De wilde spinaziesoort Spinacia turkestanica is de voorouder van onze gecultiveerde spinazie. Een diepgaand moleculair onderzoek aan materiaal uit de CGN-collectie laat zien dat de westkant van de Zarafsjon-bergketen in Centraal-Azië belangrijk is geweest in het ontstaan van onze 'gewaardeerde groene blaadjes'.
Het CGN heeft in 2008 op diverse plekken in Centraal-Azië monsters van 72 populaties van de wilde spinaziesoort Spinacia turkestanica verzameld en in de CGN-collectie opgenomen. Uit eerder onderzoek is gebleken dat S. turkestanica de voorloper is van de gecultiveerde spinazie S. oleracea, die tegenwoordig overal ter wereld geteeld en gegeten wordt.
In het wild groeiende Spinacia turkestanica in Tadzjikistan (Chris Kik)
Onderzoekers in Amerika hebben in samenwerking met CGN-onderzoeker Chris Kik de spinaziemonsters onderzocht om meer inzicht te krijgen in de genetische diversiteit binnen S. turkestanica en in de veranderingen in het DNA tijdens de domesticatie van de gecultiveerde spinazie S. oleracea. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Genetics.
Door ruim 7000 kleine veranderingen in het DNA (Single nucleotide polymorphisms, SNP) te detecteren bij zowel de wilde als de gecultiveerde spinaziemonsters, kon geanalyseerd worden welke monsters van wilde spinazie uit de CGN-collectie het meest verwant zijn aan onze gecultiveerde spinazie. Het bleek dat de populaties aan de oost- en westkant van de Zarafsjon-bergketen van elkaar verschillen en dat de populaties aan de westkant een grotere rol hebben gespeeld in de domesticatie van spinazie.
Alle in dit onderzoek gegenereerde gegevens over het DNA kunnen gebruikt worden in verder onderzoek. Zo kan er diepgaander gekeken worden naar de genetische variatie binnen spinazie en kunnen merkers ontwikkeld worden om belangrijke eigenschappen in Spinacia turkestanica te vinden, waarmee plantenveredelaars onze geliefde spinazie effectiever verder kunnen ontwikkelen.
Bron: WUR