Tholen – Na een carrière van 30 jaar neemt algemeen secretaris van Belgapom, Romain Cools, afscheid van de aardappelsector. “Het zijn 30 jaar vol hoogtepunten geweest”, vertelt Romain. “Bij mijn start in 1991 was mijn kennis over de keten nog zeer beperkt en zag de sector er nog heel anders uit. Elke grote stad in ons land had zijn eigen lokale aardappelhandelsorganisatie. Vandaag de dag is er voor de Belgische aardappelhandel en verwerking enkel nog Belgapom. Ook de verwerkende industrie was nog niet zo omvangrijk en belangrijk als nu. In de afgelopen 30 jaar is de ganse keten enorm geprofessionaliseerd, van de teler over de verpakker en handel tot in de industrie. Inmiddels is 80 tot 90 procent van de telers gecertificeerd volgens Vegaplan en de vlotte overschakeling van CIPC naar alternatieve en biologische kiemremmingsmiddelen zou nooit gelukt zijn, mocht de sector niet de huidige graad van professionalisering hebben bereikt. Ook de recente opstart van de erkende brancheorganisatie Belpotato.be is iets waar ik enorm trots op ben. Van een kleine sector is de aardappelsector in België uitgegroeid tot een toonaangevende speler op wereldniveau. En dat niet enkel door de export van aardappelproducten, maar ook op het vlak van innovatie en onderzoek doorheen alle schakels van de keten.”
Het feit dat Romain als secretaris-generaal van respectievelijk Europatat (Europese aardappelhandel) gedurende 15 jaar en EUPPA (Europese aardappelhandel) 7 jaar meegewerkt heeft aan het feit dat beide organisaties nu een eigen stek in Brussel hebben, noemt hij een voorbeeld van de doorgedreven professionalisering in de sector. “De Europese Unie weet nu de Europese aardappelketen te vinden. Dat was vroeger anders”, stelt hij.
Interpom
“Natuurlijk mag ik ook de Interpom niet vergeten. Doorheen de jaren dat we het evenement hebben georganiseerd in Kortrijk, het middelpunt van de Europese aardappelregio, is het ons gelukt om de beurs uit te bouwen tot een echt aardappelketenevent. Iedereen focuste zich die tijd op de uitbouw en concentratie van landbouwbeurzen, maar Belgapom wou de ganse keten, van ‘het veld tot het bord’ bij dit initiatief betrekken. En dat is gelukt. “Ik ben ervan overtuigd dat dit event eind november dit jaar – als er toelating is om door te gaan natuurlijk – een nieuwe impuls geven aan deze mooie sector, die het recent echt niet makkelijk heeft gehad als gevolg van de pandemie”, zegt Romain.
Naast zijn werk voor Belgapom is Romain ook president/CEO van de Canadese NGO World Potato Congress. “Een hele mooie ervaring” knikt Romain, “Van het voorzitten van het congres in Peru krijg ik nog kippenvel. Temeer daar we de kans kregen om een bezoek te brengen aan het mooie project i.s.m. de NGO Trias waarbij een aardappelcoöperatie in de Peruviaanse Andes erin slaagde – met steun van diverse partners uit Vlaanderen - de eerste ambachtelijke industriële productie van chuños of gevriesdroogde aardappelen op te zetten. Dan besef je pas hoe belangrijk de aardappel is voor het levensonderhoud van heel veel mensen over de hele wereld.”
Wereldcongres
Hoewel Romain zijn taken voor Belgapom langzaam aan het afbouwen is, zal hij zijn loopbaan pas helemaal afsluiten na het wereldcongres in Dublin. “Het congres zou al dit jaar plaatsvinden, maar de pandemie heeft roet in het eten gestrooid. We zijn bezig met hele mooie acties die we pas volgend jaar kunnen voorstellen aan de wereld. Ik ben zeer dankbaar voor de mooie kansen die ik heb mogen ontvangen." Romain wijst erop dat hij er trots op is om als voorzitter erin geslaagd is zowel de board als de international advisors te verjongen, vervrouwelijken en te internationaliseren. "WPC inc staat klaar voor de toekomst,” besluit hij.
"Als ik terugkijk naar mijn activiteiten in de Belgische en Europese aardappelketen ben ik dankbaar voor de fijne samenwerking, maar ook de stevige discussies die ik heb mogen voeren met tal van mensen uit de sector. Toch was het niet altijd een feest. Ieder jaar was er wel iets. In de jaren 90 overstroomde een groot deel van de Nederlandse oogst, dan was het droogte, dan was het nattigheid. Guy Van den Broeke, een oud-voorzitter van Belgapom, heeft me ooit gezegd: “Het is elk jaar wel iets in de aardappelsector. Maar het mooie is dat de sector in september een nieuwe start kan maken en al de zorgen van het voorbije jaar vergeet.”
Uitdagingen
Romain is intussen als het hoofd van Belgapom opgevolgd door Christophe Vermeulen. “Een hele goede opvolger, waar ik alle vertrouwen in heb. Hij heeft wat politieke ervaring, die hem goed van pas kunnen komen. Er komen grote uitdagingen op ons af zoals de Green Deal (met de farm to fork strategy) en het toenemende protectionisme. Ook merk ik dat telers met argwaan kijken naar de onderzoeksresultaten en innovatie die daaruit voortvloeit. De landbouwsector is per definitie vrij conservatief. Kijken we maar naar het toenemende schrappen van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Ook al begrijp ik zeer goed dat de teler daar niet vrolijk van wordt, toch is iets dat we als sector waarmee we als sector mee aan de slag moeten. We kunnen echt geen product in de markt zetten waar de consument twijfels over heeft. Ik heb gedurende mijn loopbaan steeds nauw samengewerkt met wetenschap en innovatief onderzoek, want zij kunnen echt wel een antwoord bieden op de vele uitdagingen die we in de ogen moeten kijken. Alles wijst erop dat we aan de startlijn staan van een nieuwe landbouw en voedingsindustrie. Dit leek me dan ook een goed moment om de leiding van de federatie over te laten aan een nieuwe generatie. Eenzelfde generatie die ook in onze bedrijven aan zet is gekomen.”
Studeren
Wie bang is dat Romain zich zal gaan vervelend tijdens zijn pensioen heeft het mis. “Ik ga weer studeren”, lacht hij. “Moderne geschiedenis. Ik ben van jong af aan altijd al bezig geweest met de verbanden tussen verleden het nu en de toekomst. Daarnaast ga ik vooral bezig zijn met het opzoeken van vrienden over de ganse wereld waarvoor ik in het verleden te weinig tijd gehad heb, en natuurlijk ook met mijn gezin. Ik wil me echt loskoppelen van de sector en daar bereid ik me mentaal al een tijdje op voor. Sommigen geloven niet echt dat het mij gaat lukken en zeggen dat ik (te) gek op aardappelen ben. Dat ben ik ook, maar ik ga mijn blik als hobbykok meer richten op het culinaire aspect van de aardappel en minder op het economische luik. Ik ben ook niet bang om in het zwarte gat te vallen, waarvoor velen me waarschuwen.”
Proud potato
“Na al die jaren ga ik de sector en de mensen zeker missen. Dat ervaar ik nu reeds in coronatijden! Ik heb alleen nog één tip die ik iedereen in de sector wil meegeven. In Engeland hebben ze het steeds over de “humble potato” en ook hier blijven we als sector bescheiden over de aardappel. Maar ik ben ervan overtuigd dat we een pak trotser mogen zijn op onze aardappelsector. Niet alleen is het een geweldig en gezond product, maar ook een perfect neutrale maaltijddrager die alle andere producten op het bord tot hun recht laten komen. Daarnaast kan je ervan genieten als heerlijk frietje met een beetje mayonaise (zoet of zout, dat laat ik in het midden). En bovendien zorgt hij voor duizenden gezinnen voor welvaart en welzijn. Misschien moeten we het niet langer hebben over de “humble”, maar over de “proud” potato, want het is een pracht product. Ik ben ontzettend trots en dankbaar dat ik mee heb mogen bouwen aan het fantastische verhaal van de aardappel, in België, Europa en de wereld”, besluit Romain.
Voor meer informatie:
Romain Cools
Belgapom
Sint-Annaplein 3
9290 Berlare
+32 0475 32 87 57
Romain@fvphouse.be
www.belgapom.be