Tholen - Een dag nadat Nederland ruim 106 miljoen euro heeft opgehaald tijdens de landelijke actiedag van Giro555 blijft de dreiging van de Russische troepen onverminderd groot. Het aantal Oekraïners dat het land ontvlucht blijft in grote getalen toenemen en op het moment van schrijven, is de evacuatie van inwoners van belegerde steden begonnen. De discussies over de gevolgen van deze oorlog houden hierdoor stevig aan en ook de hulpacties blijven het nieuws domineren. Hieronder een update hieromtrent.
Gesteggel om Europees landbouwbeleid
Waar iedereen aanvankelijk focuste op de energiebevoorrading, dringt nu ook stilaan door welke impact de oorlog in Oekraïne kan hebben op de wereldwijde voedselvoorziening. Svein Tore Holsether, CEO van het grootste meststoffenbedrijven ter wereld Yara, verwacht een wereldwijde voedselcrisis. Dit meldt VILT. "Met de stijgende gasprijzen zaten we al in een moeilijke situatie voor de oorlog uitbrak, maar nu is er sprake van extra verstoring van de aanvoerketens en dat op een moment dat we het belangrijkste deel van het teeltseizoen naderen voor het noordelijk halfrond", aldus Holsether. "Het moment dat er dus veel kunstmest vervoerd moet worden en dus hinder zal ondervinden."
In een verslag van landbouwminister Staghouwer aan de Tweede Kamer over een informeel video-overleg tussen landbouwministers in de Europese Unie schrijft hij dat de Europese Commissie blijft benadrukken dat men de problemen als gevolg van de oorlog in Oekraïne op de landbouwmarkten aankan. Wel maakt de Commissie zich zorgen over individuele derde landen 'die minder paraat zijn om prijsstijgingen op te vangen.'
Door de zorgelijke situatie komt er inmiddels een fikse discussie op gang over het Europees landbouwbeleid. Landbouwdenktank Farm Europe stelt dat de Russische invasie in Oekraïne een wake-upcall is voor de Europese Unie, bericht Nieuwe Oogst. Die vindt dat de EU haar onafhankelijkheid wat betreft voedsel en energie moet verbeteren. De gekozen beleidsrichting voorziet daar onvoldoende in. "Voor de commissie is het tijd om haar voorstellen fundamenteel te herzien."
Ook Bert-Jan Ruissen, lid van het Europees Parlement voor SGP, vreest dat de huidige EU-landbouwplannen ons alleen maar nog afhankelijker maken van import. Dit vertelt hij in een rubriek van Nieuwe Oogst. "Hoog tijd om de voedselplannen van de Europese Unie te heroverwegen. Rapporten zoals de boer-tot-bordstrategie en de biodiversiteitsstrategie moeten terug naar de schrijftafels. De nieuwe situatie vraagt om nieuw beleid."
Eurocommissaris Frans Timmermans is het hier absoluut niet mee eens. Hij voelt er niets voor om vanwege de oorlog het nieuwe Europese klimaat- of landbouwbeleid uit te stellen of vertragen. Om zo snel mogelijk af te zijn van de afhankelijkheid van Russisch gas, moet de Green Deal volgens Timmermans juist versneld worden. "De Green Deal en de boer-tot-bordstrategie zijn geen onderdeel van het (voedsel-)probleem, maar een onderdeel van de oplossing."
Ondertussen ging de Europese Unie haar landbouwplannen deze week opnieuw bekijken. Maandagavond stonden vrijwel alle eerder vastgestelde plannen opnieuw ter discussie. Wellicht komt er dan al meer duidelijkheid over 'heroverwegen' of 'aanpassen' van de Green Deal, de bioplannen en de boer-tot-bordstrategie.
Gevolgen Nederland
Wageningen Economic Research (WEcR) opent deze week een website om het ministerie van LNV, het agrarisch bedrijfsleven en andere geïnteresseerden op de hoogte te stellen van de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op de voedsel- en energiesituatie, schrijft Resource. Aandacht is er voor de weggevallen landbouwexport en import van o.a. meststoffen en hout uit Wit-Rusland.
Met de economische sancties wordt Rusland geraakt, maar ook westerse landen voelen de gevolgen. In BN De Stem de waarschuwing dat de sancties tegen Rusland Nederland richting een recessie duwen.
Vanochtend zei premier Rutte in een persconferentie dat het Centraal Planbureau morgen met economische doorrekeningen komt. Ondertussen voert men in Den Haag 'intensief overleg' over hoe men het hoofd kan bieden aan de economische gevolgen voor de lage- en middenklasse. Ook is de crisisstructuur geactiveerd voor de opvang van vluchtelingen.
62 miljoen ton van de bijna 470 miljoen ton overslag in de Rotterdamse haven is Rusland-georiënteerd (13%). Via de haven van Rotterdam worden veel energiedragers uit Rusland geïmporteerd. Grofweg komt op dit moment 30% van de ruwe olie uit Rusland, 25% van het LNG en 20% van de olieproducten en de kolen. Rusland exporteert producten als staal, koper, aluminium en nikkel via Rotterdam. Dit valt vooralsnog niet onder de handelsbeperkingen die door de Europese Unie zijn afgekondigd. Het is op dit moment onbekend wat de ontwikkelingen in Oekraïne de komende tijd betekenen voor deze stromen.
Cybersecurity
Evelien Bras van FERM pleit ervoor dat de beveiliging tegen cyberaanvallen in de Rotterdamse haven vanwege de situatie in Oekraïne moet worden opgevoerd. De Rotterdamse haven wil 'digitaal luchtafweergeschut' tegen Russische aanvallen. Dit bericht Nieuwsblad Transport.
Voor wat betreft de cybersecurity van de bedrijven in de haven heeft Rotterdam FERM. Doel van FERM is het stimuleren van samenwerking tussen bedrijven in de Rotterdamse haven en het verhogen van het bewustzijn met betrekking tot cyberrisico’s. Eerder schreef Port of Rotterdam dat FERM meldt dat het NCSC tot nu toe geen concrete aanwijzingen heeft dat digitale aanvallen in relatie tot de oorlog in Oekraïne op dit moment impact hebben op Nederland. Havendirecteur Allard Castelein gaf wel aan zich ernstig zorgen te maken over de cyberveiligheid van de Rotterdamse haven.
Hulpacties
Onderwijl blijven de hulpacties in grote getalen volgen. Vele goederen zijn inmiddels al onderweg naar Oekraïne of zijn al gearriveerd. Ook Quality Pack besloot te helpen. "Vanuit onze partner in Oekraïne hebben wij de vraag gekregen of wij kunnen helpen bij het inzamelen van goederen voor de inwoners van Oekraïne."
In de ochtend van 5 maart besloot ook het team van Dacomex haar trailer gereed te maken voor hulptransport Oekraïne.
Facebookpost van Christian Schrier
Verder besloot ZON fruit & vegetables de actie van Van Dijck Groenteproducties bij te staan. "Door het hele land worden acties opgezet om de gedupeerden van de oorlog in Oekraïne te helpen. Ook in onze regio werden afgelopen week de handen uit de mouwen gestoken. Van Dijck Groenteproducties BV heeft in samenwerking met de Rotary Club
Horst aan de Maas een hulpactie opgezet. Ook ZON fruit & vegetables heeft hiervoor diverse goederen verzameld, die afgelopen zaterdag naar Horst zijn gebracht. Vanuit Horst zijn de goederen op transport gegaan richting Oekraïne."
Karin en Gerrit Nammensma zamelen enorme hoeveelheden spullen in, bedoeld voor de door oorlog getroffen inwoners van het land. Op het erf van hun woning in het Friese Sexbierum stapelen de hulpgoederen zich op. Terwijl hun zoon Willem nog in de Oekraïense stad Lviv zit, zijn zij druk in touw. Hart van Nederland had hier een reportage over.
Biologisch akkerbouwbedrijf Lyts Ropta in Pietersbierum verzendt maandag 23 ton rode bieten naar de oorlog in Oekraïne. Vrijwilligers hebben de bieten ingepakt en ingeladen. Zo meldt Friesch Dagblad. Reinder de Jong, eigenaar van Lyts Ropta, was voor zijn actie geïnspireerd door de familie Nammensma uit het naburige Sexbierum.
Ook Scherpenhuizen is met een vrachtwagen aardappelen richting Oekraïne getrokken. Dit meldt Luc Huijbregts van het bedrijf op LinkedIn:
Retailgroep Colruyt en brouwerijketen AB InBev slaan de handen ineen om Oekraïne te steunen, zo bericht Gondola. "We kunnen niet onverschillig blijven voor de beelden die ons bereiken. Daarom hebben we besloten om samen met AB InBev deel te nemen aan een konvooi dat volgende week naar de grensgebieden vertrekt", zegt Nathalie Roisin, woordvoerster van Colruyt.
De Groningse boer Kees Huizinga, die in het Oekraïense Kischenci een boerenbedrijf met onder meer tweeduizend koeien heeft, is 4 maart vertrokken uit Oekraïne. Dit meldt RTV Noord. De Oekraïense landbouworganisatie heeft Huizinga gevraagd naar Europa te gaan om de belangen van de Oekraïense boeren te beschermen. Volgens de organisatie heeft Huizinga een groot netwerk. "Ik wist niet eens dat ik dat had", zegt Huizinga in een video die hij onderweg opneemt.
6 maart schoof Huizinga vervolgens aan bij het programma Nieuwsuur. Hier besprak hij de gevolgen voor de voedselvoorziening naar aanleiding van de verschrikkelijke situatie in Oekraïne. Hieronder is zijn aandeel te zien: