust zijn, van teler tot supermarkt, en begrijpen dat iedereen toch iets moet blijven verdienen om te overleven."
"Ondertussen is het seizoen weer begonnen in Italië en in Spanje. In Italië verkopen witte pitloze druiven zeer goed, maar ook de witte druiven met pit halen een goede prijs, al zijn er daar veel minder volumes van. De Victoria en Black Magic druiven met pit uit Sicilië kennen evenwel een trage afzet en de prijzen liggen 20% lager dan vorig jaar. In Spanje zijn de prijzen niet slecht, maar de afzet wil nog niet mee. Maar de kwaliteit is goed en ik hoop dat de consument het Europese product de erkenning geeft die het verdient en het harde werk van onze telers waardeert."