Sinds Rusland ruim twee weken geleden Oekraïne binnenviel, is de Europese groente- en fruitexport naar het belegerde land praktisch onbestaande. Naast Rusland in 2014 en Wit-Rusland sinds 1 januari 2022, verliezen de Spaanse exporteurs nog een bestemming in Oost-Europa. Hoewel we helemaal niet weten hoe en wanneer deze waanzin zal eindigen, lijkt alles erop te wijzen dat er moeilijke jaren komen voor alle economische sectoren. Hoe zal de AGF-sector de inflatie overleven? Hoe zal het omgaan met de concurrentiedruk van derde landen die al ondraaglijk was? Zullen de Europese leiders in staat zijn om protectionistische maatregelen te nemen tegen derde landen?
Consorfrut, een Spaans bedrijf dat zich toelegt op de teelt en afzet van groenten en fruit op internationaal niveau, heeft zich door de jaren heen gespecialiseerd in de export naar Oost-Europese landen.
"Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland zijn belangrijke markten voor ons geweest", zegt Nacho Martín, commercieel directeur van Consorfrut. "Dit jaar is Wit-Rusland ons ontvallen om politieke redenen en is Oekraïne ons door het wapengeweld afgenomen. Het wegvallen van die markten raakt ons, maar we zullen het verlies compenseren, net zoals we dat hebben gedaan toen Rusland de import van groenten en fruit uit de EU verbood. We zijn een dynamisch bedrijf en we zijn actief op meer dan 35 markten wereldwijd, dus we zullen wel een afzet vinden voor het volume dat we nu kwijtspelen in Oost-Europa."
Volgens Nacho Martín begon de Oekraïense markt de laatste jaren erg goed te functioneren. "Het land begon mooie relaties op te bouwen met bedrijven uit de EU, het werd steeds meer Europees, wat Rusland een doorn in het oog was. Want dat maakte het moeilijker Oekraïne nog te controleren. De angst van Rusland dat Oekraïne zich zou ontwikkelen en vrij en democratisch zou zijn, heeft tot deze absurde realiteit geleid", vertelt hij.
"De oorlog zal het land verwoesten en verarmen, vooral in de grote steden en de hoofdstad, waar de meeste mensen wonen. Duizenden burgers zullen niet meer in staat zijn om geïmporteerde producten uit de EU te kopen. Daarom zal een deel van het volume dat bestemd was voor Oekraïne moeten worden omgeleid naar andere landen. De prijzen van veel importproducten zullen te duur zijn voor een gehavende economie en een verarmde bevolking", zegt de commercieel directeur van Consorfrut.
Maar het probleem is nog groter als we het op mondiaal niveau bekijken. "De sancties tegen Rusland – die nog voor langere tijd zullen worden gehandhaafd – zullen een boemerangeffect hebben op onze economie. Aangezien Europa niet zelfvoorzienend is in energie en grotendeels afhankelijk is van Rusland, worden we gedwongen op zoek te gaan naar alternatieven die op korte en middellange termijn veel duurder zullen zijn. De productiekosten zullen stijgen en we zullen minder concurrerend zijn ten opzichte van landen die met goedkopere arbeidskrachten kunnen werken. Helaas is er tegenwoordig maar één stelregel in supermarkten: het goedkoopste product, ongeacht de herkomst."
"Als we, om onze waar te kunnen verkopen, ons agressief moeten opstellen met onze prijzen en toch nog duurder zijn dan de concurrentie, wordt het moeilijk nog winstmarges te halen. Aangezien onze regeringen absoluut inefficiënt zijn, ben ik bang dat derde landen zoals onder meer Marokko, Turkije, Egypte, Peru en Bolivia ons zullen overvleugelen met hun producten die samenvallen met onze afzetkalender. Deze situatie zal de genoemde landen alleen maar verder bevoordelen en zal de achteruitgang van het marktaandeel van de Spaanse producten nog versnellen", zegt Nacho Martín.
"Het conflict is om meerdere redenen alarmerend. Het komende verlies aan concurrentievermogen zal de problemen van de afgelopen jaren nog vergroten. Helaas zoeken de grote supermarkten naar producten die hen minder kosten om meer geld te kunnen verdienen. Want als je een product voor enkele centiemen goedkoper kan aanbieden dan de concurrent, win je klanten. Daarbij trekken ze zich weinig of niets aan van wat er kan gebeuren met Europa's voorraadkast die zich hier in de mediterrane landen bevindt. We worden getuige van een langzame teloorgang van onze groente- en fruitsector. Wat als we ook afhankelijk worden van andere landen inzake landbouw? Diezelfde vraag hadden de politici van de EU zich de afgelopen jaren ook moeten stellen met betrekking tot de import van Russisch gas of Chinese technologie. Maar nee, we gingen voor de meest comfortabele en goedkoopste optie en ondertussen verrijkten we de Chinezen en de Russen", gaat de commercieel directeur van Consorfrut verder.
"Alles lijkt erop te wijzen dat de Russische regering al lang op zoek is naar deze geopolitieke verschuiving waarmee we momenteel worden geconfronteerd. Terwijl zij zich organiseerden, wilden wij Europeanen het niet zien en fungeerden we als marionetten voor hun plan. Het was te voorspellen dat, toen Rusland de Krim zonder omzien annexeerde, het niet goed zou aflopen, maar we hadden niet gedacht dat het zo’n proporties zou aannemen", zegt hij.
"Ook nu blijft het moeilijk voorspellingen te doen. Niemand weet hoe het zal aflopen. Als we hier één iets positiefs uit kunnen halen, is het de samenwerking en eensgezindheid op Europees niveau. Dat hebben we sinds de EU bestaat nog niet gezien. Eindelijk wordt er gedacht aan het algemeen welzijn van iedereen en niet alleen aan de belangen van kleine groepen", besluit Nacho Martín.
Voor meer informatie:
Ignacio Martín
Consorfrut
C/ Eslida, 7
46026 Valencia (Spanje)
Tel: +34 963163570
nacho@consorfrut.com
www.consorfrut.com