Nederland was in 2021 toonaangevend in de handel van verse groenten en fruit ondanks hoge transportkosten, een tekort aan zeecontainers, Brexit en lockdowns. De verkoop van verse groenten en fruit aan het buitenland steeg naar €13,1 miljard (+1%). De exportwaarde van vers fruit viel even hoog uit als in 2020, terwijl die van verse groenten met 2 procent toenam. Het totaal aantal kilo's aan verse groenten en fruit dat over de grens is verkocht daalde licht (-1%), blijkt uit de analyse van GroentenFruit Huis over 2021.
Het grootste deel van alle verhandelde groenten en fruit gaat naar onze buurlanden, 95 procent blijft in Europa. De Nederlandse telers en handelsbedrijven zijn partners voor de Europese retail en foodservice voor het totale assortiment van groenten en fruit. Duitsland (€4,9 miljard) is de belangrijkste afzetmarkt, gevolgd door België (€1,2 miljard) en het Verenigd Koninkrijk (VK) (€1,1 miljard. De verkoop van verse groenten en fruit aan klanten in België nam met 7 procent toe en de export naar het VK daalde met 12 procent ten opzichte van 2020.
Minder wederuitvoer Verenigd Koninkrijk
Nederland behoudt zijn sterke handelsrol in het VK voor producten die in ons land zijn geteeld, maar verliest terrein als handelspartner van wederuitvoer. De totale verkoopomzet van de top-5 producten naar het VK bleef vrij stabiel ten opzichte van 2020. Het gaat hierbij om in Nederland geteelde tomaat, paprika, komkommer, aardbei en ui. De daling naar het VK betreft vooral producten die in Nederland worden ingevoerd en vervolgens worden doorverkocht aan het VK (=wederuitvoer). Zo zijn er onder andere minder avocado's, mango's, blauwe bessen, citrus en bananen het Kanaal overgegaan. De wederzijdse handel tussen de EU en het VK is vrij van importheffingen, maar dat geldt niet voor producten die van oorsprong uit derde landen komen. Door deze importheffingen kopen Britse bedrijven bijvoorbeeld minder tropisch fruit via Nederland uit Midden-Amerika, maar meer rechtstreeks.
Afzetgroei
Italië (+13%) en Ierland (+16%) zijn de grootste groeiers ten opzichte van 2020. Het gaat daarbij om product geteeld in Nederland, gecombineerd met vooral geïmporteerd fruit dat wordt doorverkocht. De afzetgroei naar beide landen valt voor een deel toe te schrijven aan avocado en mango. Maar het gaat ook om een toename van tomaten richting Italië en een grotere verkoop van uien en bananen aan Ierland. De verkoop van groenten en fruit op de Nederlandse markt zit overigens ook in de lift. In 2021 nam de Nederlandse consumptie van verse groenten en fruit met 3 procent toe.
De Nederlandse verkoop van groenten en fruit naar verre bestemmingen verliep over het algemeen door hoge transportkosten moeizaam. Door de extreem hoge luchtvrachttarieven en minder passagiersvluchten (daar gaan de paprika’s als vracht mee in de buik van het vliegtuig) viel de Nederlandse export van paprika's naar de Verenigde Staten (VS) met 1 miljoen kilo in 2021 nagenoeg stil. Ter vergelijking: in het pre-coronajaar 2019 werd nog ruim 16 miljoen kilo verkocht aan de VS. Nederlandse uien blijven wereldwijd geliefd met afzetgroei in landen als Ivoorkust, VK, Gambia en Nicaragua.
Fruitimport stagneert
In 2021 importeerden Nederlandse handelsbedrijven voor €9,2 miljard (+3%) aan verse groenten en fruit. In de voorgaande jaren groeide de fruitimport sterker dan die van groenten, maar dat was niet het geval in 2021. Zo noteerde de import van groenten een plus van 9 procent en steeg het importbedrag aan vers fruit met 1 procent. Ruim driekwart van de totale import komt overigens nog altijd voor rekening van vers fruit. De top-5 import bestaat uit avocado, banaan, druif, blauwe bes en sinaasappel. Groeiers in het importassortiment groenten zijn in 2021 tomaat, paprika, ui en zoete aardappel. Bij fruit gaat het vooral om een hoger importbedrag van druif, blauwe bes en appel.
Peru wint terrein
De top-3 herkomstlanden van verse groenten en fruit zijn Spanje, Peru en Zuid-Afrika. Vooral de import uit Peru stijgt flink door. In de periode van 2016 tot en met 2021 is de import uit Peru meer dan verdubbeld naar €1,1 miljard. De hoofdproducten uit Peru zijn avocado, blauwe bes en mango. De grootste groeiers van de Nederlandse import van fruit zijn Brazilië (+19%) en Columbia (+32%).