Appelbomen kwamen dit jaar door het zachte weer in februari en maart al vroeg in bloei. De late nachtvorst van 3 april zorgde daardoor voor flinke vorstschade. De KNMI noemt dit een valse lente. Valse lentes komen in Nederland steeds vaker voor. Hoe komt dat en blijft dat zo?
Waarom komen valse lentes steeds vaker voor?
Nederland wordt warmer en daardoor komen appelbomen eerder in bloei. De kans op flinke late nachtvorst is niet veranderd. Daardoor komt het steeds vaker voor dat bij late nachtvorst de appelbomen al in bloei staan en er knoppen kapotvriezen.
De KNMI heeft dit uitgerekend met een appelbloeimodel. Op basis van de uurlijkse temperatuurmetingen van het KNMI vanaf 1951 tot nu berekent het model voor ieder jaar de start van de appelbloei. Ook rekent het model ieder uur de schade uit tijdens nachtvorst. Bij nachtvorst onder -2,2 graden treedt aanzienlijke schade op en spreken we van een valse lente.
Onderstaande figuur toont voor ieder jaar de dag met de laatste nachtvorst onder -2,2 graden (in blauw) en de dag waarop de appelbomen gaan bloeien (in rood). De stippellijn laat de trend zien. We zien dat een appelboom nu gemiddeld drie weken eerder tot bloei komt dan zeventig jaar geleden. Maar de kans op late nachtvorst is gemiddeld niet of nauwelijks veranderd.
Waarom in de toekomst mogelijk weer minder valse lentes?
Het KNMI geeft vier mogelijke scenario's voor het klimaat rond 2050 en 2085. Met deze temperatuurgegevens hebben we met het appelbloeimodel het aantal valse lentes uitgerekend. Het blijkt dat de kans op late nachtvorst zo snel afneemt dat een valse lente rond 2050 nog slechts een enkele keer voorkomt. Aan het eind van de eeuw vinden we geen valse lentes meer. Ook al komen de appelbomen vroeger in bloei.
In Nederland wordt het koud bij wind uit noordoostelijke streken. Die brongebieden van onze kou warmen sneller op dan Nederland zelf. We vermoeden dat daarom de kans op late nachtvorst zo snel afneemt.
Bron: KNMI