Olaf Hohmann, directielid van het EHI Retail Institute, presenteerde op het European Convenience Forum van dit jaar de resultaten van een EHI-onderzoek over gastronomie in de retail, waarvoor ook bedrijven uit deze sector ondervraagd werden. Hij liet onder meer zien welke trends en mogelijkheden er in de conveniencesector bestaan voor de buitenshuismarkt. Volgens de voorlopige resultaten van het onderzoek bedraagt het aandeel van convenienceproducten in de voedselproductie 70,7 procent. 74 procent van de ondervraagden verklaarde al convenience-artikelen in de schappen te hebben liggen.
Olaf Hohmann
Buitenshuismarkt met 30 procent gedaald
De uitgaven aan de buitenshuismarkt zijn in de periode van 2009 tot 2019 met meer dan 22 miljard euro gestegen. Dit kan onder meer worden verklaard door de toename van het aantal kleinere huishoudens. Wat betreft mobiliteit is er bovendien een grotere trend in de richting van on-the-go consumptie te zien. Strikte maaltijdstructuren, ontbijt, lunch en diner, verdwenen steeds meer. Tijdens de pandemietijd 2020/2021 is de buitenshuisconsumptie echter met 30 procent gedaald.
In 2022 hebben inflatie, prijsstijgingen bij grondstoffen en energie, personeelsschaarste en de oorlog in Oekraïne de buitenshuisconsumptie negatief beïnvloed. Dit gat in de omzet werd gedicht door de thuisconsumptie en daarmee door de verkoop in de retail: de netto-omzet steeg hier van 2019 naar 2020 naar bijna 14 miljard euro. "De winnaars binnen de sector waren in de periode 2020/2021 heel duidelijk de conventionele supermarkten, oftewel winkels met een oppervlakte van 400 tot 2.500 vierkante meter. Discounters leden daarentegen verliezen", aldus Olaf. In de zomermaanden van 2021, toen de pandemie niet al te sterk merkbaar was, was er echter sprake van een lichte omzetstijging bij de buitenshuismarkt.
Voor- en nadelen van conveniencelevensmiddelen
Doelmarkten voor convenienceproducten zijn vooral de retail en de gastronomie. Juist high convenience richt zich vooral op de gastronomie. "Hierbij gaat het om producten die niet machinaal of industrieel geproduceerd worden, maar die met de hand verwerkt, geportioneerd en gevacumeerd worden. Gastronomen kunnen deze producten in porties verwerken. Ze zijn van een zeer hoge kwaliteit, onder meer omdat er geen conserveringsmiddelen worden gebruikt. Vooral groothandelaren richten zich graag op deze producten."
De voordelen van convenienceproducten zijn dat er minder werk en voorbereidingstijd nodig is en dat het aanhouden van voorraden minder duur is. Voor de gastronomie bestaat bovendien het voordeel dat er over het algemeen geen gespecialiseerd personeel nodig is. Tegelijkertijd zijn deze producten ook duurder en soms kan het gebruik van conserveermiddelen, in ieder geval bij standaard convenienceproducten, niet geheel achterwege blijven.
Trends en mogelijkheden
"Plantaardig, vegan en vegetarisch zijn nog steeds heel duidelijk de trends. Bovendien komen er steeds meer vleesvervangers in de schappen van de supermarkten. Regionaliteit en seizoensgebondenheid zijn eveneens belangrijk voor de consumenten, terwijl de verse kwaliteit ook visueel steeds meer ruimte in de retail krijgt, wat betekent dat er meer plaats komt voor de versafdeling", zegt Olaf.
Er wordt ook meer nadruk gelegd op "echte" gezonde voeding, waardoor sappen, die weliswaar veel vitamine C bevatten, maar tegelijkertijd ook tot wel 60 gram suiker per glas, niet meer zo populair zijn als vroeger. "Aan de andere kant hoort 'comfort food', zoals een lekkere wafel of currywurst met friet en mayonaise ook nog steeds tot de trends. Duurzaamheid en dierenwelzijn zullen in de toekomst vooral in de retail belangrijke thema's zijn."
"De moraal sterft bij het schap"
Uit een enquête onder handelaren bleek echter dat consumenten weliswaar geïnteresseerd zijn in deze onderwerpen en zich er positief over uiten, maar eerder uit sociale wenselijkheid en minder vanuit een intrinsieke motivatie: "De moraal sterft bij het schap", deelde een handelaar ons mee. Want vaak kiest men toch eerder voor goedkopere producten." Verder speelt ook het thema minimale houdbaarheidsdatum nog steeds een grote rol, terwijl Olaf benadrukt dat de reactiesnelheid van de handel doorslaggevend is. Daarvan afgezien wordt er in de gastronomie steeds meer ingezet op herbruikbare verpakkingen als alternatief voor de tot nu toe meestal gebruikte wegwerpverpakkingen, juist bij afhaalproducten.
Kansen en mogelijkheden
Versheid is populairder dan ooit tevoren, waardoor er ook bijpassende ruimte in de supermarkten en vooral in de schappen nodig is, vertelt Olaf, en hij wijst erop dat bij benzinestations al vergelijkbare concepten te zien zijn. Het aantal autonome winkels neemt eveneens toe, wat juist voor de conveniencesector interessant kan zijn. Volgens Olaf is het van belang om bewuster te streven naar differentiatiefactoren om zich duidelijk van anderen te kunnen onderscheiden. "Je hoeft niet aan elke trend mee te doen. Maar het concept 'voedsel voor de ziel' is heel belangrijk", zo zegt hij.
Voor meer informatie:
Olaf Hohmann
EHI Retail Institute
Spichernstraße 55
D-50672 Köln, Duitsland
Tel: +49 221 579930
www.ehi.org