Tholen - Vanaf 1 juli is het Verenigd Koninkrijk een 'no go' voor pootgoed uit de EU-landen. Het pootgoed viel buiten het handelsakkoord, waardoor er in feite sprake is van een keiharde Brexit voor de Europese pootaardappelen. "Hiermee is een jaarlijkse export van 15.000 tot 20.000 ton pootgoed vanuit Nederland naar het VK weggevallen, goed voor zo'n kleine 5% van het volume dat Nederland naar de Europese landen exporteert", rekent secretaris Jan Gottschall van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) voor.
"Het is een vrij dramatische situatie. Je wilt nu eenmaal je klanten wereldwijd van hoogwaardig pootgoed kunnen voorzien, ook in het Verenigd Koninkrijk. Ook hebben verschillende Nederlandse bedrijven vestigingen in het Verenigd Koninkrijk en ook zij worden hierdoor getroffen. Bepaalde rassen werden daar jaarlijks geteeld om vervolgens in Nederland verder vermeerderd te worden. Dat verhaal gaat niet meer op", vertelt Jan.
Verlading pootgoed (foto NAO)
De handelsbelemmering is wederzijds en daarmee is met name Schotse export van het pootgoed naar de EU - zo'n 30.000 ton per jaar - verleden tijd, goed voor zo'n 30% van hun export. "Het VK heeft enkel een uitzondering gemaakt voor de import van zogeheten microknollen, micro-plantjes en pootgoed met een oranjegeel label voor testen en proeven", vertelt Jan. Voor dit seizoen was er nog geen probleem, omdat men tot 1 juli gewoon kon exporteren, maar voor komend seizoen hebben we een groot probleem."
Niet onverwacht, wel onwelkom
De aankondiging kwam niet als donderslag bij heldere hemel. "Door de Britten is altijd aangekondigd dat als de Europese Unie geen markttoegang geeft voor de Schotten, men per 1 juli ook de grenzen zou sluiten. Al met al is het niet onverwacht, maar wel erg onwelkom. Ons standpunt is altijd geweest om te strijden voor wederzijdse markttoegang. Met name tussen de Nederlandse en Schotse pootgoedsector zijn er al decennialang intensieve relaties geweest. Vrije handel tussen VK en EU is van groot belang", constateert Jan.
De NAO heeft een forse lobby om de handelsbelemmering ongedaan te maken. "Gezien de wederzijdse jaarlijkse exportcijfers is er van beide kanten een behoefte om dit verbod weer zo snel mogelijk van de baan te krijgen. We hebben contact met onze Europese organisaties, het ministerie van LNV en de NVWA hierover en ook met de Britse organisaties. Er wordt hard aan gewerkt, maar de vooruitzichten zijn op dit moment nog slecht", besluit Jan.
Hoe anders zijn de reacties in het VK?
Toen het VK uit de EU stapte, verleende de Britse regering een verlenging van zes maanden voor de invoer van pootaardappelen uit de EU; deze verlenging liep af op 30 juni 2021. De Britse regering heeft eerder een aanvraag ingediend voor gelijkwaardigheid voor pootaardappelen, en deze aanvraag is afgewezen. De National Farmer's Union Scotland hoopt dat het besluit van de regering van het VK om de machtiging voor de invoer van pootgoed uit de EU niet te verlengen, een nieuwe impuls zal geven aan de besprekingen om overeenstemming te bereiken over de gelijkwaardigheid en de Schotse uitvoer van pootaardappelen weer mogelijk te maken.
Mike Wilson, voorzitter van de NFU Scotland's Potatoes Working Group, zei: "Wij zijn verheugd dat het principe dat de handel in pootaardappelen tussen de EU en GB van twee kanten moet komen of niet, is gehandhaafd. Verlenging van de machtiging met nog eens zes maanden had de pootaardappelsector in Schotland kunnen verwoesten, met alle gevolgen van dien voor de teeltbedrijven van veel van onze leden en voor de plattelandseconomie van Schotland. Wij zijn verheugd dat de toestemming van de Britse regering voor de verkoop van pootaardappelen uit de EU aan het VK nu officieel is beëindigd.
"Dit betekent dat aardappeltelers in heel het VK hun pootgoed uit het VK zullen moeten betrekken, wat goed nieuws is voor de Schotse pootaardappelsector. De Britse markt verschilt nogal van de EU-markt, dus de aardappelsector staat voor een hele opgave om deze interne markt te ontwikkelen en te bevoorraden. In de tussentijd zal NFUS samenwerken met de regering en onze Europese tegenhangers om weer toegang te krijgen tot de EU-markt. Dit zal geen gemakkelijke taak zijn, aangezien de EU-Commissie bij verschillende gelegenheden heel duidelijk heeft gemaakt dat de pootaardappelhandel een slachtoffer is van Brexit."
Ook Robert Doig, directeur van Caledonian Potatoes en net verkozen tot lid van de raad van de BPTA (British Potato Trade Association), die vanaf het begin van het verbod op de export van pootgoed naar Europa heeft gepleit voor een gelijk speelveld, heeft het besluit van DEFRA toegejuicht. "In Schotland hebben we de rassen om die uit Europa te vervangen, of we de volumes hebben valt nog te bezien. Veel Europese exporteurs van pootgoed hebben hier hun handel, dus je zou hopen dat ze de afgelopen vijf jaar de vooruitziende blik hebben gehad om op deze situatie te anticiperen," besluit Doig.
Voor meer informatie:
Jan Gottschall
Nederlandse Aardappel Organisatie
Van Stolkweg 31
2585 JN Den Haag
+31 (0)70 3589331
gottschall@nao.nl
www.nao.nl
Mike Wilson
NFUS
+44 131 472 4000
info@nfus.org.uk
www.nfus.org.uk
Robert Doig
Caledonia Potatoes
+441738 446 723
robert@caledoniapotatoes.com