"Brits komkommerseizoen eindigt vroeg met deze gasprijzen"

De gasprijzen zijn zo gestegen dat Britse komkommertelers hebben besloten de huidige teelt vervroegd af te bouwen en pas later met de nieuwe van start te gaan omdat de kosten simpelweg te hoog zijn. Joe Shepherdson, secretaris van de Britse Vereniging van Komkommertelers, hoort van leden hoe ze gezonde gewassen aan het uittrekken en weggooien zijn.

Een situatie als nooit tevoren
Joe zegt dat hij nooit eerder een situatie heeft meegemaakt waarin de gasprijzen zo’n negatieve invloed hadden op de teelt. Natuurlijk praten telers anders ook vaak over de voordelen van een systeem met twee in plaats van 3 teelten om de kosten te verlagen, over hoe ze het meeste uit een ras kunnen halen en over de toekomst van de sector, maar de huidige marktsituatie is iets van een heel andere orde. "Dit is een ongekende situatie, het is echt gek. Ik zit nu 12 jaar in de branche en dit is de eerste keer dat ik van zoiets extreems hoor."

Joe legt uit hoe nijpend de situatie in het VK is: "De prijs voor 3 m3 gas is nog nooit eerder boven het pond uitgekomen, behalve, denk ik, tijdens de crisis van 2008. Maar ook toen kwamen de prijzen vrij snel naar beneden. Twee weken geleden was de prijs vier pond. Er wordt nu wel weer gesproken over een prijsdaling van 30%, en misschien komt die er ook, maar dan zitten we nog steeds op het niveau van 2,8 pond per 3 m3."

Dat verschil heeft grote gevolgen voor de tuinbouw. Telers beëindigen hun seizoen niet alleen eerder vanwege de hoge gasprijzen, maar ze zijn ook van plan later te gaan planten, waardoor het seizoen nog korter wordt en dus de oogst minder groot.

Dit is niet alleen een probleem in het VK. "Ik was twee weken geleden in Nederland en daar is het hetzelfde liedje. De gewassen moeten er vroeger uit en de nieuwe aanplant zal volgend jaar later plaatsvinden, waarschijnlijk in februari of maart. In Engeland hebben velen het zelfs over april."

Het komkommerareaal in het VK bedraagt ongeveer 110 hectare. "Van de 110 hectare kun je zeggen dat ongeveer 50% met gas werkt en 50% met bijvoorbeeld WKK en biomassa. De bedrijven die met die laatste energiebronnen werken zullen min of meer op tijd beginnen, maar de gasafhankelijke teeltbedrijven zullen de aanplant zeker uitstellen tot minstens maart, aangezien ze geen andere keuze hebben dan verwarming op gas."

Heeft iemand hier baat bij?
"Met zoveel grote spelers in de hoek waar de klappen vallen - althans tot op zekere hoogte - moet toch iemand profiteren? Wanneer landen hun eigen gewassen niet meer kunnen telen, worden ze sterk afhankelijk van import," merkt Joe op. "Het Spaanse en Marokkaanse aanbod is hetzelfde als elk jaar, dus natuurlijk zullen we meer op hen moeten terugvallen."

Joe merkt echter ook op dat veel landen lijden onder de gasprijzen en dat dus veel landen afhankelijk zullen zijn van importkomkommers. Dat is natuurlijk goed nieuws voor de Spaanse telers, maar voegt Joe eraan toe: "Ook het Spaanse aanbod kent zijn grenzen. Hoeveel supermarkten kunnen ze vullen voordat we tekorten krijgen?"

Niet alleen dreigen er tekorten op de markt, de situatie zal ook invloed hebben op de prijzen. "Momenteel wordt een komkommer ergens tussen de € 0,35 en € 0,60 verkocht. Het hangt af van de tarieven voor gas of deze prijzen zich gaan stabiliseren in de winter. Telers vragen niet zomaar hogere prijzen, ze willen gewoon hun kosten gedekt hebben." Maar nu die kosten zo spectaculair stijgen, zullen de prijzen zeker een stuk hoger liggen dan in de afgelopen 10 jaar.

Er is echter één belangrijke reden die telers zou kunnen dwingen om ondanks de hoge kosten toch verder te gaan met de teelt. "Het arbeidsprobleem kan de telers ertoe overhalen de teelt niet in te korten. Ze zijn immers bang dat hun personeel ander werk zal vinden als ze het seizoen verkorten. In Engeland kunnen we niet genoeg personeel overtuigen om te werken in de tuinbouw, en als je werknemers naar andere bedrijfstakken laat gaan, zal het heel moeilijk zijn om ze terug te halen."

Al het bovenstaande klinkt nogal somber en deprimerend. De situatie is dan ook heel ernstig te noemen. Toch hoopt Joe dat deze crisis een positief effect zal hebben: "Misschien is het enige positieve dat hieruit voort kan komen dat consumenten nu zullen beseffen dat goedkope producten niet altijd goed zijn. We willen allemaal verse producten en daar moet een prijs voor zijn. Dat moeten we de consument leren."