Zowel de teelt als de consumptie van blauwe bessen blijft wereldwijd stijgen, ondanks het slechte weer in sommige teeltlanden en de hogere teelt- en productiekosten die overal ter wereld worden ervaren. China blijft de grootste leverancier van blauwe bessen ter wereld, nadat het in 2019 Noord-Amerika heeft ingehaald. Een tekort aan arbeidskrachten is in sommige landen een probleem geweest, waarbij telers in het VK hun oogst later zijn begonnen als gevolg van dit probleem. In Italië wordt gevreesd voor een watertekort, terwijl in Australië de telers in het hele land 10% van de oogst hebben verloren als gevolg van zware regens en overstromingen. In Zuid-Afrika is een debat ontstaan over de dalende opbrengsten van de blauwe bessenteelt, nadat het land vorig jaar een moeilijk seizoen had. Ondanks deze problemen blijft de vraag naar de populaire bes echter groeien en zijn de vooruitzichten voor de wereldmarkt voor blauwe bessen over het algemeen goed.
Nederland: Pluk blauwe bessen voorzichtig gestart, ook goede bessen uit Servië op de markt
Het Marokkaanse blauwe bessenseizoen is kwalitatief goed verlopen. “De prijszetting is de eerste paar weken zeer hoog geweest. Maar vanaf week 15/16 zagen we een royale prijsverlaging in de markt met de intrede van het Spaanse seizoen en grotere Marokkaanse volumes. Spanje heeft een lang seizoen gehad waardoor deze bessen toch meer gespreid als gedacht aangeboden werden. Al met al, twee mooie windows die netjes zijn gelopen”, constateert een Hollandse importeur. Vanaf week 21/22 is Portugal het seizoen gestart. “Dit seizoen verloopt zeer moeizaam wat betreft kwaliteit. De Portugese telers verwachten nog altijd zeer hoge prijzen te ontvangen zoals in het verleden. Helaas dienen we te concluderen dat veel Portugese telers - gelukkig niet allemaal - hun kwaliteit niet kunnen waarborgen en deze kwaliteit dus niet strookt met de prijzen die ze verlangen. Veel afnemers zien dit ook en verleggen nu al bijna 100% de focus op Servië en lokale teelt.”
“Intussen is ook het Servische blauwe bessenseizoen opgestart. Hier komen op dit moment kwalitatief zeer goede bessen vandaan. De bessen zijn hard, knapperig en hebben een goede smaak. De volumes die nu binnen beginnen te komen laten dit ook terugzien in de prijs, de prijs begint iets te dalen waardoor andere landen die nu opstarten hier ook hinder van ondervinden. De Nederlandse blauwe bessentelers zijn deze week voorzichtig beginnen te plukken, de vrucht aan de plant heeft een goede maat en grootte. De aanloop naar het seizoen is goed geweest, geen aparte weersomstandig-heden, dus het zou voor de Nederlandse blauwe bessentelers eindelijk weer een mooi seizoen mogen worden”, verwacht de fruithandelaar, die afsluit met een waarschuwing. “Afnemers dienen nog altijd te beseffen dat kwaliteit een prijs heeft. Zuid-Europese prijzen (einde van het seizoen, koelcellen leeg maken) vergelijken met prijzen van verse pluk (Servië, NL, DE) wordt nog altijd teveel gedaan. Ga niet op de prijs drukken, ga voor de kwaliteit. Kwaliteit heeft zijn prijs, maar zal minder problemen opleveren bij de afnemer/eindklant.”
België: Aandeel bio-blauwe bessen blijft stijgen
Het blauwe bessenseizoen is in België inmiddels van start gegaan. “De vraag naar de Belgische blauwe bessen is goed. We zien dat nog niet iedereen is overgestapt op het lokale product, maar de verkoop verloopt goed”, vertelt een Belgische handelaar. “Na wat angst door de onverwachte vorst en droge maartmaand blijkt de kwaliteit echter toch dik in orde. We hebben al een mooie aanloop en we zijn ook bijna twee weken vroeger gestart dan vorig jaar. Bovendien liggen de prijzen op een correct niveau, waardoor we tevreden zijn als die heel het seizoen aanhouden.”
“Wat betreft bio-blauwe bessen komen er bij ons hele grote volumes binnen”, gaat hij verder. “Het is voor ons zo’n 20 procent van de volledige teelt en de vraag naar het biologische product blijft ieder jaar stijgen in België. De kwaliteit is ook weer goed, waardoor steeds meer retailers ermee in de schappen liggen.”
Duitsland: Binnenlandse oogst gaat van start
De Duitse markt voor blauwe bessen wordt momenteel gekenmerkt door diversiteit en talrijke origines: "De aanvoer uit Servië en Roemenië komt nu snel op gang, terwijl de laatste Spaanse partijen en producten uit Italië en Portugal op de markt komen. Sinds week 25 hebben we ook toegang tot de eerste Duitse bessen uit de folietunnels en over enkele dagen verwachten we ook de eerste buitengoederen van de Duke-variant. Het assortiment zal over ongeveer 2-3 weken worden afgerond met de eerste zendingen uit Polen", aldus een importeur. De prijzen liggen iets onder het niveau van vorig jaar, ondanks de nog steeds stijgende productiekosten.
De belangrijkste variëteit in de Duitse teelt is Duke. De meeste volumes komen in de eerste helft van het seizoen op de markt, aangezien Polen in de tweede helft van het seizoen steeds meer druk op de markt uitoefent met volumes. Normaal gesproken wordt de belangrijkste Duitse oogst tot half oktober op de markt gebracht. Noord-Duitsland is nog steeds het belangrijkste teeltgebied, maar ook bepaalde zuidelijke regio's winnen terrein. Hun volumes worden hoofdzakelijk afgezet op regionale groothandelsmarkten.
VK: Gebrek aan arbeidskrachten vertraagt blauwe bessenoogst voor sommige telers met een week
In het VK is de blauwe bessenoogst aan de gang. Een teler uit Kent zei dat hij vorige week had kunnen beginnen, maar dat hij dat tot deze week heeft uitgesteld. "In plaats van twee oogsten binnen te halen, hebben we besloten te wachten en slechts één grotere oogst te doen. Dit heeft geen invloed op de houdbaarheid of de kwaliteit van het fruit, aangezien het rechtstreeks naar de retail gaat."
De komende 2 à 3 weken zal het fruit gestaag toenemen naarmate de volumes een piek bereiken. De oogst zal de hele zomer tot augustus/september doorgaan met verschillende rassen.
De vraag is redelijk, maar de telers in het algemeen maken zich zorgen over de stijgende kosten van het levensonderhoud die de vraag naar zachtfruit beïnvloeden. Terwijl aardbeien en frambozen als Brits zomerfruit worden beschouwd, zijn blauwe bessen dat niet, omdat zij traditioneel 52 weken per jaar worden ingevoerd.
Polen en Zuid-Europa kunnen tegen zeer concurrerende prijzen produceren en hoewel het VK niet het hele jaar door kan leveren, is er ruimte om tijdens de zomermaanden zelfvoorzienend te zijn.
De consumptie van blauwe bessen neemt nog steeds toe in het VK, maar om concurrerender te zijn zouden de Britse telers moeten overschakelen op het oogsten met machines om het kosteneffectiever te maken.
Frankrijk: Goede vooruitzichten voor Franse blauwe bessen
Spaanse blauwe bessen zijn nog steeds op de Franse markt te vinden. Er zijn ook bessen van Franse oorsprong en de oogst hiervan zal de komende weken toenemen. De meeste blauwe bessen zijn nog steeds verpakt in bakjes van 125 gram. De hittegolf van de voorbije dagen heeft tot enige irrigatie geleid. In het zuidwesten hebben sommige telers begin april te lijden gehad van vorst, waardoor de oogst ongeveer drie weken later op gang is gekomen. In tegenstelling tot vorig seizoen ziet de oogst er echter goed uit wat het volume betreft. De kwaliteit is op dit moment bevredigend.
In het algemeen blijft de markt voor blauwe bessen in Frankrijk zich ontwikkelen, met een steeds toenemende vraag.
Italië: Stijging blauwe bessenareaal veroorzaakt vrees voor watertekort
Hoge temperaturen hebben gevolgen voor het blauwe bessenseizoen in Noord-Italië. Een belangrijke marktdeelnemer zegt dat het product kleiner is dan in voorgaande jaren en dat ook de rijping, als gevolg van het weer, sneller verloopt. Bovendien is er het probleem van de droogte: bedrijven die over weinig water beschikken, lopen het risico dat hun planten te lijden hebben. In het noordwesten van Italië bedraagt de oogst 50%. De prijzen zijn niet erg hoog omdat ze botsen met die van het Spaanse product, die concurrerender zijn. De Italiaanse marktdeelnemer exporteert naar heel Europa, in de eerste plaats naar Groot-Brittannië en Zwitserland, maar ook naar oosterse landen die voor Italiaanse marktdeelnemers gemakkelijker te bereiken zijn dan voor Spaanse.
Elk jaar groeit het blauwe bessenareaal in Campanië. "De oogst is een paar maanden geleden begonnen", zegt de directeur van een coöperatie. "We zijn sterk overtuigd van de kwaliteiten van de Italiaanse blauwe bes, daarom breiden we elk jaar het areaal uit met enkele hectaren; op die manier groeien we niet alleen qua teelt, maar ook qua volume. In de afgelopen maand hebben wij enkele problemen gehad in verband met de overvloedige beschikbaarheid van het product op de markten, die vooral te maken had met de aanwezigheid van concurrerend Spaanse product, die de markten enige tijd heeft verstopt. Nu is de situatie echter gekalmeerd.
Voor de blauwe bessen van Val Venosta wordt een opbrengst van ongeveer 30 ton verwacht. "Als je bedenkt dat elk bakje 125 gram product bevat, besef je dat dit allesbehalve een kleine hoeveelheid is", legt een Italiaanse coöperatie uit.
Dit jaar wordt de eerste testcase voor de Sekoya-variëteiten dankzij de teelt in Piemonte en andere Italiaanse regio's, waaronder Zuid-Italië. Het is de bedoeling om binnen enkele jaren een sterke teelt in Italië en wereldwijd te bereiken, zodat de Sekoya-rassen 12 maanden per jaar kunnen worden gegarandeerd. Momenteel is in Italië ongeveer 15 hectare Sekoya aangeplant, maar het is de bedoeling dat dit in 2027 120 hectare zal zijn. De binnenlandse beschikbaarheid van het product wordt verwacht van eind maart tot eind oktober.
Spaanse blauwe bessenprijzen herstellen zich
De prijs van Spaanse blauwe bessen heeft zich de afgelopen twee weken aanzienlijk hersteld. Toch blijft hij zich op een laag niveau bewegen als gevolg van de veel grotere volumes in vergelijking met vorige seizoenen. Zodra het hoogtepunt van het seizoen is bereikt, nemen de volumes blauwe bessen in de loop van de maand juni snel af. Naar schatting is meer dan 95% van de totale voor het seizoen verwachte hoeveelheid afgezet en ligt de afzet in het huidige seizoen meer dan 20% hoger dan in het vorige. Verwacht wordt dat in de komende seizoenen het aanbod uit Huelva zal blijven toenemen, evenals in de rest van de teeltlanden in de wereld. Deskundigen van de sector rekenen er dan ook op dat de prijzen zich in de komende seizoenen zullen blijven aanpassen en dat dit een groter verbruik in de hand zou kunnen werken.
Zuid-Afrika: Teelt blauwe bessen blijft stijgen ondanks dalende opbrengsten
Er worden druppelsgewijs nog steeds blauwe bessen geëxporteerd, in totaal 300 ton van februari tot nu. Het belangrijkste blauwe bessenseizoen komt nu in een hogere versnelling als de noordelijke delen van het land beginnen te oogsten. In Zimbabwe is de blauwe bessenoogst al aan de gang.
Vorig jaar exporteerde Zuid-Afrika 20.000 ton blauwe bessen; voor het komende seizoen wordt de uitvoer geraamd op 25.000 ton, maar het zou nog hoger kunnen uitvallen. De totale oogst bedroeg vorig jaar 31.500 ton.
Tijdens de piek in Zuid-Afrika, wanneer de telers van de Westkaap hun fruit op de markt brengen, is er sterke concurrentie uit Peru, waardoor de prijzen onder druk komen te staan, en recentelijk is er een heftig debat geweest over de verlaging van de opbrengsten van blauwe bessen na een ruw afgelopen seizoen.
De blauwe bessensector had in 2021 te kampen met ernstige logistieke vertragingen: het duurde maar liefst 60 dagen voor het fruit in Europa aankwam. De uitvoer was lager dan verwacht en het Bureau voor landbouw- en plattelandsbeleid heeft verklaard dat de uitvoerprijzen voor 2021 14% lager waren dan het jaar voordien, vooral als gevolg van de lagere prijzen in Europa. Daarnaast zijn de inputkosten momenteel een zware last.
Momenteel beslaat Zuid-Afrika 2.826 hectare blauwe bessen (74% daarvan in de Westkaap, 20% in Limpopo). In het kader van de ontwikkeling van de sector zijn meer marginale rassen verwijderd en vervangen door andere. Tegen volgend jaar zal het blauwe bessenareaal 3.208 ha bedragen.
Ter vergelijking: Peru, de directe concurrent van Zuid-Afrika op het gebied van blauwe bessen, beschikt over meer dan 12.000 hectare blauwe bessen.
China: Teelt blauwe bessen blijft stijgen
Maart tot juli zijn maanden voor binnenlandse blauwe bessen op de Chinese markt. Het binnenlandse seizoen begint rond maart. De prijzen voor bessen uit het vroege seizoen schommelden dit jaar rond 40 euro per kg. Tegen half april, toen grotere bessen uit de provincie Yunnan op de markt kwamen, daalde de prijs tot 100 Yuan (14 euro) per kg.
Volgens gegevens heeft China in 2019 de VS ingehaald als de grootste teler van blauwe bessen ter wereld. De top vijf regio's van China's blauwe bessenteelt in 2020 zijn Guizhou, Sichuan, Anhui, Liaoning, en Shandong. De teelt in Yunnan ontwikkelt zich snel, met name de vroegrijpe rassen.
Chili en Peru zijn grote exporteurs van blauwe bessen naar China. In de afgelopen jaren zijn de teelt van blauwe bessen in Peru en de uitvoer ervan naar China explosief gestegen; van 2010 tot 2019 is de uitvoer van Peru naar China geëxplodeerd van bijna niets naar 140 miljoen pond. Chinese consumenten geven de voorkeur aan de witte bloei die een natuurlijk kenmerk is van sommige blauwe bessenrassen.
Noord-Amerika: Lage aanvoer van blauwe bessen drijft prijzen op
De voorraden blauwe bessen in de VS zijn kleiner dan gewoonlijk voor deze tijd van het jaar.
"Het Californische programma is iets vroeger dan normaal van start gegaan en het eindigt ook iets vroeger dan normaal. Ze hebben goed groeizaam weer gehad, veel fruit geoogst en veel aanbiedingen gedaan", zegt een verlader. "Normaal zien we dat Californië tot juni doorgaat en dan overgaat naar Oregon, eigenlijk op dit moment. En dat is gewoon niet gebeurd."
Hoewel de timing van de Californische oogst een van de redenen is waarom de voorraden krapper zijn, is de grotere impact op de markt de vertraging van Pacific Northwest-blauwe bessen uit Oregon, Washington en Brits-Columbia. "De Pacific Northwest heeft een zeer koele lente gehad en alle transacties door die regio's zijn een beetje aan de vertraagde kant," zegt de verlader. "De volumes zijn dus krapper en we zullen dit waarschijnlijk zien tot en met de eerste week of twee van juli. Daarna zullen we weer op de normale curve zitten die we zien vanuit de Pacific Northwest. We verwachten dat er tegen midden juli overvloedige en te promoten volumes blauwe bessen zullen zijn."
Ondertussen is aan de oostkust de blauwe bessenteelt in New Jersey aan de gang en volgens hem is de oogst daar normaal. "Het is momenteel vrij warm aan de oostkust en in het hele Midwesten. De oogst gaat van New Jersey naar Michigan en er valt nog het een en ander te zien over hoe de oogst in Michigan zich ontwikkelt. Vooral met die vochtigheid en hitte van de laatste vijf dagen."
Verwacht wordt dat de vraag naar blauwe bessen sterk zal blijven. "Een aantal retailhandelaren heeft met ons samengewerkt aan promoties en verschillende dingen om het fruit in beweging te houden. We hebben ook een aantal promoties op stapel staan voor juli en augustus", zegt de verlader. "We verwachten dat de vraag naar blauwe bessen zal blijven stijgen en de zomerpremie voor blauwe bessen is daarop geen uitzondering.
Die sterke vraag en krappere volumes zullen echter van invloed zijn op de hoeveelheid bessen die beschikbaar is voor Canada Day (1 juli) -US July 4th weekend, feestdagen die typisch worden geassocieerd met bessen. Juli is overigens ook Nationale Blauwe Bessen Maand in de VS.
Alles bij elkaar houdt deze kortere markt de prijzen momenteel hoog en de verlader verwacht dat dit de komende drie tot vier weken zo zal blijven. "Maar we verwachten dat de prijzen zullen terugkeren naar historische niveaus naarmate we de maand juli doorkomen en de volumes uit zowel de Pacific Northwest als de achterkant van de New Jersey deal en Michigan, tegen het einde van juli en augustus, normaliseren."
Australië: 10% minder blauwe bessenoogst door slecht weer
Het was een moeilijke start voor de Australische blauwe bessensector, met zware regenbuien en overstromingen die een aanzienlijk effect hadden op de telers in Noord-New South Wales, waar ongeveer 75% van de nationale aanvoer wordt geteeld. Een brancheorganisatie heeft geraamd dat de oogst in de hele sector daardoor met ongeveer 10 procent is gedaald. De brancheorganisatie verhoogt ook haar marketingcampagne in eigen land, nadat de coronapandemie had geleid tot een daling van de consumptie met twee procent, omdat het winkelpubliek overschakelde op online-aankopen of minder winkels bezocht. Ook wordt in Australië gewerkt aan de verbetering van de exportmogelijkheden en de markttoegang, door de fruitvlieg-protocollen te onderbouwen.
De bovengenoemde weersomstandigheden aan het begin van dit jaar zullen waarschijnlijk van invloed zijn op de recente jaarlijkse groei in de Australische blauwe bessensector. Voor het jaar eindigend in juni 2021 werd volgens de laatste cijfers 23 452 ton geproduceerd, ter waarde van 411 miljoen dollar. Dat is een toename van 13 procent in volume en 6 procent in waarde, en volgt op een toename van 9 procent in volume en 15 procent in waarde in het boekjaar dat eindigde in juni.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt tomaten