Transnet Port Terminals, de door de Zuid-Afrikaanse staat gerunde havenautoriteit, beroept zich voor de tweede keer in zes maanden tijd op overmacht nu de Cape Town Container Terminal en de Cape Town Multi-Purpose Terminal sinds maandagavond kampen met een stroomstoring.
Gisterenavond werd de storing weliswaar verholpen, maar Transnet Port Terminals heeft haar force majeure-verklaring nog niet ingetrokken.
Ongeveer 1.350 containers met steenfruit, druiven en blauwe bessen bestemd voor de EU en het VK zaten 28 tot 36 uur zonder stroom. Sommige exporteurs hebben hun containers teruggehaald (waardoor de producten tijdelijk opnieuw in Zuid-Afrika moesten worden geïmporteerd) om het fruit naar particuliere koelfaciliteiten over te brengen.
Meerdere bronnen spreken over een 'chaotische situatie' in de haven. Als de wind het toestaat zal het schip de Dal Kalahari echter uitvaren met meer dan 1.000 containers aan boord.
"Het werkelijke probleem is de toename van het aantal vrachtwagens dat in de haven aankomt en nergens heen kan," meent een expediteur, terwijl een ander beweert dat er een kilometerslange file van vrachtwagens staat te wachten voor de haven.
"Alles loopt vertraging op door de congestie in de haven. Mensen moeten stapels vormen, tussendoor nieuwe kisten halen in het magazijn en deze opnieuw opstapelen. Er is sprake van een soort sneeuwbaleffect," legt hij uit.
Signal Hill en containers, Kaapstad (copyright: Druid007 Dreamstime.com)
Diepe verontwaardiging over force majeure-verklaring
Diverse bronnen binnen de logistiek en de fruitsector hebben aan FreshPlaza laten weten niet gelukkig te zijn met de force majeure-verklaring.
Er is ontevredenheid over de manier waarop Transnet de zaken aan heeft gepakt, waarbij er sprake zou zijn geweest van een gebrek aan communicatie en het ontbreken van een plan van aanpak bij Transnet Port Terminals om de aanhoudende problemen met stroomuitval in Zuid-Afrika het hoofd te kunnen bieden. Dit terwijl de particuliere sector miljoenen geïnvesteerd heeft in generatoren en zonne-energie voor hun eigen magazijnen en koelhuizen.
"Er was absoluut geen sprake van een overmachtssituatie en het Transnet zou in staat geweest moeten zijn om dit probleem op te lossen, zeker als men bedenkt dat Zuid-Afrika al meer dan 15 jaar wordt geplaagd door stroomstoringen. Elders ter wereld beschikken haventerminals over het vermogen om elektriciteit te genereren in geval van stroomuitval," zo laat een bron weten.
Een andere bron zegt er het volgende over: "Het is voor ons onacceptabel dat men zich op overmacht beroept voor iets (een stroomstoring) dat Transnet op zou moeten kunnen lossen."
Impact onderbroken koelketen merkbaar bij aankomst
"De verlading was tot nu toe een ramp," zegt een druivenexporteur. "Schepen moeten soms twee of zelfs drie weken buiten de haven wachten."
Schepen die onderweg zijn naar het Midden-Oosten vermijden de haven van Kaapstad vanwege de achterstand als gevolg van de recente stroomstoring.
"Dit is zorgelijk en we zullen de impact van de stroomonderbreking merken zodra het fruit op overzeese markten aankomt," aldus Werner van Rooyen van het Fresh Produce Exporters' Forum.
Van Rooyen vestigt de aandacht op de onverminderde steun die de fruitsector krijgt van het stadsbestuur van Kaapstad, de nieuwe burgemeester en het Western Cape Department of Economic Development and Tourism.
"Kwaliteitsclaims kunnen ertoe leiden dat kleinschalige fruitteeltbedrijven hun deuren moeten sluiten, wat rampzalig zou zijn voor plattelandsgemeenschappen," voegt hij eraan toe.