De situatie op de wereldmarkt voor blauwe bessen is over het algemeen positief. Sommige landen hebben te kampen met problemen als gevolg van extreme weersomstandigheden, bijvoorbeeld in de VS, waar het aanbod iets lager is door schade als gevolg van recente hittegolven, of logistiek, zoals in het VK, maar op veel plaatsen heeft een licht verminderd aanbod geleid tot hogere prijzen, een positieve wending voor velen.
Nederland: Goede oogst blauwe bessen, maar groot aanbod uit diverse landen aanstaande
Na een lange periode met Spaanse en Portugese bessen zijn deze seizoenen nu toch echt ten einde. Kwalitatief is het seizoen gedaan. Goedkope bessen zullen nog aangeboden worden uit deze hoek, maar kwaliteit is er niet meer te verkrijgen”, stelt een Nederlandse fruithandelaar. “We hebben sinds 2 à 3 weken zeer mooie volumes blauwe bessen vanuit uit Servië en Roemenië. Prijstechnisch zaten we de laatste weken op een hoog niveau, maar de aankomende weken zal er wel meer druk op de markt komen als Servië, Roemenië, Oekraïne, Polen, Nederland en Duitsland allemaal samen op de markt zijn. Een correcte planning met de retail zal vereist zijn om het volume weg te krijgen met correcte prijzen voor de telers. De Nederlandse telers hebben op dit moment mooie vruchten aan de struiken hangen, laten we hopen dat dit jaar het weer geen roet in het eten gaat gooien als gevolg van de regen. De aankomende weken zal blijken waar de blauwe bessen staan in de markt en of het volume ophoopt of goed door blijft lopen. De consumptie en de grootte van de punnet worden hierin bepalend.”
VK: Krappe markt met potentiële gaten in aanbod
De oogst van blauwe bessen is aan de gang in het VK, met de vroege oogst uit de tunnels iets later dan vorig jaar.
De blauwe bessen uit de tunnels zijn beschermd tegen het weer, maar de oogst in de vollegrond kan twee weken later zijn, wat een licht gat in het aanbod kan veroorzaken.
De teeltomstandigheden zijn op dit ogenblik niet meer dan gemiddeld. Het VK heeft te kampen met enkele zware regenbuien met een laag lichtniveau en iets koelere temperaturen, maar niets extreems.
De markt is momenteel vrij krap door de lage Britse productie, wat normaal is in dit vroege stadium van het seizoen. Er zijn wel wat Spaanse blauwe bessen, maar de belangrijkste Midden-Europese bessen zijn nog niet op de markt. Eind juli/begin augustus zal de productie toenemen, wanneer de telers zich op de vollegrondsteelt gaan toeleggen.
Zoals altijd zijn de meeste telers bezorgd over de arbeidskrachten en de SAWS-regeling, die niet-Europese arbeidskrachten oplevert, is van vitaal belang geweest omdat er in het VK nog maar weinig Europese arbeidskrachten zijn. Ook het vervoer is momenteel een groot probleem, niet alleen in de AGF-sector, maar in alle sectoren in het Verenigd Koninkrijk.
Een teler merkte op dat er geen flexibiliteit meer is in het aanbod van arbeidskrachten of in het vervoer, waardoor het erg belangrijk is om zich aan het plan te houden, wat niet gemakkelijk is in de AGF-sector. De kosten zijn gestegen en er moet efficiënter worden gewerkt, wat de druk op alle betrokkenen verhoogt.
Spanje: Seizoen eindigt op een positieve noot met groeiend vraag
Het Spaanse blauwe bessenseizoen is afgelopen. De oogst is tamelijk gespreid verlopen, zonder overlappingen tussen de rassen en met voldoende productie op elk moment van het seizoen, met een overschot aan vruchten aan het eind van mei, zoals elk jaar gebruikelijk is. Als gevolg van de invloed van het weer zijn de volumes vergelijkbaar met die van vorig jaar, zoals aanvankelijk werd verwacht. De consumptie van blauwe bessen blijft echter elk jaar toenemen.
Hoewel de prijzen aan het einde van het seizoen wat aan de krappe kant waren, reageert de vraag en is er sprake van een voortdurende groei. De wereldproductie is zeer groot en de markt wordt steeds bevoorraad vanuit verschillende origines, waardoor er minder productietekorten zijn, wat een regelmatige consumptie gedurende het hele jaar vergemakkelijkt. Hierdoor raakt de consument meer vertrouwd met het product en consumeert hij het regelmatiger, en daar profiteren alle producenten in alle landen van. In Spanje ligt de vrucht reeds gedurende de 12 maanden van het jaar in de schappen van alle supermarktketens, hoewel zij qua volume nog ver achterblijft bij andere Midden- en Noord-Europese landen.
Dit jaar heeft de storm Filomena, die in januari over het Iberisch schiereiland trok en de temperaturen deed dalen, de productie van de vroege rassen met meer dan een maand vertraagd. Tegelijkertijd heeft het koude weer de productie van de late rassen vervroegd. De topbedrijven in de sector waren het erover eens dat het een riskant seizoen was, omdat het er op dat moment op leek dat alle rassen in april zouden aankomen en dat zowel de vroege als de late rassen op hetzelfde moment productiepieken zouden registreren. De temperaturen in maart en april waren echter zeer zacht, zodat de verwachte piek uiteindelijk niet werd bereikt. De vooruitzichten wezen op een jaar met 40-50% meer volume als gevolg van de leeftijd van de bomen, de in productie zijnde hectaren en de geplante variëteiten, vooral als rekening wordt gehouden met de cijfers uit het verleden, maar dit is niet het geval geweest. Er is een productietekort geweest en een langzame en stabiele aanvoer, zonder pieken. Maar wat vooral belangrijk is, is dat de prijzen stabiel zijn gebleven.
Terwijl de blauwe bessenteelt in Huelva dankzij de temperaturen in het voorjaar de concentratie van het aanbod kon vermijden die aan het begin van het jaar werd gevreesd, heeft het koude weer in de rest van Europa zowel de productie in de vollegrond als die onder tunnels vertraagd. Daardoor kon Spanje meer dan een maand extra op de markt blijven met goede programma's.
Italië: blauwe bessenoogst in volle gang nu marktprijzen stand houden
In Italië is de blauwe bes op dit moment het nationale product op de markt, want overal in het land worden nu blauwe bessen geteeld. De consumptie van blauwe bessen neemt duidelijk toe en ook op de groothandelsmarkten is het product aanwezig. Gezien de uitzonderlijke vraag naar Italiaanse producten worden op grote hoogte bevoorradingsketens opgezet, zoals die in Val Brembana, in Lombardije.
Volgens een teler uit Emilia Romagna is ongeveer 20 dagen geleden begonnen met de oogst van het ras Duke en wordt nu verder geoogst van het ras Bluecrop. Verwacht wordt dat de oogst tot na half juli zal duren. Hun product wordt voor ongeveer 6 euro/kg aangekocht door een grote handelsgroep. Een groothandelaar in Veneto zegt dat alle, of bijna alle, teeltgebieden in Italië blauwe bessenaan het oogsten zijn. "Er is geen tekort aan blauwe bessen en de groothandelsprijzen variëren naar gelang de kwaliteit en de grootte. De hoogste prijzen voor klasse I liggen rond de 10 euro/kg. Er is genoeg product en op dit moment absorbeert de markt het."
In Piemonte gaat het redelijk goed met de afzet van blauwe bessen, in zowel Italië als voor de export. De vraag is constant, de markt is goed en de kwaliteit van het product is voldoende. De vraag naar blauwe bessen voor de export is groot: het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld koopt deze zachte vrucht liever dan andere soorten. In de afgelopen week zijn de prijzen licht gedaald door de aankomst van blauwe bessen uit Servië, Kroatië en Roemenië tegen lagere prijzen. "Tot nu toe gaat alles goed. We hebben te maken met een lichte daling van de productie als gevolg van de voorjaarsvorst. We zien wat ups en downs bij het vinden van arbeidskrachten, maar dit is een constante elk jaar," zei een producent.
De teelt van blauwe bessen op Sicilië is nu al een maand voorbij en de activiteiten voor het volgende seizoen zijn al aan de gang. Een teler die levert aan een bekende coöperatie die gespecialiseerd is in de afzet van zachtfruit, zei dat de gemiddelde opbrengst dit jaar ongeveer 4 kg per plant bedroeg. Hij streeft naar een gemiddelde prijs tussen 6 en 7 euro/kg.
Polen: Blauwe bessen gespaard gebleven van gevolgen nachtvorst
De nachtvorst die zich eerder dit seizoen voordeed, heeft dit jaar geen grote gevolgen gehad voor de Poolse blauwe bessenopbrengst. De productie van blauwe bessen in Polen is de afgelopen jaren gestaag toegenomen. Momenteel vertraagt deze groei enigszins, maar het zal enige tijd duren voordat dat effect op de markt voelbaar wordt. De nieuwste uitdaging in de Poolse blauwe bessenteelt is de fruitvlieg drosophila, die in 2020 is begonnen op te duiken. Dit is een echte zorg voor de telers. Het seizoen zou weer op een normaal tijdstip moeten beginnen, namelijk op 10 juli.
Zuid-Afrika: Grote stijging van de blauwe bessenoogst dit seizoen
De oogst van blauwe bessen in Zuid-Afrika is net begonnen, met ongeveer 6 ton die al geëxporteerd is, nu het noordelijk halfrond het naseizoen ingaat, en de blauwe bessentelers zeggen enthousiast te zijn over de oogst en de manier waarop de volumes toenemen.
De oogst wordt op 36.000 ton geraamd en de uitvoer op 25.000 ton, een grote sprong omdat veel jonge boomgaarden nu de volle draagtijd hebben bereikt.
Zuid-Afrika is nog geen grote speler, maar de sector is erop gebrand de voetafdruk van het land te vergroten.
De binnenlandse blauwe bessensector is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd: er zijn veel nieuwe spelers bijgekomen en er zijn steeds meer blauwe bessenteeltvariëteiten beschikbaar buiten het strak gecontroleerde teler-exporteurmodel.
Volgens de gemeentelijke markt van Johannesburg bedraagt de prijs momenteel R92,90 (5,5 euro) per kilo.
China: Kleine kloof tussen kas- en veldproductie van blauwe bessen
Momenteel zijn de blauwe bessen uit de kas uit het zuiden van China (ten zuiden van de Yangzi-rivier) grotendeels van de markt. De blauwe bessen uit de onbeschermde teelt zullen binnenkort op de markt komen. Juli en augustus zijn het hoogseizoen voor blauwe bessen uit de noordoostelijke regio. Momenteel is de oogst van blauwe bessen uit de vollegrond net begonnen, zodat er een klein gat tussen de producties op de markt is.
De laatste jaren zijn veel buitenlandse investeerders joint ventures met Chinese bedrijven aangegaan om in de provincie Yunnan kassen voor blauwe bessen op te bouwen. Het productievolume en de kwaliteit van de blauwe bessen in Yunnan verbeteren geleidelijk van jaar tot jaar.
Voor de productie van blauwe bessen op het veld is Shandong een belangrijk teeltgebied. De omstandigheden zijn er uitstekend voor de blauwe bessenteelt. Het kustklimaat is mild en zeer geschikt voor de productie van dit soort zachtfruit.
Chinese bedrijven zijn op zoek naar meer nieuwe variëteiten van blauwe bessen.
Noord-Amerika: Lager aanbod door hittegolf leidt tot stabiele prijzen
Nu de aanvoer van blauwe bessen in Noord-Amerika naar het noorden verschuift, is het aanbod momenteel krapper dan verwacht.
Volgens een handelaar uit Californië hebben zij hun Californische seizoen twee weken geleden beëindigd en zijn zij vanaf 18 juni naar Oregon getrokken voor de aanvoer. Eind juni sloeg de hittegolf toe die grote delen van de westkust trof en volgens de handelaar meldden de telers inconsistente problemen - sommigen meldden geen problemen met hun oogst, terwijl anderen volle oogsten van door de zon verbrande blauwe bessen zagen. Oregon blijft gewoonlijk tot eind juli in productie.
Later deze week begint ook de oogst in Washington. "De berichten die ik tot dusver heb gekregen, melden dat er geen schade is aan het fruit, maar dat betekent niet dat er geen problemen zijn," zegt de handelaar. Ook in Brits-Columbia begint het seizoen en omdat ook daar dezelfde hittegolf heerste, lijken de telers in het oosterse deel van de provincie meer getroffen te zijn dan de telers in het westerse deel van de provincie. "Hoe dichter je bij het water zit, hoe minder je eronder te lijden hebt," merken ze op.
Dat gezegd hebbende, zijn de ogen gericht op alle gewassen in het noordwesten van de Stille Oceaan om te kijken of er gevolgen zijn van de hitte.
Aan de andere kant van het land zegt de handelaar dat er nog steeds een kleine oogst komt uit het zuidoosten, hoewel dat fruit vooral aan klanten in het zuidoosten wordt geleverd. New Jersey levert aan het noordoosten, hoewel er naar verluidt minder opbrengst is dan oorspronkelijk was verwacht, en ook in Michigan begint de productie op gang te komen.
Aan de andere kant van de vergelijking is de vraag momenteel groter dan gewoonlijk, zelfs na het weekend van 4 juli. Of die vraag sterk blijft, moet nog blijken. "Het laatste jaar of de laatste twee jaar is er meer belangstelling voor grotere verpakkingen. De grotere verpakkingen tonen voor mij de consumptie thuis aan," zegt de handelaar. "En als de voorraden krap blijven, zal er tot het einde van de zomer veel vraag naar fruit zijn." Dit alles maakt de prijs stabiel.
Vooruitkijkend naar de import: terwijl de detailhandel in september begint over te schakelen op geïmporteerd fruit uit Peru, blijft Peru zelf verschuiven naar waar het zijn vroege volumes naartoe stuurt. "Ze zullen weer eerder volume hebben. Maar ze richten hun eerste paar maanden ook meer op Azië omdat de VS op dat moment nog steeds binnenlandse productie heeft," concludeert de handelaar. "Ik denk dat ze dat elk jaar meer en meer doen totdat de VS geen productie meer heeft."
Australië & Nieuw-Zeeland: Waarde export blauwe bessen blijft fors groeien
De waarde van de Nieuw-Zeelandse export van blauwe bessen blijft elk jaar groeien, zo blijkt uit de laatste gegevensrapporten. Voor het jaar dat eindigde in juni 2020 bedroeg de waarde NZ$44 miljoen, een stijging ten opzichte van de $38,9 miljoen in 2019. De waarde is geleidelijk aan gestegen en bedroeg slechts $6 miljoen in 2000 en $23,4 miljoen in 2015. Australië was vorig jaar de belangrijkste bestemming voor de uitvoer van blauwe bessen, goed voor 39 miljoen dollar van de waarde. Uit het verslag bleek ook dat er in het hele land 80 telers waren, die 3.640 ton oogsten, waarbij de binnenlandse verkoop van het fruit 35,3 miljoen dollar bedroeg.
In Australië is het seizoen in het noorden vorige maand van start gegaan, waardoor de kleinhandelsprijzen zijn gedaald tot A$4,00-A$4,50 na een stijging in het najaar, toen het fruit buiten het seizoen was na de voltooiing van de productieseizoenen in de zuidelijke staten.
Volgende week: Wereld overzicht avocado