De vooruitzichten voor de Zuid-Afrikaanse citrusteelt en -export wijzen op een sterke groei. Gegevens van boomtellingen bevestigen dat er in de nabije toekomst meer dan 200 mln kartons citrus van 15 kilo zullen worden verpakt en geëxporteerd.
Uit evaluatie van deze gegevens blijkt dat een export van 190 mln kartons tegen het exportseizoen 2025 realistisch is. De vraag die telers en exporteurs zichzelf zouden moeten stellen, is of de logistieke keten dergelijke aantallen aankan?
Meer specifiek: is er voldoende vrachtcapaciteit in de vorm van koelcontainers aanwezig om deze vraag bij te kunnen benen? "Ik verwacht dat het lastig zal worden, gezien het feit dat de wereldwijde vraag naar koelcontainers het aanbod ieder jaar weer overtreft, waardoor de vrachttarieven voor koelcontainers omhoog zullen schieten," aldus Mitchell Brooke van Citrus Growers' Association.
Werkelijke en geraamde groei van de Zuid-Afrikaanse citrusproductie
Als men bedenkt dat de vloot conventionele koelschepen in hoog tempo krimpt, dan stevent de sector af op een ramp. Uitgaande van een stagnerend (of zelfs dalend) aantal citruszendingen met conventionele koelschepen zou de vraag naar koelcontainers toenemen van 85.000 koelunits in 2020 naar 110.000 in 2025, wat neerkomt op een toename van maar liefst 30%.
Somber scenario dreigt wanneer het aantal nieuwe koelschepen niet fors wordt uitgebreid
De afgelopen jaren werden er slechts vier nieuwe koelschepen gebouwd en dat houdt in dat de beschikbaarheid van deze schepen op een niveau komt dat containerlijnen geen directe concurrentie hebben op deze handelsroute. Tenzij er fors meer nieuwe koelschepen worden gebouwd, dreigt een somber scenario.
Het nieuwste koelschip ter wereld, de high cube mv Cool Eagle
Het schip de mv Cool Eagle, een gloednieuw, conventioneel koelschip dat in 2021 werd gebouwd, voer onlangs geladen met citrus van Zuid-Afrika naar Rotterdam en Sint Petersburg. Het schip is uniek in zijn soort en geldt als het grootste koelschip ter wereld. Het unieke aan het schip is dat het ruimte biedt aan zo'n 8.000 high cube-pallets onderdeks en aan ongeveer 6.000 high cube-pallets bovendeks, Dit komt overeen met ongeveer 700 koelcontainers citrus.
Voorstel aan fruitsector om zelf koelschepen te laten bouwen
"Naar mijn mening zou de fruitexportsector na moeten denken over de bouw van vier van dit soort schepen die op de lange termijn ingezet zouden kunnen worden op het traject Zuid-Afrika, Nederland (of België) en het Verenigd Koninkrijk. Er zijn overvloedige aantallen Zuid-Afrikaans fruit voor deze markten beschikbaar om een dergelijke ontwikkeling te rechtvaardigen. Dit biedt ook ruimte om producten naar Zuid-Afrika te verladen, zodat de schepen niet leeg terugkeren," zegt Brooke (op foto rechts).
Wat te denken van alle uitdagingen veroorzaakt door Transnet en de toekomstige gevolgen daarvan? "Het is niet waarschijnlijk dat er iets zal veranderen aan de gang van zaken bij Transnet. Het zal er op neerkomen dat de situatie verslechtert vanwege het enorme gebrek aan investeringen in apparatuur en onderhoud."
Fruitexport naar Europa en VK nog eens grondig heroverwegen
Citrustelers en -exporteurs zouden verbijsterd zijn als zij wisten dat een container die geladen is in Durban er gemiddeld 21 dagen over doet (evaluatie SAECS & MSCEM, maart tot mei 2021, bron: Linernet) om naar de haven van Kaapstad te worden verladen en gemiddeld nog eens 16 dagen om Europa te bereiken. Als gevolg van de lage productiviteit brengen containerschepen onnodig veel tijd door in Zuid-Afrikaanse havens.
"Ik denk dat Zuid-Afrikaanse fruittelers nog eens goed na moeten denken over de toekomstige duurzaamheid van de fruitexport. Met name de export naar Europa en het VK zou grondig heroverwogen moeten worden. De oplossing ligt mijns inziens niet in het verladen van containers van Walvis Bay, Richard's Bay of Maputo maar in schepen zoals de Cool Eagle, dat opereert vanuit particuliere Zuid-Afrkaanse terminals, die in feite ooit eigendom waren van fruittelers," besluit Brooke.
Voor meer informatie: 
Mitchell Brooke
CGA Logistics Development Manager
+27 31 765 2514
mitchell@cga.co.za
www.cga.co.za