Tholen - Spruiten zijn een van de moeilijkste gewassen om te telen, maar ook om te oogsten, waar veel duur handwerk bij komt kijken. De broers Jan en Ronald Herbert zijn van jongs af opgegroeid in de spruiten. Ze hebben een durfinvestering gedaan in de toekomst van spruiten en hun bedrijf. De allereerste volautomatische spruitenplukrobot, ontwikkeld door machinebouwer Tumoba, werkt dit seizoen volop mee bij de oogst. Zo blijven spruiten in de toekomst rendabel en betaalbaar voor het bedrijf dat inmiddels 25 jaar bestaat en meedingt naar de titel Agrarische ondernemer van het jaar.
Links Ronald en rechts Jan Herbert
Mechanisatie
Het oogsten van spruiten is zeer arbeidsintensief; was dat niet al deels gemechaniseerd, dan hadden spruiten nu al onbetaalbaar geweest. Vroeger werd elke spuit afzonderlijk en handmatig van de stronk geplukt. In de jaren’80 werd dat half geautomatiseerd door de spruitenoogstmachine met een messensysteem die de stronken afsnijdt en een plukkop met mesjes die de spruiten van de stronk snijdt. De stap daartussen gebeurt nog altijd handmatig met 4 man sterk die de afgesneden stronken in de plukkoppen stoppen. Tumoba is erin geslaagd om het menselijke handwerk te vervangen door robotarmen. Die kunnen het eentonige werk overnemen en hebben ook geen last van de wisselende weersomstandigheden en de (vaak natte) spruitenstronken.
De spruitenplukrobot in actie, Bron Agrifoto
Jan en Ronald hebben de mechanisatie van de spruitenoogst vanaf het begin meegemaakt. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug naar begin zeventiger jaren toen het bedrijf door hun vader werd opgericht in Zoetermeer. Vijfentwintig jaar geleden namen ze gezamenlijk het bedrijf over en groeiden in Zeewolde uit tot één van de grootste spruitenteeltbedrijven van Nederland. Dit jaar teelden ze 336 hectare aan gangbaar/Planet Proof en in samenwerking met ERF BV biologische spuiten. Daarnaast telen ze bloemkool en boerenkool. Vanaf het begin af aan zitten ze bij The Greenery. Via The Greenery wordt de Nederlandse retail beleverd. De afzet naar de Duitse retail loopt onder andere via Weyers.
Ronald Herbert met Joost Rouwhorst (l) van The Greenery
Durfinvestering
Spruitenplukken is zwaar werk. Volautomatisch plukken, daar droomden de broers Herbert al in hun jonge jaren over. Drie jaar gelden gaven ze het laatste zetje in het realiseren ervan. Om de ontwikkeling van de plukrobot te steunen, deden ze een durfinvestering, met beperkte steun vanuit het Productfonds spruiten van The Greenery. Ze schaften de robot aan nog voordat deze gebouwd was.
Detail van de spruitenplukrobot, sensoren lokaliseren de spruitenplant waarna deze wordt afgesneden
Daardoor kon de tweede generatie Tumoba, gespecialiseerd in het ontwerpen van vollegrond oogstmachines, vaart maken. Drie jaar geleden vogelden ze uit hoe de robotarmen de menselijke armen konden vervangen. Deze klemmen de afgesneden stronk vast, maken een 180 graden draaibeweging, liften de stronk op en stoppen deze in de snijkop. Het mechanische systeem moet feilloos samenwerken met de sensoren en software.
Ronald laat een van de robotarmen zien. De arm klemt de afgesneden spruitenplant vast, draait naar achter en stopt de plant in de snijkop.
“De kracht van Tumoba is dat ze zowel sterk in software zijn als in ontwerp”, vertelt Ronald. R. en J. Herbert was zeer nauw betrokken bij de ontwikkeling. Met enige vertraging was de robot aan het einde van het seizoen 2020-2021 klaar. Dit seizoen werken ze vanaf het begin af aan met de robot en het vertrouwen groeit. “Er is veel leergeld betaald, maar het leertraject zit er voor 80% op. Het komt helemaal goed”, vertelt Ronald.
De spruitenplukrobot oogst vier rijden tegelijk
De durfinvestering is gedaan bij een onzeker toekomstperspectief. Om zich heen ziet R. en J. Herbert telers stoppen met de teelt van spruiten. Enerzijds door gebrek aan opvolging, anderzijds doordat de teelt lastig rendabel te krijgen is. Ook zijn er zorgen over het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen, waar nog geen goede alternatieven voor zijn. Schaalvergroting is nodig in spruitenteelt, maar volgens Jan kan dat niet oneindig doorgaan.
Detail van de spruitplukrobot, de onderkant van de spruitplant is in de snijkop gestopt.
“Meer dan 500 hectare spruiten, dat zie ik niemand doen. De kosten per hectare zijn enorm gestegen. Naar schatting stijgt de kostprijs per ha dit jaar tussen de € 1000 en € 1250 per ha. De spruitenprijs is echter nog altijd hetzelfde als 20 jaar geleden. Wij willen graag zorgen voor gezond en voedselveilig voedsel, maar door het verbieden van gewasbeschermingsmiddelen waar nog geen (groen) alternatief voor is, loopt de voedselproductie gevaar. Voor veel telers is het niet vol te houden. Retailers hebben meer aandacht voor deze problematiek, maar dat zien we nog niet terug in een betere uitbetaalprijs.”
Zicht op wat er in de robot gebeurt middels computerschermen
Robot vs mens
De inzet van de robot zal op korte termijn niet bijdragen aan kostprijsverlaging. Het grote voordeel nu is de flexibiliteit die de robot geeft waardoor de druk op de werknemers afneemt. In de decembermaand piekt de vraag naar spruiten. Doordat ook de plukrobot meewerkte, hoefde er geen extra personeel aangetrokken te worden.
Afgesneden spruiten rollen over een transportband richting kiepwagen
De robotarmen kunnen bijna even hard werken (ong. 10 planten per minuut) als 4 ervaren werknemers (ong. 12 planten/minuut). De verwachting is dat de robot in de toekomst 24/7 aan de slag kan op het veld en zich dan zal uitbetalen. Er blijft 1 man nodig die de oogstrobot bestuurt en zorgt dat deze de draai kan maken aan het einde van de rij. Vergeleken met een traditionele 4-rijige oogstmachine scheelt dat 3 mankracht, bovendien maakt de robot het werk veiliger en minder zwaar.
Geen enkele stronk gaat verloren. Een extra snijkop aan de zijkant van de robot maakt het mogelijk om spruitenplanten te oogsten die de robotarmen niet meepakten
De plannen voor het komend seizoen zijn door R. en J. Herbert al gemaakt. Inkrimpen in personeel doen ze zeker niet. De 18 spruitenplukkers kunnen er volgend seizoen zeker aan de slag. “Mensen blijven de basis van ons bedrijf, zonder goed personeel ben je nergens. We zijn er apetrots op dat we al lange tijd werken met 25 Poolse en Roemeense werknemers (in het hoogseizoen) en 10 Nederlandse waaronder wijzelf. Machines komen op de tweede plaats”, besluiten de broers.
Ronald inspecteert de rijen met spruitenplanten
Detail van het veld waar de spruitenpolukrobot doorheen rijdt.
De spruitenplukrobot rijdt geheel zelfstandig, maar kan worden bijgestuurd.
De inzet van bemande spruitenplukmachines zoals hier in de verte blijft nodig.
Volle kiepwagen staat klaar om richting de verwerkingsloods van R. en J. Herbert te vertrekken. Daar worden spruiten gesorteerd en verpakt op wens van de klant.
Een filmpje van Boerderij over de nominatie Agrarisch Ondernemer 2022
Voor meer informatie:
Jan en Ronald Herbert
R. en J. Herbert
Zeewolde
Tel. 036-5228296
info@renjherbert.nl
FB R. en J. Herbert