"Er zijn veel exporteurs die zich momenteel in een lastig parket bevinden," zegt Wayne Mudge, voorzitter van het Fresh Produce Exporters' Forum, dat de overgrote meerderheid van de Zuid-Afrikaanse exporteurs vertegenwoordigt. "Er is fruit dat in Rusland is aangekomen en nog steeds niet is betaald, fruit dat op het water ligt en fruit dat vastzit in Rotterdam, waar de Nederlandse autoriteiten elke container die naar Rusland wordt verscheept, willen scannen om te controleren of het wel degelijk om fruit gaat. Ik weet niet hoe praktisch dat is."
"Het is een puinhoop geworden," voegt hij eraan toe. Containers met voedsel en medicijnen mogen theoretisch nog wel naar de Baltische staten en Rusland, maar zijn bedrijf heeft van Ocean Network Express te horen gekregen dat ze geen fruit naar Rusland mogen vervoeren, "dus we zullen ze elders moeten verkopen."
Voor bepaalde productlijnen voor Rusland, zoals kleine maten peren, is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan; om nog maar te zwijgen van de verpakking voor Russische klanten (en in het geval van Zuid-Afrikaanse wijn ook vast in Rotterdam: Russischtalige wijnetiketten). Wayne merkt op dat een dergelijk product, waarvoor zij onder deze omstandigheden geen andere markt kunnen vinden, wellicht een beter humanitair doel dient.
Ontwikkelend knelpunt beïnvloedt alle EU-gebonden handel
In Rotterdam is een enorm knelpunt ontstaan. "We kunnen het fruit in de EU lossen en omleiden in plaats van te wachten; met een container pruimen willen we niet nog eens twee of drie weken wachten, dan zijn ze niet meer de moeite waard om te eten. Met peren kun je meer risico nemen," merkt hij op.
De congestie in Rotterdam heeft ook gevolgen voor alle andere lading die bestemd is voor de Europese Unie zelf en die in de haven aankomt.
"We willen graag blijven verschepen naar Rusland. De gewone Russen zullen voeding nodig hebben. Ik denk niet dat er een reden is om ze van voeding af te sluiten," merkt hij op.
Hij vindt dat de Zuid-Afrikaanse banken overdreven reageren nu er berichten binnenkomen over betalingen die niet worden doorgelaten, waarbij hij opmerkt dat betalingen van niet-gesanctioneerde banken niet zouden mogen worden getroffen. Hij zegt ook dat sommige Russische retailers aangeven dat ze ondanks het SWIFT-verbod toch wereldwijd hebben kunnen overmaken.
"Het is zo snel gegaan en iedereen valt om. Het is onduidelijk wat de regels zijn en alles verandert van dag tot dag. Maar het staat buiten kijf dat exporteurs en telers te maken gaan krijgen met grote financiële verliezen."
Voor meer informatie:
Wayne Mudge
Fresh Produce Exporters' Forum
+27 21 526 0474
https://fpef.co.za